Συγγραφέας: Χάριετ Μπίτσερ Στόουν
Ήρωες: Μπαρμπα-Θωμάς, Σιμόν Λέγκρη, Έμιλυ Σέλμι, Άρθουρ Σέλμπι, Εβάνζελιν Εστί Κλάρ, Τόπσι, Τζόρτζ Σέλμι, Ελίζα, Αυγούστης Εστί Κλάρ, Miss Ophelia, Uncle Tom, Sambo
Βασικός Ήρωας: Μπαρμπα- Θωμάς
Το βιβλίο μιλάει για τη ζωή του Θωμά, ενός μεγάλου σε ηλικία νέγρου δούλου στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Ο Θωμάς ζεΙ ως επιστάτης με την οικογένεια Σέλμπυ. Ο ίδιος κατοικεί με την δική του οικογένεια σε μια καλύβα στο κτήμα της οικογένειας των λευκών. Στο ίδιο κτήμα εργάζονται και άλλοι νέγροι, οι οποίοι επίσης έχουν αγοραστεί από τους Σέλμπυ ως δούλοι. Ανάμεσά τους βρίσκεται και η Ελίζα με τον γιό της.
Κάποιο βράδυ, ο κύριος Σέλμπυ, ο οποίος αγαπά τους εργάτες του, αναγκάζεται λόγω οικονομικών προβλημάτων που έχει, να πουλήσει τον Θωμά, την Ελίζα και τον γιο της σε έναν σκληρό δουλέμπορο. Η Ελίζα κρυφακούγοντας το ίδιο βράδυ μια συζήτηση και μαθαίνοντας πως θα πουληθούν, φεύγει κρυφά με το παιδί της στην αγκαλιά για να γλιτώσει. Έτσι, βρέθηκε στο σπίτι ενός γερουσιαστή την ώρα που εκείνος μιλούσε με την γυναίκα του και της ανακοίνωνε τον νέο σκληρό νόμο για την ποινή όσων βοηθούν τους μαύρους. Παρόλο που ο γερουσιαστής ψήφησε τον νόμο, μέσα του ήξερε ότι αυτή η αυταρχική πολιτική δε συνάδει με το χριστιανικό πνεύμα, για αυτό και βοήθησε την Ελίζα. Μετά από πολλές δοκιμασίες, θα καταφέρει να επιβιώσει και να βρεθεί και πάλι με τον άντρα της, ώστε να ξεφύγουν από τα βασανιστήρια της δουλείας.
Όμως, ο Θωμάς ο οποίος με την εργατικότητα και την αφοσοίωσή του έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του κυρίου του, δεν κάνει το ίδιο, για να μην φέρει σε δύσκολη θέση τον αφέντη του. Έτσι, οδηγείται στο σκλαβοπάζαρο χωρίς να γνωρίζει ποιο πρόκειται να είναι το μέλλον του. Έχει όμως, πίστη στον Θεό και πάντα καταφεύγει στη Βίβλο.
Μακριά, πλέον από την οικογένεια του, οδηγείται στον επόμενο αφέντη. Στο ποταμόπλοιο που τον μεταφέρει εκεί, κάνοντας βόλτα στο κατάστρωμα, έρχεται κοντά με ένα λευκό κοριτσάκι, την Εύα, η οποία πέφτει στην θάλασσα και εκείνος της σώζει την ζωή. Λόγω, της γενναιότητάς του, ο πατέρας της μικρής ζητάει από τον δουλέμπορο Χάλεϊ να αγοράσει τον μπαρμπα- Θωμά, δίνοντας ένα μεγάλο χρηματικό ποσό.
Κοντά τους, ο Θωμάς γίνεται και πάλι ένας έμπιστος επιστάτης, ο οποίος περνάει αρκετό χρόνο με την μικρή Εύα. Κάνουν περίπατους στο κτήμα, διαβάζουν την Αγία γραφή και συζητάνε για τον Θεό. Η μητέρα, στη νέα αυτή οικογένεια, είναι μια γυναίκαώπου ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό της, νομίζοντας πως όλα επηρεάζουν την υγεία της. Η σημασία που δίνει στο παιδί της και στον άντρα της είναι μηδαμινή. Απέναντι στους νέγρους δούλους έχει πολύ σκληρή στάση και τους υποτιμά. Το παιδί της όμως εδώ και λίγο καιρό αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα υγείας και κάποια στιγμή πεθαίνει. Πρίν πεθάνει όμως, έχει δείξει όλη του την καλοσύνη στον Θωμά, αλλά και σε ένα μικρό κορίτσι που έρχεται ως δούλα στο σπίτι. Σε αυτήν διδάσκει πώς να φέρεται σωστά και στο τέλος της αλλάζει τελείως τον χαρακτήρα. Λίγο μετά τον θάνατο της, πεθαίνει και ο πατέρας της.
Τότε, ξεκινάει μια πολύ δύσκολη περίοδος για τον Θωμά, ο οποίος αγοράζεται από έναν άκαρδο και απάνθρωπο πλούσιο, τον Λεγκρή. Ο σκληρός αυτός άνθρωπος πιστεύει πως οι μαύροι είναι ζώα και επιβάλλεται να τους φέρεσαι ανάλογα. Τους φέρεται όσο πιο απαίσια μπορεί να φερθεί κανείς και αναγκάζει τον Θωμά να συμπεριφέρεται απάνθρωπα στους υπόλοιπους εργάτες του κτήματος. Όταν εκείνος αρνείται να υπακούσει, ο αφέντης του διατάζει τους άλλους σκλάβους να τον χτυπήσουν αλύπητα, ώσπου λίγες μέρες αργότερα αφήνει την τελευταία του πνοή υποκύπτοντας στα τραύματα του. Όταν ο γιος της οικογένειας Σέλμπυ τον εντοπίζει με σκοπό να τηρήσει την υπόσχεσή του, να τον φέρει πίσω στο δικό του κτήμα, είναι πλέον πολύ αργά.
Στο βιβλίο μού άρεσε περισσότερο η σχέση του Θωμά με την μικρή Εύα, που με την καλοσύνη της δείχνει ότι σε έναν σκληρό κόσμο, η αθωότητα των παιδιών αποδεικνύει πως πάντα υπάρχει ελπίδα για κάτι καλύτερο και για περισσότερη αγάπη. Επίσης, ο ίδιος ο Θωμάς αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση με την ευγενική του ψυχή, την καλή του καρδιά και την υπομονή του. Συγχωρεί ακόμα και τους βασανιστές του.
Αυτό που θα προτιμούσα να είναι διαφορετικό στην ιστορία, είναι το τέλος. Θα ήθελα ο Θωμάς να είχε καταφέρει να ενωθεί και πάλι με τους δικούς του και να ζήσει ήρεμα το υπόλοιπο της ζωής του, γιατί αυτό το τέλος δεν του άξιζε.
Μερικά αποσπάσματα που μου κέντρισαν τον ενδιαφέρον και μου άρεσαν είναι τα παρακάτω:
«Ω, καλή μου κυρία. Μην με θεωρήσεις αχάριστη, μην πεις τίποτα κακό για εμένα. Άκουσα όλα όσα είπατε απόψε με τον αφέντη και θα προσπαθήσω να σώσω τ” αγόρι μου. Μη με κατηγορήσεις για αυτό! Ο Θεός να σε ευλογεί και να σε ανταμείψει για όλη σου την καλοσύνη».
«Πιο δυνατή απ” όλα, όμως, ήταν η μητρική αγάπη, που την έφεραν σε έναν παροξυσμό τρέλας τώρα που ο κίνδυνος βρισκόταν τόσο κοντά. Και, με το παιδί της στην αγκαλιά, προχωρούσε τρέχοντας σχεδόν μέσα στην νύχτα».
«Στεκόμουν έξω από την πόρτα κι άκουγα να τη μαστιγώνουν χωρίς να μπορώ να κάνω τίποτα. Τη μαστίγωναν, κύριε, επειδή ήθελε να ζήσει τη ζωή της με αξιοπρέπεια σαν καλή χριστιανή, πράγμα που οι νόμοι σας δεν το επιτρέπουν στις δούλες».
«Τα χρόνια πέρασαν – ατελείωτα χρόνια, αργόσυρτα και εγώ μεγάλωνα χωρίς μάνα, χωρίς πατέρα, χωρίς αδέρφια, χωρίς ούτε έναν άνθρωπο να νοιάζεται για εμένα πιότερο από ό,τι νοιάζεται κανείς για ένα σκυλί».
«Αρκετοί από εμάς δεν έχουν νιώσει κάποτε πως είναι πολύ πιο εύκολο να πεθάνεις παρά να ζεις».
« Όμως, όλα είναι δυνατά όταν στη μέση υπάρχει η αγάπη».
