Ποιος είναι ο κύριος Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής;
Knock, Knock……. Who is there?
Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής γεννήθηκε στο Βερολίνο, στις 13 Σεπτεμβρίου του 1873 και απεβίωσε στο Μόναχο, στις 2 Φεβρουαρίου του 1950. Ήταν Έλληνας μαθηματικός που γνώρισε παγκόσμια διάκριση (γνωστός με το όνομα: Constantin Carathéodory), με το έργο του να επεκτείνεται σε πληθώρα πεδίων της Φυσικής, της Αρχαιολογίας και φυσικά των Μαθηματικών.
Τίνος είσαι ΄συ? !
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο Καραθεοδωρής γεννήθηκε στο Βερολίνο. Ο νεαρός Κωνσταντίνος πέρασε τα παιδικά του χρόνια στις Βρυξέλλες, οπού μεγάλωσε σε ένα επιστημονικό και αριστοκρατικό κλίμα (εύκρατο για την ανάπτυξη επιστημών). Στην ηλικία των έξι ετών βίωσε την μεγάλη απώλεια της μητέρας του και έκτοτε ανατράφηκε από την γιαγιά του. Ο πατέρας του, Στέφανος Καραθεοδωρής, ήταν νομικός από την Κωνσταντινούπολη που εργάστηκε ως διπλωμάτης για την Οθωμανική Αυτοκρατορία ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι σπουδές του!
Από το 1883 έως το 1885 φοίτησε σε σχολεία της Ριβιέρα και του Σαν Ρέμο. Μια χρονιά, που βρισκόταν στο γυμνάσιο των Βρυξελλών, βίωσε κάτι έντονο και καθοριστικό για το μέλλον του. Στο μάθημα της Γεωμετρίας αισθάνθηκε την αγάπη και την κλίση που είχε για τα Μαθηματικά για πρώτη φορά. Την τελευταία χρονιά, πριν από την αποφοίτηση του από τα θρανία, στο Βέλγιο διεξαγόταν ένας διαγωνισμός μαθηματικών, στον οποίο κλήθηκε η τάξη του να διαγωνιστεί για δύο συνεχόμενες χρονιές και φυσικά, ο κ. Καραθεοδωρής πήρε την πρωτιά και τις δυο φορές.
Από το 1891 έως το 1895, σπούδασε πολιτικός μηχανικός στη Στρατιωτική Σχολή του Βελγίου. Μετά την αποφοίτησή του, επισκέφτηκε την Κρήτη, οπού γνώρισε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στα Χανιά. Στην συνεχεία, ο Καραθεοδωρής μετείχε σε έργα οδοποιίας στη Λέσβο. Το 1898 πήγε στην Αίγυπτο για να εργαστεί ως μηχανικός στην βρετανική εταιρεία που κατασκεύαζε το φράγμα στο Ασουάν. Εκεί συνέχισε να μελετά μαθηματικά συγγράμματα, ενώ έκανε και μετρήσεις στην κεντρική είσοδο της πυραμίδας του Χέοπα, τις οποίες και δημοσίευσε σε άρθρο του.
Αλλαγή στο 90΄ !
Στην Αίγυπτο, ο Καραθεοδωρής κατάλαβε πόσο τον γοήτευαν και τον έλκυαν τα Μαθηματικά (μεγάλη αγάπη) και συνειδητοποίησε πως η δουλειά του μηχανικού ήταν ένα μέγα λάθος για αυτόν. Έτσι το 1900, 27χρονων πλέον, εγκατάλειψε το επάγγελμα του μηχανικού και πήγε… στη Γερμανία για να σπουδάσει Μαθηματικά. (Ανατροπή στο 90΄)
Από το 1909 έως το 1920 δίδαξε Μαθηματικά σε διάφορα γερμανικά πανεπιστήμια! Η μεγάλη φήμη του ως σπουδαίος μαθηματικός, του «χάρισε» φιλικές και επαγγελματικές σχέσεις με άλλους μεγάλους επιστήμονες της εποχής του όπως ο Μαξ Πλανκ, ο Ντάβιντ Χίλμπερτ, ο Κλάιν, κ.ά.
Μεγάλος σταθμός της καριέρας του ήταν η συμβολή του στον Λογισμό των Μεταβολών, ο όποιος βοήθησε στην ανάπτυξη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αλμπερτ Αϊνστάιν. Ο Αϊνστάιν έτρεφε μεγάλο σεβασμό για τον μεγάλο μαθηματικό, με τον ίδιο να εκφράζει μέσω επιστολών αυτόν τον θαυμασμό!
- «Αν θέλετε να μπείτε στον κόπο να μου εξηγήσετε ακόμα και τους κανονικούς μετασχηματισμούς θα βρείτε έναν ευγνώμονα και ευσυνείδητο ακροατή. Αν όμως λύσετε και το πρόβλημα των κλειστών γραμμών του χρόνου, θα σταθώ μπροστά σας με σταυρωμένα χέρια. Πίσω από αυτό υπάρχει κρυμμένο κάτι που είναι αντάξιο του ιδρώτα των καλυτέρων.»
«Επιστολή του Αϊνστάιν προς τον Καραθεοδωρή, 1916»
Επιπλέον, συνέβαλε στη μαθηματική θεμελίωση τομέων της Φυσικής όπως, η Γεωμετρική Οπτική, η Μηχανική, η Σχετικότητα και η Θερμοδυναμική. Στην τελευταία, με απλά αξιώματα και υποθέσεις, ο Καραθεοδωρής κατόρθωσε να φτάσει στον ορισμό θεμελιωδών θερμοδυναμικών μεγεθών, γνωστών μέχρι και σήμερα (όπως γνωρίζουμε κι εμείς στο λύκειο).
Το 1932, επέστρεψε στο Μόναχο και διέμεινε εκεί, ακόμα και μέσα στα δύσκολα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1945, διάφορα αμερικανικά πανεπιστήμια τον προσκάλεσαν για να εγκατασταθεί και να διδάξει στις ΗΠΑ, αλλά προτίμησε να μείνει στη Γερμανία, αφού ήταν ηλικιωμένος και είχε ήδη χάσει τη σύντροφό του.
Μια τελευταία….διάλεξη!
Τον Δεκέμβριο του 1949 έδωσε την τελευταία του διάλεξη στο Μόναχο και δυο μήνες αργότερα, ο μεγάλος μαθηματικός άφησε την τελευταία του πνοή, με την σορό του να ενταφιάζεται στο Κοιμητήριο Waldfriedhof του Μονάχου.
Στέλιος Γωνιωτάκης, Β4
