Στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus + KA1 “Αντιμετωπίζοντας τη σχολική απάθεια”
οι κ. Γιαννοπούλου Ιωάννα (ΠΕ06) και Βενιού Ευρυδίκη (ΠΕ02) μετακινηθήκαμε στο
Δουβλίνο της Ιρλανδίας για την παρακολούθηση του επιμορφωτικού σεμιναρίου “21st
century skills for teachers and students”. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου μας δόθηκε η
ευκαιρία να πληροφορηθούμε για τα βασικά σημεία του εκπαιδευτικού συστήματος της
Ιρλανδίας. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό σύστημα αρκετά παρόμοιο με το ελληνικό
αναφορικά με τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, τις βαθμίδες και τον
εξεταστικοκεντρικό χαρακτήρα. Υπάρχουν όμως και σημαντικές διαφορές που εντοπίζονται
στην άμεση εμπλοκή της εκκλησίας στο εκπαιδευτικό σύστημα, στο μεταβατικό έτος
σπουδών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στην ποικιλία επιλεγόμενων μαθημάτων.
Στην Ιρλανδία ισχύει η εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Τα παιδιά μπορούν να
αρχίσουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση από 4 ετών, από την ηλικία όμως των 6 είναι
υποχρεωτική για όλα και διαρκεί μέχρι την ηλικία των 12 ετών (National Schools). Η
δευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει δύο κύκλους, έναν υποχρεωτικό (12 έως 15
ετών, Junior Cycle), όπου ολοκληρώνεται η υποχρεωτική εκπαίδευση, και έναν δεύτερο
(15 έως 18/19 ετών, Senior Cycle). Όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης χρηματοδοτούνται από
το κράτος. Τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην πλειοψηφία τους είναι
ενοριακά και υπάγονται στην επισκοπή και υπάρχει εμπλοκή σε σημαντικό βαθμό της
εκκλησίας στα αναλυτικά προγράμματα.
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : Για τα περισσότερα δημοτικά σχολεία (National Schools) το σχολικό έτος
διαρκεί κανονικά από την 1η Σεπτεμβρίου έως τις 30 Ιουνίου. Για το Junior Cycle το
σχολικό έτος διαιρείται σε τρία τρίμηνα από την 1η Σεπτεμβρίου έως το τέλος Μαΐου,
συμπεριλαμβανομένων των ημερών των εξετάσεων.
ΔΙΔΑΚΤΡΑ
Όλη η υποχρεωτική εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν. Πολλές φορές όμως ζητούν χορηγίες
από τους γονείς για τον εξοπλισμό του σχολείου (υπολογιστές, αθλητικός εξοπλισμός…)
υπό χρηματική μορφή και άλλοτε υπό μορφή εργασίας στο σχολείο.
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΠΡΟΣΒΑΣΗ – ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ
Το κράτος προβλέπει δωρεάν πρωτοβάθμια εκπαίδευση στα National Schools για όλα τα
παιδιά. Η φοίτηση είναι υποχρεωτική στην ηλικία των 6 ετών, αλλά επειδή οι μαθητές
μπορούν να εγγραφούν ήδη από την ηλικία των 4 ετών, συνήθως αυτή θεωρείται η ηλικία
στην οποία αρχίζουν τη φοίτηση στο σχολείο. Κανονικά, το σύστημα των National Schools
δεν καλύπτει συγκεκριμένη γεωγραφική ζώνη. Υπάρχουν σχολεία αρρένων και θηλέων. Οι
μαθητές κάθε σχολείου φορούν ποδιά, που είναι διαφορετική για κάθε σχολείο.
Τύποι σχολείων: λειτουργούν τα Gaelscoileanna σχολεία που διδάσκουν την ιρλανδική
γλώσσα, τα DEIS Schools-Σχολεία Παροχής Ισότητας Ευκαιριών όπου παιδιά φτωχών-
μειονοτικών ομάδων λαμβάνουν στο σχολείο γεύματα και έχουν δωρεάν πρόσβαση σε
δραστηριότητες. Λειτουργούν επίσης τα σχολεία Educate Together, τα οποία είναι σχολεία
για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτου θρησκείας, φύλου ή κοινωνικής τάξης. Στα σχολεία αυτά οι
μαθητές/τριες δεν φορούν στολή, ενθαρρύνεται η αυτοέκφραση και η συνεκπαίδευση
αγοριών και κοριτσιών. Ακολουθούν το ίδιο πρόγραμμα σπουδών με τα υπόλοιπα σχολεία.
Το πρόγραμμα σπουδών χωρίζεται στις ακόλουθες βασικές γνωστικές περιοχές:
Γλώσσα ( Ιρλανδικά και Αγγλικά)
Μαθηματικά
Κοινωνική, Περιβαλλοντική και Επιστημονική Εκπαίδευση
Εκπαίδευση Τέχνης, συμπεριλαμβανομένων των Εικαστικών Τεχνών, της Μουσικής και του
Δράματος
Φυσική αγωγή
Κοινωνική, Προσωπική και Εκπαίδευση Υγείας.
Σε όλα τα National Schools διδάσκονται δύο γλώσσες, τα ιρλανδικά (κέλτικα) και τα
αγγλικά. Σε ορισμένα διδάσκεται και μια άλλη ευρωπαϊκή γλώσσα (συνήθως γαλλικά), για
την εκμάθηση της οποίας όμως οι γονείς καταβάλλουν δίδακτρα.
Τα παιδιά πηγαίνουν στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όταν ολοκληρώσουν τον
κύκλο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, συνήθως σε ηλικία 12 ετών. Τα σχολεία που δεν
έχουν αρκετές θέσεις για όλους τους υποψήφιους εφαρμόζουν διάφορες μεθόδους
επιλογής.
Προαγωγή
Η προαγωγή στα National Schools από τη μία τάξη στην άλλη βρίσκεται στην κρίση των
δασκάλων και διαμορφώνεται είτε από τυποποιημένες εξετάσεις είτε με δικό τους τρόπο
εξέτασης. Οι περιπτώσεις επανάληψης της τάξης είναι σπάνιες. Η προαγωγή στη
δευτεροβάθμια, Junior Cycle, δεν γίνεται μέσω εξετάσεων, αλλά μέσω ελέγχων που
συμπληρώνουν οι δάσκαλοι.
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση διαχωρίζεται σε δύο κύκλους:
1) Πρώτος κύκλος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: Junior Cycle (12-15 ετών),
υποχρεωτική εκπαίδευση
Πρόκειται για έναν τριετή κύκλο φοίτησης που αποτελεί συνέχεια της πρωτοβάθμιας. Κατά
τη διάρκεια του κάθε έτους φοίτησης διεξάγονται εξετάσεις επίσημες που
πραγματοποιούνται από τους καθηγητές που διδάσκουν τα αντίστοιχα μαθήματα. Στο
τέλος του τρίτου έτους σπουδών διεξάγονται οι εξετάσεις για το Junior Certificate στα εξής
μαθήματα: Αγγλικά, τα Ιρλανδικά, τα Μαθηματικά και τις Επιστήμες, καθώς και σε κάποια
μαθήματα επιλογής, όπως Τέχνη, Γερμανικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Λατινικά, Αρχαία
Ελληνικά και Κλασικές Σπουδές, Μουσική, Επιχειρηματικές Σπουδές, Τεχνολογία, Οικιακή
Οικονομία, Τεχνολογία Υλικών (Ξυλουργική, Μεταλλουργία), Ιστορία, Γεωγραφία, Πολιτικά
Κοινωνικά και Πολιτική Αγωγή (CSPE), και Θρησκευτική Εκπαίδευση. Τα εξεταζόμενα μαθήματα
(υποχρεωτικά – επιλογής) είναι συνολικά δέκα και διαφέρουν από σχολείο σε σχολείο. Οι βαθμοί
του Junior Certificate διαμορφώνονται από
τα αποτελέσματα του υποψηφίου στις εξετάσεις και δεν λαμβάνονται υπόψη οι βαθμοί τους
οποίους έλαβε κατά το σχολικό έτος.
Τύποι σχολείων:
Για τις τρεις πρώτες τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπάρχουν τέσσερα είδη
σχολείων:
- τα θρησκευτικά σχολεία
- τα επαγγελματικά σχολεία
- τα πολυκλαδικά σχολεία και
- τα κοινοτικά σχολεία με περίπου το ίδιο γενικό πρόγραμμα και κοινές κρατικές εξετάσεις (Junior Certificate).
Transition Year Μεταβατικό έτος ή Τέταρτο έτος (15-16// 16-17 ετών)
Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι μαθητές έχουν τη
δυνατότητα να παρακολουθήσουν ένα έτος σπουδών, που ονομάζεται μεταβατικό, και δεν εντάσ-
σεται στον επίσημο κύκλο μαθημάτων. Ανάλογα με το σχολείο μπορεί να είναι προαιρετικό,
υποχρεωτικό ή να μην παρέχεται. Το περιεχόμενο των σπουδών διαμορφώνεται από το σχολείο σε
συνάρτηση με τις τοπικές ανάγκες.
Οι μαθητές μπορούν να παρακολουθούν δομημένα μαθήματα, που δε σχετίζονται με την ύλη των
εξετάσεων για την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Υπάρχει ένα εκτενές εύρος
δραστηριοτήτων που ποικίλει από σχολείο σε σχολείο και αφορά πρακτική (μαθητεία ) σε
εργασιακούς χώρους, διεθνή ταξίδια, ανταλλαγές. Επιλέγουν επίσης ανάμεσα σε ανάλογο εύρος
μαθημάτων, όπως δημιουργική γραφή, ιστιοπλοΐα, τέχνη του κινηματογράφου, ρητορική κ.α.
Τέλος, μπορούν να λάβουν μέρος σε διαγωνισμούς επιστημονικούς, μόδας, μηχανοκίνητου
αθλητισμού κ.α.
Οι υποστηρικτές του μεταβατικού έτους θεωρούν ότι το έτος αυτό δίνει τη δυνατότητα στον
μαθητή να ωριμάσει και να ανακαλύψει τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του, να ασκηθεί
στην αυτό-κατευθυνόμενη μάθηση και τελικά να οδηγηθεί σε πιο επιτυχείς επιλογές
σταδιοδρομίας. Από την άλλη πλευρά η κριτική που ασκείται επικεντρώνεται στο γεγονός
ότι ο μαθητής παραμένοντας μακριά από το περιβάλλον της τάξης και από τον
παραδοσιακό τρόπο μελέτης για ένα ολόκληρο χρόνο αποσπάται και δυσκολεύεται στην
επιστροφή του στο δεύτερο κύκλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται η ζήτηση του μεταβατικού έτους από πλευράς μαθητών,
καθώς και η προσφορά του από τα σχολεία.
2) Δεύτερος κύκλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Senior Cycle
Διετές πρόγραμμα που προετοιμάζει τους μαθητές για τις εξετάσεις ολοκλήρωσης της
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Leaving Certificate) στο έκτο έτος του Γυμνασίου.
Πέμπτο έτος : 16-18 ετών ή 15-17 (αν παραλειφθεί το Μεταβατικό έτος)
Έκτο έτος: 17-19 ετών ή 16-18 (αν παραλειφθεί το Μεταβατικό έτος)
Κατά τα δύο έτη του Senior Cycle οι μαθητές επιλέγουν μεταξύ πέντε ομάδων μαθημάτων:
γλώσσες, επιστήμες, εμπορικές σπουδές, εφαρμοσμένες επιστήμες και κοινωνικές
επιστήμες. Η μελέτη της ιρλανδικής αποτελεί μέρος του κοινού προγράμματος.
ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Το σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ιρλανδίας περιλαμβάνει τους εξής τομείς:
- Πανεπιστημιακός (πανεπιστήμια και πανεπιστημιακά κολέγια) : παρέχουν προγράμματα
για Bachelor (3-4 έτη με εξαίρεση ορισμένους κλάδους), Master (από 1 έως 3 έτη)
και Διδακτορικό
- Τεχνικά/τεχνολογικά κολέγια: παρέχεται κυρίως από τα Regional Technical Colleges
(RTCs), που καλύπτουν τους τομείς των εμπορικών σπουδών, της μηχανολογίας,
της τεχνολογίας των θετικών επιστημών και των παραϊατρικών σπουδών
- Παιδαγωγικά κολέγια
Τα ιδρύματα αυτά είναι αυτόνομα και χρηματοδοτούνται από το κράτος.
Διάρκεια σπουδών: 2 έως 4 έτη.
Η βαθμολογία των εξετάσεων για το Leaving Certificate καθορίζει και την εισαγωγή στην
τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι μαθητές υποβάλλουν αιτήσεις στο Central Applications Office
(CAO), το οποίο διαθέτει τις θέσεις με βάση τους βαθμούς που έχουν λάβει οι υποψήφιοι
στο Leaving Certificate και τη σειρά προτίμησης των σχολών που έχουν δηλωθεί.
Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Education_in_the_Republic_of_Ireland
https://dasta.cs.teicrete.gr/documents/10310/341120/ekpaideutiko_sustima_irlandia.pdf
Ευρυδίκη Βενιού,
Εκπαιδευτικός ΠΕ02
