Ο ναός της Αθηνάς Νίκης κατασκευάζεται ανάμεσα στο 426 και το 421 π.Χ. πάνω στον πύργο της νοτιοδυτικής άκρης της Ακρόπολης, σύμφωνα με τα σχέδια του αρχιτέκτονα Καλλικράτη. Αντικαθιστά αρχαιότερους ναούς που τα κατάλοιπά τους διατηρούνται στο εσωτερικό του πύργου. Ο ναός κατασκευάστηκε για να τιμήσει τη θεά Αθηνά Νίκη, η οποία συμβόλιζε τη νίκη και την επιτυχία, ειδικά σε περιόδους πολέμου. Η Αθηνά Νίκη θεωρούνταν προστάτιδα της πόλης των Αθηνών, και ο ναός της ήταν ένας τρόπος για τους Αθηναίους να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους για τις νίκες τους και να ζητήσουν τη συνεχή της προστασία.
Ο ναός κατέλαβε τη θέση του αρχαιότερου πώρινου ναΐσκου της εποχής του Κίμωνα. Τα λείψανα αυτού του πρώτου λίθινου ναού, ο οποίος στέγασε το αρχαϊκό είδωλο της θεάς που είχε διαφύγει της καταστροφής από τους Πέρσες το 480 π.Χ., αποκαλύφθηκαν μαζί με τη βάση του ειδώλου το 1936 κάτω από το μαρμάρινο ναό. Σήμερα διατηρούνται, μαζί με τον μυκηναϊκό πύργο πάνω στον οποίο είναι ιδρυμένα, στον υπόγειο χώρο που έχει δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό στο εσωτερικό του κλασικού πύργου. Από την εποχή των περσικών πολέμων η Αθηνά λατρεύτηκε εδώ ως η θεά που έδινε τη νίκη σε πολεμικούς αγώνες.
Ο ναός είναι ιωνικού ρυθμού και έχει ανάγλυφη ζωφόρο με διαφορετικές παραστάσεις σε κάθε πλευρά. Στην ανατολική εικονίζεται σύναξη θεών γύρω από τον ένθρονο Δία, ενώ στις άλλες αναπτύσσονται σκηνές μάχης Ελλήνων με Πέρσες και Ελλήνων με άλλους Έλληνες. Στη νότια πλευρά εικονίζεται η νικηφόρα μάχη των Ελλήνων κατά των Περσών στον Μαραθώνα, το 490 π.Χ., στην οποία πρωτοστατούν οι Αθηναίοι. Παρά το μικρό του μέγεθος, ο ναός διαθέτει υψηλή αισθητική και αρχιτεκτονική πολυπλοκότητα. Έχει έναν κεντρικό κυτταριστό χώρο (cella) όπου φιλοξενούνταν το άγαλμα της θεάς Αθηνάς.
Επιγραφές αναφέρουν ότι ο αρχιτέκτονας Καλλικράτης σχεδίασε την είσοδο οπότε θεωρείται πιθανό πως ο ίδιος σχεδίασε και τον ναό, το 437 π.Χ. Ακολούθησε, τα επόμενα χρόνια, η κατασκευή του. Επί ρωμαϊκής εποχής, οι ασβεστολιθικοί δόμοι της επένδυσης του προμαχώνα καλύφθηκαν με λεπτές πλάκες μαρμάρου, όπως φαίνεται από τις οπές των ξύλινων πείρων που τις συγκρατούσαν.
Για την προστασία των επισκεπτών, κατασκευάζεται γύρω στο 410 π.Χ., στην επικίνδυνη άκρη του πύργου που είναι κτισμένος ο ναός ένα μαρμάρινο στηθαίο (θωράκιο), με ανάγλυφες παραστάσεις: η θεά Αθηνά καθιστή, αναπαύεται μετά τις νικηφόρες μάχες και παρακολουθεί τις φτερωτές Νίκες που οδηγούν ταύρους στη θυσία ή κρατούν όπλα και στολίζουν νικητήρια τρόπαια με ελληνικό ή περσικό οπλισμό.
Σήμερα, ο Ναός της Αθηνάς Νίκης παραμένει ένας από τους πιο δημοφιλείς και συχνά επισκεπτόμενους αρχαιολογικούς χώρους στην Αθήνα, αποτελώντας μια ζωντανή σύνδεση με το παρελθόν της πόλης και της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki - https://www.ysma.gr/
Θάνος Γ.