Ο Ντανταϊσμός ή Νταντά (Dada) αποτέλεσε ένα καλλιτεχνικό κίνημα αισθητικής αναρχίας που αναπτύχθηκε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στις εικαστικές τέχνες καθώς και στη λογοτεχνία (κυρίως στην ποίηση), το θέατρο και την γραφιστική. Μεταξύ άλλων, το κίνημα ήταν και μια διαμαρτυρία ενάντια στη βαρβαρότητα του πολέμου και αυτού που οι Ντανταϊστές πίστευαν ότι ήταν μια καταπιεστική διανοητική αγκύλωση, τόσο στην τέχνη όσο και στην καθημερινότητα. Ο Ντανταϊσμός χαρακτηρίζεται από εσκεμμένο παραλογισμό και απόρριψη των κυρίαρχων ιδανικών της τέχνης. Επηρέασε μεταγενέστερα κινήματα, κυρίως τον σουρεαλισμό, που ουσιαστικά ήταν η μετεξέλιξή του.

Από την πρώτη στιγμή, οι ντανταϊστές έδειξαν μια σοβαρότητα στις προθέσεις τους και μια αναζήτηση νέας οπτικής και νέου περιεχομένου, με συνέπειες πολύ πιο μακροπρόθεσμες από τη στιγμιαία επιθυμία να προσβάλλουν την υπεύθυνη για τον πόλεμο αστική πλουτοκρατία. Οι δραστηριότητες των ντανταϊστών περιελάμβαναν μαζικές συγκεντρώσεις, διαμαρτυρίες, δημοσιεύσεις καλλιτεχνικών/λογοτεχνικών περιοδικών όπου η πλούσια εφευρετικότητα του χιούμορ τους κρυβόταν πίσω από όλες τις εκδηλώσεις τους – είτε στην απαγγελία ποιημάτων με λέξεις χωρίς νόημα κάτω από τον θόρυβο μηχανών, είτε σε παράλογες παραστάσεις θεάτρου, στην ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων χωρίς νόημα, ή στη δημιουργία πινάκων ζωγραφικής με ανεξέλεγκτες κινήσεις, πέρα από κάθε έλεγχο της λογικής.

Το κίνημα επηρέασε μετέπειτα στυλ όπως το avant-garde, καθώς και τον σουρεαλισμό, το νεορεαλισμό, την pop art, την μουσική punk rock και το κίνημα Fluxus. Κορυφαία μορφή του Ντανταϊσμού αναδείχθηκε ο Tristan Tzara, ο οποίος στις 3 Φεβρουαρίου 1918 εξέδωσε το δεύτερο «Μανιφέστο του Ντανταϊσμού», επαναπροσδιορίζοντας τις ασαφείς αρχές του νέου κινήματος.

Από τους κύριους εκπροσώπους του κινήματος:

• Γκιγιώμ Απολλιναίρ (Guillaume Apollinaire) – Γαλλία
• Χανς Αρπ (Hans Arp) – Ελβετία, Γαλλία και Γερμανία
• Χούγκο Μπαλ (Hugo Ball) – Ελβετία
• Γιόχανς Μπάαντερ (Johannes Baader) – Γερμανία
• Αρτούρ Κραβάν (Arthur Cravan) – Γαλλία
• Ζαν Κροτύ (Jean Crotti) – Γαλλία
• Μαρσέλ Ντυσάν (Marcel Duchamp) – Γαλλία και Η.Π.Α
• Μαξ Ερνστ (Max Ernst) – Γερμανία
• Ραούλ Χάουσμαν (Raoul Hausmann) – Γερμανία
• Έμυ Χένινγκς (Emmy Hennings) – Ελβετία
• Ρίχαρντ Χύλζενμπεκ (Richard Huelsenbeck) – Ελβετία και Γερμανία
• Μαρσέλ Γιανκό (Marcel Janco) – Ελβετία
• Φράνσις Πικαμπιά (Francis Picabia) – Γαλλία και Η.Π.Α
• Μαν Ραίη (Man Ray) – Γαλλία και Η.Π.Α
• Χανς Ρίχτερ (Hans Richter) – Ελβετία
• Κουρτ Σβίττερς (Kurt Schwitters) – Γερμανία
• Τριστάν Τζαρά (Tristan Tzara) – Ελβετία
• Μπεατρίς Γούντ (Beatrice Wood) – Γαλλία και Η.Π.Α

wikipedia