Η Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη καθιερώθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (A/RES/70/212) στις 22 Δεκεμβρίου 2015 και τιμάται κάθε χρόνο στις 11 Φεβρουαρίου για να «επισημάνει πως η γεφύρωση του χάσματος των φύλων στην επιστήμη είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης και την εκπλήρωση της υπόσχεσης της Ατζέντας του 2030, “να μην μείνει κανείς πίσω”».
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, σήμερα, λιγότερο από το 30% των ερευνητών παγκοσμίως είναι γυναίκες και με βάση τα στοιχεία της UNESCO (2014-2016), σε παγκόσμιο επίπεδο, η εγγραφή των γυναικών είναι ιδιαίτερα χαμηλή στον τομέα της Πληροφορικής (3%), στις φυσικές επιστήμες, στα μαθηματικά και στη στατιστική (5%) και στη μηχανική, τη βιομηχανία και τις κατασκευές (8%).
Στο μήνυμά του, ο ΟΗΕ αναφέρει ότι η σημερινή ημέρα αποτελεί ευκαιρία να πάρουμε θέση και να σπάσουμε τα στερεότυπα και προσθέτει ότι «ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη και η επιστήμη τις γυναίκες, πρέπει να ενθαρρύνουμε και να υποστηρίζουμε τα κορίτσια και τις γυναίκες να αξιοποιούν πλήρως το δυναμικό τους ως επιστημονικοί ερευνητές και καινοτόμοι».
Έμπνευση αποτελεί για πολλές γυναίκες που ακολουθούν επιστημονική σταδιοδρομία η πολωνίδα φυσικός Μαρί Σκλοντόφσκα – Κιουρί, η οποία ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Νόμπελ το 1903. Σε ανάρτησή της στο Twitter, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει πως «η Μαρί Σκλοντόφσκα – Κιουρί αποτέλεσε έμπνευση για πολλές γυναίκες και επιστήμονες στην Ευρώπη. Μέχρι στιγμής, πάνω από 100.000 ερευνητές έχουν λάβει τη χρηματοδότηση από τη δράση Marie Sklodowska – Curie (MSCA)».
Πηγή: https://www.sansimera.gr/worldays/453
Προσωπικότητες που πρωτοπόρησαν και άλλαξαν τον κόσμο
Katherine Johnson
Η Katherine Johnson ήταν Αμερικανίδα μαθηματικός, της οποίας οι υπολογισμοί της τροχιακής μηχανικής ως υπάλληλος της NASA ήταν κρίσιμοι για την επιτυχία των πρώτων και των επόμενων αμερικανικών διαστημικών πτήσεων. Κατά τη διάρκεια της 35χρονης καριέρας της στη NASA, κέρδισε τη φήμη για την εξειδίκευση σύνθετων χειροκίνητων υπολογισμών και βοήθησε να πρωτοπορήσει στη χρήση υπολογιστών για την εκτέλεση των καθηκόντων. Η διαστημική υπηρεσία επεσήμανε τον «ιστορικό ρόλο της ως μία από τις πρώτες Αφροαμερικανίδες γυναίκες που εργάστηκαν ως επιστήμονες της NASA».
Οι γνώσεις της την έκαναν πολύτιμη και αναγκαία για τους προϊσταμένους της και η αποφασιστικότητά της, της κατέκτησε μια θέση στις επαγγελματικές συναντήσεις των ανδρών, στις οποίες καμία άλλη γυναίκα δεν συμμετείχε ποτέ μέχρι τότε. Κατά τη διάρκεια της θητείας της, υπολόγισε την τροχιά πτήσης για τον Alan Shepard, τον πρώτο Αμερικανό που πήγε στο διάστημα το 1959, επαλήθευσε τα μαθηματικά πίσω από την τροχιά του John Glenn, γύρω από τη Γη το 1962 και υπολόγισε την τροχιά πτήσης για το Απόλλων 11 στο φεγγάρι το 1969, ενώ αποσύρθηκε από τη NASA το 1986.
Η κοινωνική της επιρροή ως πρωτοπόρος στη διαστημική επιστήμη και την πληροφορική αποδεικνύεται από τις τιμές που έλαβε και τον ρόλο της ως πρότυπο για τις γυναίκες της επιστήμης, με αποκορύφωμα το Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον τότε Πρόεδρο της Αμερικής, Barack Obama.
Συμπεριλήφθηκε στη λίστα των 100 Γυναικών με Επιρροή του BBC παγκοσμίως το 2016, ενώ στις 6 Νοεμβρίου 2020, ένας δορυφόρος που πήρε το όνομά της κυκλοφόρησε στο διάστημα. Απεβίωσε στις 24 Φεβρουαρίου 2020, σε ηλικία 101 ετών και η ζωή της έγινε ταινία με πρωταγωνίστρια την Taraji P. Henson, στην ταινία Hidden Figure του 2016.
Marie Curie
H Marie Curie ήταν Γαλλίδα φυσικός και χημικός γεννημένη στην Πολωνία, γνωστή για τη συμβολή της στη μελέτη της ραδιενέργειας και μαζί με τον σύζυγό της, Pierre Curie, τα ραδιενεργά στοιχεία πολώνιο και ράδιο, ενώ μετά το θάνατό του πρωτοπόρησε στη δημιουργία και ανάπτυξη της ακτινογραφίας.
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Curie βοήθησε να εφοδιάσει ασθενοφόρα με εξοπλισμό ακτινογραφίας, την οποία η ίδια μετέφερε στην πρώτη γραμμή του πολέμου, ενώ ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός την έκανε υπεύθυνη της ακτινολογικής υπηρεσίας του και πραγματοποίησε μαθήματα κατάρτισης για ιατρούς στις νέες τεχνικές.
Υπήρξε η πρώτη γυναίκα που έγινε καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης και τιμήθηκε δύο φορές με το Βραβείο Νόμπελ για τη Φυσική και τη Χημεία. Ήταν η πιο φημισμένη γυναίκα επιστήμων της εποχής της, γνωστή επίσης ως Μαντάμ Κιουρί. Παρά την επιτυχία της, η Marie Curie συνέχισε να αντιμετωπίζε άνιση συμπεριφορά από άνδρες επιστήμονες στη Γαλλία και ποτέ δεν έλαβε σημαντικά οικονομικά οφέλη από τη δουλειά της.
Ada Lovelace
Η Αυγούστα Άντα Κίνγκ, κόμισσα του Λάβλεϊς (πατρικό Αυγούστα Άντα Μπάιρον, Augusta Ada Byron, 10 Δεκεμβρίου 1815 – 27 Νοεμβρίου 1852) είναι γνωστή για το έργο που άφησε σχετικά με την Αναλυτική Μηχανή του Τσαρλς Μπάμπατζ. Η συνεισφορά της αυτή θεωρείται σήμερα από τους ιστορικούς ως το πρώτο πρόγραμμα για υπολογιστή.
Η Άντα γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 10 Δεκεμβρίου 1815, ως το μοναδικό νόμιμο τέκνο του Λόρδου Βύρωνα (Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον, George Gordon Baron of Byron) και της συζύγου του, Άννας Ισαβέλλας (Αναμπέλα) Μίλμπανκ (Anne Isabelle Milbanke).
Η συνεισφορά της αναγνωρίστηκε όταν το 1980 το Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ παρουσίασε μια γλώσσα προγραμματισμού, την οποία και ονόμασε Ada προς τιμή της. Επίσης, η Βρετανική Εταιρεία Πληροφορικής απονέμει κάθε χρόνο μετάλλιο με το όνομά της.
Margaret Hamilton
Η Margaret Heafield Hamilton είναι Αμερικανός επιστήμονας υπολογιστών, μηχανικός συστημάτων και ιδιοκτήτης επιχείρησης. Ήταν διευθύντρια του τμήματος μηχανικής λογισμικού του εργαστηρίου οργάνων MIT, το οποίο ανέπτυξε ενσωματωμένο λογισμικό πτήσης για το πρόγραμμα Apollo της NASA
Hedy Lamar
Η Χέντι Λαμάρ (Hedy Lamarr, πραγματικό όνομα: Hedwig Eva Maria Kiesler, 9 Νοεμβρίου 1914 – 19 Ιανουαρίου 2000) ήταν Αυστρο-Εβραία, μετέπειτα πολιτογραφημένη Αμερικανίδα, ηθοποιός και επιστήμονας της τεχνολογίας επικοινωνιών. Αν και έγινε διάσημη για την ομορφιά της και την κινηματογραφική της καριέρα, υπήρξε μία από τους εφευρέτες της πρώτης μορφής των μεθόδων διασποράς φάσματος, βασικής τεχνολογίας για τις ασύρματες τηλεπικοινωνίες σήμερα.
Rita Levi-Molntachini
H Δρ Levi-Montalcini έζησε μέσω αντισημιτικών διακρίσεων υπό τον φασισμό για να γίνει μία από τους κορυφαίους επιστήμονες της Ιταλίας στον τομέα της Νευροβιολογίας και μία από τους πιο σεβαστούς ανθρώπους στην επιστημονική κοινότητα.
Μετά την αποφοίτησή της το 1936, η φασιστική κυβέρνηση απαγόρευσε στους Εβραίους ακαδημαϊκή και επαγγελματική σταδιοδρομία και η Δρ Levi-Montalcini δημιούργησε ένα προσωρινό εργαστήριο στην κρεβατοκάμαρά της, πειραματίζοντας τα έμβρυα κοτόπουλου.
Από το 2001 έως το θάνατό της, υπηρέτησε επίσης στη Γερουσία της Ιταλίας ως Γερουσιάστρια για τη ζωή, μια τιμή που της δόθηκε λόγω των σημαντικών επιστημονικών συνεισφορών της, ενώ στις 22 Απριλίου 2009, έγινε ο πρώτος άνθρωπος βραβευμένος με Νόμπελ που έφτασε στα 100 χρόνια. Της απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ του 1986 στη Φυσιολογία ή την Ιατρική από κοινού με τη συνάδελφο Stanley Cohen για την ανακάλυψη του παράγοντα ανάπτυξης νεύρων (NGF), η οποία προώθησε την κατανόηση μιας σειράς καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.
Η πανδημία του COVID-19 είχε σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στις γυναίκες επιστήμονες, επηρεάζοντας ιδιαίτερα αυτές που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της σταδιοδρομίας τους, συμβάλλοντας έτσι στη διεύρυνση του υφιστάμενου χάσματος μεταξύ των φύλων στην επιστήμη και αποκαλύπτοντας τις διαφορές μεταξύ των φύλων στην επιστημονική κοινότητα, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν με νέες πολιτικές, πρωτοβουλίες και μηχανισμούς για την υποστήριξη των γυναικών και κοριτσιών στην επιστήμη.
