1o Δημοτικό Ηρακλείου Αττικής

Η σχολική βία και ο εκφοβισμός που εκδηλώνεται μεταξύ των μαθητών θεωρείται κοινωνικό πρόβλημα. Ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς για να περιγράψει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι « bullying ». Προέρχεται από το ρήμα « bully » που σημαίνει «πληγώνω ή τρομοκρατώ ή υποχρεώνω κάποιον με τη βία να κάνει κάτι που δεν θέλει».

 Αφορά σε μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου.

Αποτελεί φαινόμενο που ενισχύεται από τη λάθος αντιμετώπισή του, καθόσον τα περισσότερα περιστατικά αποσιωπούνται, διότι θεωρείται ότι στιγματίζουν τους θύτες, τα θύματα και το κύρος του σχολείου.

Ωστόσο, το φαινόμενο αυτό έχει πολλές και σοβαρές επιπτώσεις, τόσο στη σωματική και ψυχική υγεία, όσο και στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, ενίοτε με επικίνδυνες συνέπειες και τραγικά αποτελέσματα.

Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις ενδοσχολικής βίας είναι:

• Χειρονομίες, σπρωξιές, ξυλοδαρμοί.
• Φραστικές επιθέσεις, βρισιές, απειλές, προσβολές.
• Εκβιασμοί, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων.
• Κλοπές.
• Παρενόχληση, κακοποίηση.
• Αποκλεισμός από παρέες, παιχνίδια, δραστηριότητες.

  Είναι αναγκαίο όλοι -μαθητές, δάσκαλοι ,γονείς- να βοηθήσουμε να εξαλειφθεί αυτό το φαινόμενο.

Οι δάσκαλοι πρέπει να κατέχουν  τις απαραίτητες γνώσεις και να είναι παρατηρητικοί. Αν και  γνωρίζουν ότι το bullying διαδραματίζεται σε τουαλέτες, παιδικές χαρές, λεωφορεία όπου εκείνοι είναι απόντες, πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπ΄όψιν τους. Χρειάζεται να αντιληφθούν ότι με το να το καταδείξουν, δεν κουτσομπολεύουν. Αν ένας δάσκαλος παρατηρήσει bullying σε μία τάξη, άμεσα πρέπει να παρέμβει για να το σταματήσει, να το καταγράψει και να ενημερώσει τη διοίκηση για να διερευνηθεί περαιτέρω το περιστατικό.Επίσης πρέπει να ειδοποιήσουν τους γονείς. Μαθητές και γονείς χρειάζεται να είναι μέρος της λύσης και να δημιουργηθούν ομάδες που θα φροντίσουν για την καλλιέργεια της εξάλειψης του εκφοβισμού. Οι μαθητές μπορούν να ενημερώσουν τους γονείς για τις νέες τεχνολογικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για το bullying. Χρειάζεται αμέσως να ενημερωθεί ο σχολικός ψυχολόγος (αν υπάρχει) ώστε να φροντίσει με τη σειρά του την ψυχική αποκατάσταση του θύματος και να οριοθετήσει το ζήτημα με τους γονείς και τους δασκάλους.

Τι μπορούν όμως να κάνουν οι μαθητές;
- Προσπαθείστε να παραμείνετε ψύχραιμοι, μετά το περιστατικό.

- -Σταθείτε δίπλα στους φίλους σας: ακούστε τι έχουν να πουν, σταθείτε δίπλα τους και μιλήστε ανοιχτά για ό,τι συμβαίνει.

- Πείτε τους να σταματήσουν.

- Μην πείτε τίποτα και απομακρυνθείτε από τον τόπο που συμβαίνει το γεγονός.

- Θυμηθείτε: όσοι ασκουν εκφοβισμό σε άλλα παιδιά, είναι εκείνοι που βιώνουν περισσότερο πόνο από εκείνους που επιδιώκουν να πληγώσουν.

- Σε περίπτωση cyberbullying βγείτε από το διαδίκτυο και μην μπείτε ξανά αν πριν δεν έχετε μιλήσει με τους γονείς σας.

- Διαγράψτε τους λογαριασμούς των κοινωνικών δικτύων των ατόμων που σας εκφοβίζουν. Αποθηκεύσετε μία εικόνα από την οθόνη όταν σας εκφοβίζουν, έτσι ώστε να μπορείτε να το δείξετε στους γονείς ή στους καθηγητές σας ως αποδεικτικό στοιχείο.

- Μιλήστε σε κάποιο πρόσωπο που εμπιστεύεστε: φίλο, γονέας, δάσκαλος ή συγγενή. Μην το κλείσετε μέσα σας, θα σας τυραννήσει περισσότερο από όσο πιστεύετε.

- Αποφύγετε να βρεθείτε σε περιοχές που γνωρίζετε ότι μπορεί να σας επιτεθούν.

- Φροντίστε να περνάτε περισσότερο χρόνο με ανθρώπους που σας κάνουν να αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας.

- Ζητήστε από τους ενήλικες να σας ακούσουν για να σας βοηθήσουν. Αν δεν ακούν, επιμείνετε ώσπου να σας ακούσουν για κάτι πολύ σημαντικό που συμβαίνει στη ζωή σας.

- Αναγνωρίστε αν νιώθετε σημάδια κόπωσης, λύπης, φόβου, μοναξιάς, δυσκολία συγκέντρωσης και απροθυμία να πάτε στο σχολείο. Μιλήστε τα με τους γονείς ή τον ψυχολόγο του σχολείου (αν υπάρχει).

- Αν αισθάνεστε πολύ λυπημένοι ή μη ασφαλή – πάντα, πάντα να βρείτε βοήθεια (καλύτερα να βρούμε έναν έμπιστο ενήλικα).

Το bullying δεν είναι εύκολα ορατό, καθώς τα παιδιά θεωρούν σημάδι προσωπικής αδυναμίας να μιλήσουν για αυτό, ειδικά στους γονείς τους. Oι γονείς χρειάζεται να δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα για να είναι ασφαλή τα παιδιά να εκφραστούν και ταυτόχρονα να αποτρέψουν σημάδια επιθετικής συμπεριφοράς. Τα σχολικά-εφηβικά χρόνια, μπορούν να στιγματίσουν το παιδί, για αυτό αν δείτε ότι δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε το bullying, απευθυνθείτε άμεσα σε έναν ειδικό.

Ο γονιός οφείλει:

• Να συζητά με το παιδί του για τα δικαιώματά του, τους κανόνες συμπεριφοράς στο σχολείο και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου
• Να ενισχύει τη φιλία και να αναδεικνύει την αλληλεγγύη της παρέας
• Να ενημερώνεται από του εκπαιδευτικούς για τη συμπεριφορά του παιδιού του εντός του σχολείου
• Να διαβεβαιώσει το παιδί – θύμα ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι έχει συμβεί
• Να του υπενθυμίζει ότι το νοιάζεται και ότι ο ρόλος του είναι να το προστατεύει
• Να το παροτρύνει σε συζήτηση για σχετικά θέματα και να του εξηγεί ότι η κοινοποίηση περιστατικών δεν αποτελεί «κάρφωμα»
• Να απευθύνεται έγκαιρα στους εκπαιδευτικούς και στη διεύθυνση του σχολείου
• Να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας, εφόσον το κρίνει αναγκαίο

Σε περιφερειακό – επιχειρησιακό επίπεδο λειτουργούν:

• Η Υποδιεύθυνση Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής.
• Το Τμήμα Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης/ΥΔΕΖΙ.
• Τα Γραφεία Ανηλίκων των Υποδιευθύνσεων Ασφάλειας Ηρακλείου Κρήτης και Πατρών.

Με το θέμα της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού ασχολείται η Μη Κυβερνητική Οργάνωση “Κέντρο Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού” (ΚΜΟΠ).Ιδρύθηκε το 1977 από επιστημονικά στελέχη με μακρά εμπειρία σε θέματα κοινωνικής πρόνοιας, συμβουλευτικής και εκπαίδευσης. Σκοπός του Κέντρου είναι η στήριξη της οικογένειας μέσω της παροχής ολοκληρωμένων κοινωνικών υπηρεσιών, η στήριξη ατόμων που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό, η ανάπτυξη υποβαθμισμένων περιοχών, η επιστημονική έρευνα και η ανάπτυξη τεχνογνωσίας σε θέματα κοινωνικής πολιτικής.

 1056 ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ

Άγγελος, Νίκος, Γιώργος