Σήμερα υπάρχουν τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που επιτρέπουν στους πολίτες της ΕΕ να γίνουν «παραγωγοί-καταναλωτές», να παράγουν δηλαδή και να καταναλώνουν τη δική τους ενέργεια. Παραγωγοί-καταναλωτές μπορούν να γίνουν μεμονωμένα άτομα, νοικοκυριά με ηλιακούς συλλέκτες στη στέγη τους ή και κοινοπραξίες, όπως είναι οι κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπου πολίτες, τοπικές αρχές και μικρές επιχειρήσεις παράγουν, καταναλώνουν και διαχειρίζονται από κοινού καθαρές μορφές ενέργειας σε τοπικό επίπεδο. Μέχρι στιγμής οι πιο διαδεδομένες μορφές ανανεώσιμης ενέργειας είναι η ηλιακή και η αιολική, ενώ οι υδροηλεκτρικές και γεωθερμικές πηγές γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια.
Η ΕΕ προσπαθεί να στηρίξει χρηματοδοτικά τους παραγωγούς-καταναλωτές και τις κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι κοινότητες μπορούν να λάβουν τη μορφή συνεταιρισμού, μη κερδοσκοπικής οργάνωσης ή και εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, που ωφελούν τα άτομα και το κοινωνικό σύνολο. Αυξάνουν την ενεργειακή αποδοτικότητα, μειώνουν τους λογαριασμούς του ρεύματος, περιορίζουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο. Το 2018 αναγνώρισε για πρώτη φορά τα δικαιώματα των πολιτών και των κοινοτήτων να συμμετέχουν άμεσα στον κλάδο της ενέργειας. Το 2022 στήριξε με δύο πρωτοβουλίες την καλύτερη διάδοση βέλτιστων πρακτικών και την παροχή τεχνικής υποστήριξης για την εφαρμογή τους σε ολόκληρη την επικράτειά της: το «αποθετήριο ενεργειακών κοινοτήτων» βοηθά τοπικούς φορείς και πολίτες σε αστικές περιοχές, ενώ ο «συμβουλευτικός κόμβος για αγροτικές ενεργειακές κοινότητες» επικεντρώνεται στις αγροτικές περιοχές. Το 2023 η ΕΕ θέσπισε νέους κανόνες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τους οποίους αναγνωρίζει τη συμβολή σας ως παραγωγών-καταναλωτών στην επίτευξη των στόχων της σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Στην Ελλάδα, για πρώτη φορά, οι κάτοικοι του νησιού της Χάλκης καταναλώνουν την ενέργεια που παράγουν μόνοι τους. Σε συνεργασία με τον δήμο, καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες και μηδενίζουν τον λογαριασμό ρεύματος, μέσω του «Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού (Net-Metering). Αυτή η εξέλιξη ήρθε ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του φωτοβολταϊκού πάρκου, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος GRecoIslands.
Πηγές: https://what-europe-does-for-me.europarl.europa.eu/el/social/L15?area=L
https://www.sofokleousin.gr/xalki-oi-katoikoi-paragoun-ti-diki-tous-energeia-kai-midenizoun-t
