Κυπριακά έθιμα Χριστουγέννων

1440x810_cmsv2_609dc82c-6cc0-55ea-9007-c64b25429a96-3510296ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Τα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Κύπρου είναι πανομοιότυπα με αυτά της Ελλάδας.

Για το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου, οι παλαιότεροι έκοβαν κυπαρίσσια και πεύκα από το δάσος. Στη συνέχεια, στόλιζαν τα δέντρα αυτά με κουκουνάρια που έβαφαν σε διάφορα χρώματα. Επίσης, έβαζαν μπαλόνια και διάφορα χειροποίητα στολίδια.

Μία εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα, σε όλα τα σπίτια φτιάχνονται τα χριστουγεννιάτικα γλυκά, όπως τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες, τα σοκολατάκια.

Την Παραμονή των Χριστουγέννων όλες οι νοικοκυρές ζυμώνουν και ψήνουν χριστόψωμα που στην κυπριακή διάλεκτο λέγονται «πίττες», «κουλλούρκα», «δακτυλιές» και «γρισταρκές» ανάλογα με το σχήμα και το ψήσιμό τους. Όλα αυτά τα είδη ψωμιού λέγονται σισαμωτά, γιατί είναι σκεπασμένα με σισάμι.

Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι πάντα γιορτινό και μαζεύεται όλη η οικογένεια. Στο τραπέζι είναι απαραίτητη η γεμιστή γαλοπούλα και η σούπα αυγολέμονο.

ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

Την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς η οικογένεια στρώνει το τραπέζι που «θα φιλοξενήσει» τον Αϊ-Βασίλη. Πάνω στο τραπέζι οι νοικοκυρές τοποθετούν τη βασιλόπιτα, κόλλυβα, ένα αναμμένο κερί, ένα ποτήρι κρασί και το πορτοφόλι του πατέρα για να έρθει ο Άγιος να φάει, να πιει και να τα ευλογήσει.

Ένα άλλο έθιμο που σώζεται μέχρι τις μέρες μας και που σχετίζεται με την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι το έθιμο της ελιάς. Όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τζάκι και μικροί μεγάλοι ρίχνουν φύλλα χλωρής ελιάς στη φωτιά για να μαντέψουν αν κάποια πρόσωπα τους αγαπούν. Την ώρα που ρίχνουν την ελιά στα κάρβουνα λένε τα παρακάτω λόγια:

« Αϊ-Βασίλη βασιλιά, δείξε τζιαι φανέρωσε αν μ’ αγαπά ο…………..»

Αντο φύλλο της ελιάς πεταχτεί με κρότο,σημαίνει πως τους αγαπά το πρόσωπο που έβαλαν στο μυαλό τους. Αν δεν ακουστεί κανένας κρότος και η ελιά καεί, τότε συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ

Μόλις τελειώσει η πρωτοχρονιάτικη λειτουργία, η οικογένεια επιστρέφουν στο σπίτι, όπου κόβουν την πατροπαράδοτη βασιλόπιτα. Το πρώτο κομμάτι το προσφέρουν στο Χριστό, το δεύτερο στους φτωχούς ανθρώπους, το τρίτο στο νοικοκύρη και τα υπόλοιπα μοιράζονται σε όλα τα μέλη της οικογένειας. Όποιος βρει το κρυμμένο νόμισμα θα είναι τυχερός όλη τη χρονιά.

ΦΩΤΑ

Την ημέρα των Φώτων όλος ο κόσμος πηγαίνει στην εκκλησία για να παρακολουθήσει τη Βάπτιση του Χριστού. Στην εκκλησία ο κόσμος πίνει από το αγιασμένο νερό, το δρόσο. Την ίδια μέρα σε όλες τις παραλιακές πόλεις ο ιερέας ρίχνει μέσα στη θάλασσα το σταυρό για να αγιαστούν τα νερά και οι πιο καλοί κολυμβητές βουτούν στα κρύα νεράγια να τον πάρουν.

Την ημέρα των Φώτων τα παιδιά γυρίζουν στις γειτονιές και στους συγγενείς τους και τους λένε ένα τραγούδι με σκοπό να πάρουν χρήματα: «Καλημέρα και τα Φώτα και την Πουλουστρίνα πρώτα»

Το γλύκισμα της ημέρας των Φώτων, που ετοιμάζουν οι νοικοκυρές είναι τα ξεροτήγανα (τύπος λουκουμάδων). Κατά το έθιμο, τα παιδιά όχι μόνο τρώνε αλλά ρίχνουν και στη στέγη του σπιτιού ξεροτήγανα μαζί με κομματάκια λουκάνικου για να τα φάνε οι καλικάντζαροι και να φύγουν. Την ίδια ώρα, τραγουδούν το ακόλουθο ποίημα:

«Τιτσίν τιτσίν λουκάνικο

μασιαίρι μαυρομάνικο,

κομμάτι ξεροτήανο

να φάτε τζιαι να φύετε»

Για τα Φώτα ο λαός πιστεύει πως είναι η μέρα που φεύγουν οριστικά οι καλικάντζαροι, γιατί φοβούνται την αγιαστούρα του παπά. Ο τρόμος τους αρχίζει από την Παραμονή των Φώτων που γίνεται ο μικρός αγιασμός των παπάδων. Γι αυτό και το έθιμο του λαού λέει:

«Στις πέντε του Γενάρη

Φεύγουν οι καλικαντζάροι»

Αλλά ο μεγάλος τους τρόμος είναι τα Φώτα. Εκείνα τους διώχνουν ολότελα.

Φεύγουν τότε λέγοντας:

«Φεύγετε να φεύγουμε

κι έφτασε ο τουρλόπαπας

με την αγιαστούρα του

και με τη βρεχτούρα του…»

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης