Μετάβαση, όπως αναφέρεται και στο τελευταίο βιβλίο Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού που διανέμονταν στη Γ τάξη Γυμνασίου μέχρι πριν λίγα χρόνια, είναι το «πέρασμα» από μια γνωστή κατάσταση σε μια άλλη, άγνωστη σε μας. Οι μεταβάσεις μπορεί να αφορούν την προσωπική, εκπαιδευτική, κοινωνική ή επαγγελματική μας ζωή, όπως π.χ. είναι η μετάβαση από το Δημοτικό σχολείο στο Γυμνάσιο, η μετεγκατάσταση σε άλλη πόλη ή χώρα, η μετάβαση από την παιδική στην εφηβική ηλικία, η μετάβαση από το σχολείο στην αγορά εργασίας κτλ.
Τα συναισθήματα που συνήθως συνοδεύουν τις διάφορες καταστάσεις μετάβασης μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την προσωπικότητα του ατόμου, το είδος της μετάβασης, τις προηγούμενες εμπειρίες του ατόμου κτλ. Επίσης, τα συναισθήματα που νιώθει κανείς μπροστά στην αλλαγή μπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν η μετάβαση ήταν ανεπιθύμητη ή αν την επιδίωκε το άτομο, π.χ. αλλαγή κατοικίας.
Για να διανύει κανείς με σύνεση και ωριμότητα τα διάφορα μεταβατικά στάδια στις σπουδές, στην εργασία, στην προσωπική του ζωή είναι σκόπιμο να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος για αυτά και να έχει αναπτύξει κάποιες δεξιότητες όπως αυτές της ευελιξίας, της λήψης αποφάσεων, της αναζήτησης και της κριτικής ανάγνωσης των πληροφοριών κ.ά.
Κατάλληλη προετοιμασία για τις διάφορες αλλαγές σημαίνει, πάνω από όλα, «γνωρίζω και κατανοώ όσα συμβαίνουν γύρω μου και μέσα μου» υιοθετώντας μια κριτική στάση, ώστε να μην προσαρμόζομαι παθητικά και άκριτα στις διάφορες καταστάσεις, αλλά να τις διερευνώ και να δρω έτσι ώστε να τις μεταβάλλω ανάλογα με τις ανάγκες και τους στόχους μου. Μόνον έτσι οι διάφορες μεταβάσεις μετατρέπονται σε ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη, εξέλιξη και, συνακόλουθα, για κοινωνική πρόοδο. Η οικογένεια, το σχολείο αλλά και άλλοι φορείς οφείλουν να υποστηρίζουν (με κατάλληλη διαπαιδαγώγηση, με θέσπιση νόμων, με παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών κτλ.) τα νέα άτομα στις διάφορες κρίσιμες φάσεις μετάβασης.
Σε μια μετάβαση βρίσκεσαι και εσύ στη Γ ΄τάξη Γυμνασίου, γιατί πρόκειται να μεταβείς σε κάποια άλλη εκπαιδευτική βαθμίδα για τη συνέχιση των σπουδών σου. Η Γ΄ Γυμνασίου λοιπόν είναι μια τάξη-κλειδί για σένα, αφού, θα πρέπει να έχεις πάρει κάποιες σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον σου και να προετοιμαστείς κατάλληλα για την υλοποίησή τους. Η διερεύνηση πολλών σημαντικών θεμάτων που αφορούν τη γνωριμία με τον εαυτό σου, τη γνωριμία με τον κόσμο της εργασίας, την πληροφόρηση, τη λήψη αποφάσεων κ.ά. θα σε βοηθήσουν να μπεις σε μια πορεία προσωπικής ανάπτυξης και εξέλιξης, ώστε να αντιμετωπίζεις με επιτυχία και ευελιξία τα διάφορα μεταβατικά στάδια της ζωής σου, να θέτεις στόχους και να παίρνεις ώριμες και υπεύθυνες αποφάσεις για τα θέματα που σε αφορούν. Σε προηγούμενα τεύχη αναφερθήκαμε σε αυτά τα θέματα και προτείναμε κατάλληλες δραστηριότητες.
Καλό είναι και εσύ ο ίδιος /η ίδια να δραστηριοποιηθείς, προκειμένου να προετοιμαστείς για τη ζωή σου μετά το Γυμνάσιο και να σχεδιάσεις το μέλλον σου. Ένα από τα καίρια ερωτήματα που σε απασχολούν είναι: Τι να κάνω μετά το Γυμνάσιο; Ποιον εκπαιδευτικό ή επαγγελματικό δρόμο να διαλέξω; Η επιλογή αυτή είναι μια σημαντική απόφαση και θα σου χαράξει μια εκπαιδευτική και επαγγελματική πορεία. Γι’ αυτό είναι σκόπιμο να εξαντλήσεις όλες τις πληροφορίες που σου χρειάζονται, πριν πάρεις κάποια απόφαση για σπουδές μετά το Γυμνάσιο.
Σε προηγούμενο τεύχος είχαμε προτείνει τον σύντομο ενημερωτικό οδηγό »Μετά το Γυμνάσιο, τι;» όπου μπορούσες να δεις όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τους δυο τύπους λυκείου: γενικό ΓΕ.Λ. και επαγγελματικό ΕΠΑ.Λ.
Επιγραμματικά αναφέρουμε ότι οι δυο τύποι λυκείου είναι ισότιμοι καθώς μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών οδηγούν σε απολυτήριο (επίπεδο 4 του εθνικού πλαισίου σπουδών). Επιπλέον, το ΕΠΑ.Λ. δίνει και πτυχίο στην ειδικότητα του τομέα που σπουδάζεις. Και τα δυο λύκεια δίνουν τη δυνατότητα συνέχισης των σπουδών:
- στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μέσω πανελλαδικών εξετάσεων και
- στην κατάρτιση (ΙΕΚ).
Η πρώτη τάξη του ενός λυκείου είναι οριζόντια διασυνδεμένη με εκείνη του άλλου λυκείου, δηλαδή όποιον τύπο λυκείου κι αν διαλέξεις φέτος μπορείς με την επιτυχή ολοκλήρωση της Α τάξης να συνεχίσεις τις σπουδές σου στη Β τάξη του άλλου λυκείου.
Ευχόμαστε, μπροστά σε αυτή τη σημαντική μετάβαση από το υποχρεωτικό γυμνάσιο στο λύκειο της επιλογής σου, να διερευνήσεις όλες τις πτυχές του εαυτού σου, να δεις με κριτική ματιά τις πληροφορίες, να πάρεις αποφάσεις έχοντας και εναλλακτικό σχέδιο, να κάνεις ομαλή και ταυτόχρονα δυναμική είσοδο στην επόμενη σχολική βαθμίδα.
Να βρεις εκείνο, που αγαπάς να κάνεις περισσότερο από οτιδήποτε άλλο και να εξακοντίσεις τον εαυτό σου προς αυτή την αγάπη με θάρρος, επιμονή και απόλυτη αποφασιστικότητα όπως έγραψε ο Richard Bach στο βιβλίο του «Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον».
Τέλος, να έχεις υγεία και χαρά στη ζωή σου.
Η παιδαγωγική ομάδα του Προγράμματος Αγωγής Σταδιοδρομίας