Σε περιόδους κρίσης όπως πανδημίες, πόλεμοι και οικονομικές καταρρεύσεις, συχνά παρατηρείται αρνητική επίδραση στη γλώσσα. Η γλώσσα φτωχαίνει και επαναλαμβάνει τα ίδια μοτίβα λέξεων. Ποιες είναι όμως η αιτίες αυτού του προβλήματος;
Καταρχάς, σημαντικό ρόλο παίζει η άσχημη ψυχολογική κατάσταση των ανθρώπων. Σε τέτοιες περιόδους κυριαρχούν αρνητικά συναισθήματα, όπως ο φόβος και το άγχος, εξαιτίας της αβεβαιότητας που επικρατεί. Οι άνθρωποι προτιμούν να χρησιμοποιούν έτοιμες εκφράσεις, κατανοητές από όλους, επειδή δεν έχουν τη διάθεση ή την ενέργεια να διατυπώσουν πιο σύνθετες σκέψεις. Ωστόσο, όταν οι άνθρωποι δεν εκφράζουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, νιώθουν ψυχικά κενοί και δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν ουσιαστικά μέσω της γλώσσας.
Επιπλέον, η έλλειψη δραστηριοτήτων συμβάλλει στη συρρίκνωση της γλωσσικής έκφρασης. Για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, όπως συνέβη κατά την καραντίνα, χάνουν την επαφή με τον έξω κόσμο και την ποικιλία των εμπειριών. Καθημερινά επαναλαμβάνουν την ίδια ρουτίνα, χωρίς δυνατότητα κοινωνικοποίησης πρόσωπο με πρόσωπο, με αποτέλεσμα να περιορίζονται σε μια μονότονη, ψηφιακή επικοινωνία.
Παράλληλα, η υπερβολική χρήση ηλεκτρονικών συσκευών από μικρούς και μεγάλους εκθέτει τους ανθρώπους σε συνεχή ροή πληροφοριών, διαφημίσεων και ειδήσεων — αληθινών ή ψευδών. Αυτό μειώνει τη δημιουργική τους σκέψη και το ενδιαφέρον για κριτική έκφραση και διάλογο.
Συμπερασματικά, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που οδηγούν στην αποδυνάμωση της γλώσσας σε περιόδους κρίσης. Αν, όμως, καταφέρουμε ως άτομα και ως κοινωνία να στραφούμε σε δημιουργικές δραστηριότητες και να καλλιεργήσουμε τη λεξιλογική μας ποικιλία, τότε μπορούμε να προστατεύσουμε τη γλώσσα μας από την επιρροή των κρίσεων.
Της Αθανασίας Μαντή ( Α΄Λυκείου)
