Έθιμα του Πάσχα από όλη την Ελλάδα

Μπότηδες, Κέρκυρα

Πρόκειται για τα πήλινα κανάτια που σκάνε στα πόδια όσων περπατούν στα καντούνια της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Το έθιμο αυτό σηματοδοτεί την Πρώτη Ανάσταση, στην εκκλησία της Παναγιάς των Ξένων, όπου αναπαριστώντας τον σεισμό που έγινε σύμφωνα με την Βίβλο στον τάφο του Ιησού γίνεται τεχνητός σεισμός. Έπειτα οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών. Στη συνέχεια οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές κυκλοφορούν στην πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια.

Εθιμα1

Τελετή του Ιερού Νιπτήρα, Πάτμος

Η τελετή του ιερού νιπτήρα είναι ένα θρησκευτικό έθιμο και πρόκειται για την αναπαράσταση της πράξης του Ιησού πριν τον Μυστικό Δείπνο. Ο Χριστός πήρε μια λεκάνη νερό και έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Η αναπαράσταση λαμβάνει χώρα το μεσημέρι της μεγάλης Πέμπτης, στην πλατεία Ξάνθου, μπροστά στο Δημαρχείο. Τους 12 Αποστόλους υποδύονται μοναχοί ή κληρικοί και το ρόλο του Χριστού, ο ηγούμενος της Μονής Θεολόγου, ενώ το ρόλο του Ευαγγελιστή ένας κληρικός. Η αναπαράσταση γίνεται μέσα σε αυστηρά μοναστηριακό κλίμα με τον Απόστολο Πέτρο και τον Ιούδα ως «πρωταγωνιστές» μέχρι την ώρα που ο ηγούμενος θα ραντίσει συμβολικά τα πόδια των μοναχών με νερό. Έπειτα η πομπή επιστρέφει στο Μοναστήρι.

Εθιμα2

Μεταμεσονύκτιος Επιτάφιος, Ζάκυνθος

Η Ακολουθία του Επιταφίου σύμφωνα με παλαιό έθιμο, δε γίνεται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, αλλά τις πρώτες πρωινές ώρες του Μεγάλου Σαββάτου και συγκεκριμένα στις 2.00 το πρωί. Στις 4.00 περίπου το πρωί γίνεται η έξοδος του Επιταφίου, ο οποίος επιστρέφει γύρω στις 5.30 στο ναό, όπου συνεχίζεται η Ακολουθία. Κατά την πρώτη Ανάσταση πραγματοποιείται και το σπάσιμο των πήλινων σταμνών από τις νοικοκυρές όλων των σπιτιών.

Εθιμα3

Ρουκετοπόλεμος, Χίος

Όλοι γνωρίζουμε το φαντασμαγορικό έθιμο του «ρουκετοπόλεμου» της Χίου. Το έθιμο αυτό είναι ένα παλιό Βρονταδούσικο έθιμο, που έχει τις ρίζες του στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Οι κάτοικοι των ενοριών του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερειθιανής, δύο εκκλησιών που βρίσκονται αντικριστά, έφτιαχναν παλιά, αυτοσχέδια κανονάκια, που με τα χρόνια εξελίχθηκαν σε αυτοσχέδιες ρουκέτες. Ο ρουκετοπόλεμος, αποτελεί ένα ιδιαίτερο έθιμο στη Χίο, και η προετοιμασία των ρουκετών ξεκινά αμέσως μετά το Πάσχα για να είναι έτοιμες τον επόμενο χρόνο.

Εθιμα4

Το κάψιμο του Ιούδα, Θράκη

Όλοι αντιλαμβανόμαστε το περιεχόμενο του εθίμου, αλλά το ενδιαφέρον είναι στον τρόπο εφαρμογής του. Τα παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας από τους κατοίκους κλαδιά τα οποία χρησιμοποιούν τη Μεγάλη Παρασκευή μετά την περιφορά του Επιταφίου για να βάλουν φωτιά και να «κάψουν» τον Ιούδα. Μάλιστα συνηθίζεται να κρατούν μέρος αυτής της στάχτης για να την ρίξουν στα μνήματα.

Εθιμα5

Τα αερόστατα της Ανάστασης, Λεωνίδιο

Ένα καθόλα εντυπωσιακό έθιμο λαμβάνει χώρα στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας αμέσως μετά την Ανάσταση. Οι κάτοικοι κατασκευάζουν μικρά, πολύχρωμα αερόστατα τα οποία αφήνουν στον ουρανό αμέσως μετά την Ανάσταση. Η επικρατέστερη θεωρία για την προέλευση του έθιμου αναφέρει ότι προήλθε από ναυτικούς της περιοχής, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν από αντίστοιχο έθιμο που είδαν σε ασιατική χώρα και στη συνέχεια το μετέφεραν στην πατρίδα τους. Η πρώτη μαρτυρία για την τέλεση του εθίμου έρχεται από το 1910. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι και σήμερα, περισσότερο από ένα αιώνα μετά, τα αερόστατα της Ανάστασης συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα πιο εντυπωσιακά αναστάσιμα έθιμα στην Ελλάδα.

Εθιμα6

Σχολιάστε