Το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου
Κατά την αρχαιότητα…….
- Σύμφωνα με ερευνητές η παράδοση στολισμού δέντρου ή κομμάτια αυτών υπήρχε σε όλες τις θρησκείες από την αρχαιότητα. Τα δέντρα μεταφέρονταν μέσα στα σπίτια και οι άνθρωποι τα στόλιζαν, για να εξασφαλίσουν καλή σοδειά τον επόμενο χρόνο. Πολύ πριν από την έλευση του Χριστιανισμού φυτά και δέντρα, που παρέμεναν πράσινα όλο το χρόνο, είχαν ιδιαίτερη σημασία για τους ανθρώπους μέσα στο χειμώνα. Οι αρχαίοι λαοί κρεμούσαν αειθαλή κλαδιά πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρά τους, γιατί πίστευαν ότι κάτι τέτοιο κρατάει μακριά μάγισσες, φαντάσματα, κακά πνεύματα και ασθένειες.
- Πολλοί αρχαίοι πίστευαν ότι ο ήλιος ήταν ένας θεός και ότι ο χειμώνας ερχόταν κάθε χρόνο, επειδή ο θεός ήλιος είχε αρρωστήσει και ήταν αδύναμος. Γι” αυτό και γιόρταζαν το ηλιοστάσιο, επειδή αυτό σήμαινε ότι επιτέλους ο θεός ήλιος θα γινόταν καλά. Το χειμερινό ηλιοστάσιο, η μικρότερη ημέρα και η μεγαλύτερη νύχτα του έτους, πέφτει στις 21 προς 22 Δεκεμβρίου. Τα αειθαλή κλαδιά υπενθύμιζαν στους ανθρώπους όλα τα πράσινα φυτά που φυτρώνουν πάλι, όταν ο ήλιος γίνεται ξανά δυνατός την άνοιξη και το καλοκαίρι.vΣτη Βόρεια Ευρώπη οι μυστηριώδεις Δρυίδες, ιερείς των αρχαίων Κελτών, διακοσμούσαν τους ναούς τους με αειθαλή κλαδιά ως σύμβολα της αιώνιας ζωής. Και οι άγριοι Βίκινγκ στη Σκανδιναβία πίστευαν ότι τα αειθαλή φυτά ήταν τα αγαπημένα του θεού του ήλιου. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι γιόρταζαν το ηλιοστάσιο με τα Σατουρνάλια, μία γιορτή προς τιμήν του Κρόνου (Saturn), θεού της γεωργίας και του τρύγου, και γνώριζαν ότι το ηλιοστάσιο σήμαινε πως σύντομα τα αγροκτήματα και τα περιβόλια θα γίνονταν πράσινα και γόνιμα. Για να γιορτάσουν μάλιστα το γεγονός, διακοσμούσαν τα σπίτια και τους ναούς τους με αειθαλή κλαδιά.
- Καθιέρωση Χριστουγέννων: Τον 4ο αιώνα μ.Χ. η 25η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως η μέρα της Γέννησης του Χριστού και ταυτόχρονα ως πρώτη μέρα του χρόνου Υπάρχουν μαρτυρίες ότι τα Χριστούγεννα γιορτάζονταν στη Ρώμη στις 25 Δεκεμβρίου από το 336 μ.Χ. Στα Σατουρνάλια οι Ρωμαίοι στόλιζαν διαφόρων ειδών δέντρα με κεριά και άλλα στολίδια.Η αρχή του εθίμου…………
- Η αρχή του εθίμου του χριστουγεννιάτικου δέντρου τοποθετείται στις αρχές του 8ου αι. μ.Χ. και έχει τις ρίζες του στη Γερμανία, σε προχριστιανικούς πολιτισμούς. Την περίοδο αυτή ο Άγιος Βονιφάτιος εξαπλώνει το χριστιανισμό στη Φραγκική αυτοκρατορία και στην προσπάθειά του να εκχριστιανίσει τις γερμανικές φυλές εισάγει την έννοια της Αγίας Τριάδας. Σύμφωνα με την αγγλική παράδοση ο Άγγλος ιερομόναχος παρευρίσκονταν σε μια τελετή παγανιστών, οι οποίοι σύμφωνα με την παράδοση επρόκειτο να θυσιάσουν ένα παιδί κάτω από μια βελανιδιά. Ο ιερομόναχος θέλοντας να σώσει το παιδί και να σταματήσει την τελετή έδωσε μια γροθιά στη βελανιδιά. Αμέσως ξεπήδησαν φλόγες και τύλιξαν το δέντρο. Το δέντρο αυτό ήταν το δέντρο της ζωής και αναπαριστούσε τη ζωή του Χριστού. Έτσι αντικαθιστά τη βελανιδιά, που λάτρευαν οι αρχαίες Γερμανικές φυλές, με το έλατο, που έγινε χριστιανικό και χριστουγεννιάτικο σύμβολο, λόγω του κωνοειδούς, τριγωνικού σχήματός του. Το έλατο έγινε εύκολα αποδεκτό από τους χριστιανούς σαν σύμβολο χριστιανικό και ειδικότερα σαν σύμβολο των Χριστουγέννων
Από τον 18o αιώνα και μετά, παρατηρούμε σταδιακά πώς εισάγεται σιγά σιγά το έθιμο του στολισμού του δέντρου σε όλες τις χώρες και της Ευρώπης αλλά και την εξάπλωση του εθίμου στην Αμερική.
Στον Καναδά η παράδοση εισήχθη το 1781, από το στρατιωτικό σώμα στην επαρχία του Κεμπέκ. Εκεί το στρατιωτικό σώμα προστάτευε τις αποικίες από την αμερικανική επίθεση. Ο στρατηγός του σώματος μαζί με την σύζυγο του για να ευχαριστήσουν τους φαντάρους διοργάνωσαν ένα πάρτι στο οποίο στόλισαν χριστουγεννιάτικο δέντρο με κεριά και φρούτα.
Αργότερο στις αρχές του 19ου αιώνα ακολούθησε και η Ρωσία που υιοθέτησε το έθιμο και στη συνέχεια η Αυστρία. Η πριγκίπισσα Henrietta του Nassau-Weilburg εισήγαγε το χριστουγεννιάτικο δέντρο στη Βιέννη το 1816, και το έθιμο εξαπλώθηκε σε όλη την Αυστρία κατά τα επόμενα έτη.
Στη Γαλλία, το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο εισήχθη το 1840 από την Δούκισσα d’Orléans
Στη Δανία, το πρώτο Χριστουγεννιάτικο δέντρο άναψε το 1808 από την κοντέσα Wilhemine του Holsteinborg. Λέγεται πώς εκείνη ήταν που είπε την ιστορία του πρώτου δανικού χριστουγεννιάτικου δέντρου μαζί με τον δανικής καταγωγής συγγραφέα Χανς Κρίστιαν Άντερσεν το 1865. Είχε δημοσιευτεί ένα παραμύθι που ονομαζόταν«The Fir-Tree» το 1844, εξιστορώντας την τύχη ενός ελάτου που χρησιμοποιήθηκε ως ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Στη Βρετανία, το χριστουγεννιάτικο δέντρο εισήχθη την εποχή της ένωσης με το Ανόβερο, από τη βασίλισσα (σύζυγο του Γεωργίου του τρίτου) της Charlotte του Μεκλεμβούργου στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά το έθιμο δεν είχε ακόμη εξαπλωθεί πολύ πέρα από τη βασιλική οικογένεια. Η βασίλισσα Βικτωρία ως παιδί ήταν εξοικειωμένη με το έθιμο και στολιζόταν στο δωμάτιο της κάθε Χριστούγεννα ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Μετά το γάμο της με τον γερμανικό ξάδελφό της Prince Albert, το 1841, το έθιμο έγινε ακόμη πιο διαδεδομένο σε όλη τη Βρετανία.Ένα ξυλόγλυπτο της βασιλικής οικογένειας δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Windsor Castle είχε δημοσιευθεί στις εφημερίδες του Λονδίνου το 1848 και μετά από 2 χρόνια το 1850 δημοσιεύθηκε στις ΗΠΑ σε ένα χριστουγεννιάτικο παραμύθι.
- Στην Ελλάδα το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρο το έφεραν οι Βαυαροί και στολίστηκε για πρώτη φορά το 1834 στην χώρα μας στα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα στο Ναύπλιο και συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια στο παλάτι των Αθηνών.
- Στις 24 Δεκεμβρίου 1843 στήθηκε για πρώτη φορά χριστουγεννιάτικο δέντρο σε ελληνικό σπίτι και συγκεκριμένα στο αρχοντικό του Ναξιώτη Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου, γενικού Προξένου της Ρωσίας στην Αθήνα.
- Πρόδρομος του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα ήταν το παραδοσιακό Χριστόξυλο ή Δωδεκαμερίτης ή Σκαρκάνζαλος κυρίως στα χωριά της Βορείου Ελλάδος. Κάθε χρόνο έβαζαν ένα μεγάλο κούτσουρο στο τζάκι ή στις σόμπες τους από αγριοκερασιά, πεύκο ή ελιά και το άφηναν να καίει κατά τη διάρκεια των 12 ημερών των γιορτών από τα Χριστούγεννα έως και τα Φώτα.
- Λέγεται πως αυτό το έθιμο έφερνε τύχη και γούρι στα σπίτια και έδιωχνε τα καλικατζαράκια από το σπίτι. Από όπου και να έρχεται όσο ψηλό ή κοντό είναι, στολισμένο ή μη, με λαμπιόνια ή χωρίς το χριστουγεννιάτικο δέντρο φέρνει χαρά, δώρα και το γιορτινό κλίμα στο σπιτικό μας.
- Το έθιμο, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, άργησε να εξαπλωθεί στην χώρα μας. Μόλις την δεκαετία του τριάντα κάποια αστικά σπίτια άρχισαν να στολίζουν χριστουγεννιάτικο δέντρο, ενώ μεταπολεμικά το έθιμο διαδόθηκε ταχύτατα τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο χώρα. Μια προσπάθεια να αντικατασταθεί το χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ελληνοπρεπέστατο καραβάκι στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα δεν ευοδώθηκε. Ζωή Κ. Α1
Σχολιάστε
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.