Με αφορμή το κείμενο που διαβάσαμε, «Η γλώσσα σε καραντίνα», αλλά και σχετικές έρευνες, έχει παρατηρηθεί ότι η γλώσσα σε δύσκολες εποχές, όπως μία πανδημία ή μία οικονομική κρίση, χάνει την ποικιλομορφία της, ενώ όλο και περισσότερες εκφράσεις επαναλαμβάνονται.Ποιες, όμως, είναι οι αιτίες που οδηγούν σε αυτό το φαινόμενο;
Αρχικά, ένα από τα κύρια αίτια είναι το συνεχές άγχος και η αβεβαιότητα που βιώνουν οι άνθρωποι σε καθημερινή βάση. Με άλλα λόγια, όταν κάποιος αγχώνεται, ο εγκέφαλός του εστιάζει στην επιβίωση και όχι στη δημιουργία. Έτσι, οι συζητήσεις γίνονται σύντομες και «στεγνές», όπου ο ομιλητής χρησιμοποιεί τις ίδιες απλές λέξεις για να περιγράψει το πρόβλημα, χωρίς να έχει την ψυχραιμία ή την ενέργεια να βρει πιο σύνθετες και ακριβείς εκφράσεις.
Άλλο αίτιο αυτού του φαινομένου είναι η εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σε μία κρίση όλοι μιλούν για το ίδιο πράγμα και βλέπουν συνεχώς τις ίδιες εκφράσεις να επαναλαμβάνονται στο διαδίκτυο. Αυτό δημιουργεί έναν κύκλο επανάληψης, όπου ο άνθρωπος ακούει και χρησιμοποιεί συνεχώς τις ίδιες λέξεις, χωρίς να προσθέτει καινούργιες.
Τέλος, η έλλειψη προσοχής και δημιουργικής ενασχόλησης παίζει σημαντικό ρόλο. Σε περιόδους κρίσης, κάποιος μπορεί να είναι τόσο καταπονημένος που να μην έχει χρόνο ή διάθεση να διαβάσει ένα βιβλίο, να δει μία ταινία ή να ασχοληθεί με δημιουργικές δραστηριότητες που θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό του. Έτσι, οδηγείται στη λεξιπενία και στη χρήση επαναλαμβανόμενων λέξεων.
Συμπερασματικά, η γλωσσική ένδεια δεν είναι μία τυχαία παρατήρηση, αλλά αποτέλεσμα του ψυχολογικού βάρους, της επαναλαμβανόμενης πληροφόρησης και της πολιτισμικής στέρησης που μια μεγάλη κρίση επιφέρει στη ζωή του ανθρώπου.
Του Χρήστου Καρδαρά (Α΄Λυκείου )
