Αδριάνειο υδραγωγείο

adrianeio-ydragogeio

 

Αρχαία υδραγωγεία της Αθήνας: 

  • Πελασγικό υδραγωγείο
  • Υδραγωγείο Θησέως
  • Πεισιστράτειο υδραγωγείο
  • Πώρινο υδραγωγείο
  • Υδραγωγείο Υμηττού-Νεκροταφείου
  • Υδραγωγείο Πνυκός
  • Υδραγωγείο Λουτρού
  • Υδραγωγείο Θησείου
  • Υδραγωγείο Σταδίου
  • Υδραγωγείο Αγίας Τριάδας-Κεραμεικού
  • Υδραγωγείο Κηφισίας
  • Υδραγωγείο «Γεράνι» ή οδού Σταδίου
  • Υδραγωγείο Καλλιρρόης-Βουνού-Μακρών Τειχών
  • Υπέργεια υδραγωγεία επί αψίδων
  • Αδριάνειο Υδραγωγείο

Αδριάνειο υδραγωγείο

Από τα γνωστότερα αρχαία υδραγωγεία ήταν το Πεισιστράτειο, το οποίο κατασκεύασε ο τύραννος Πεισίστρατος το 530 π.Χ., μήκους 2.800 μ. και το οποίο αντλούσε νερό από τις πηγές του Υμηττού. Υπήρχαν βέβαια και άλλα μικρότερα υδραγωγεία σε διάφορα σημεία της πόλης λαξευμένα σε σχιστόλιθο ή νεοκατασκευασμένα από κεραμικά τεμάχια συνδεδεμένα με μόλυβδο καθώς και υδρομαστεύσεις βοηθούμενες από μικροφράγματα.
Το σημαντικότερο ωστόσο ιστορικά έργο για την υδροδότηση της πόλης των Αθηνών ήταν το Αδριάνειο Υδραγωγείο που κατασκευάστηκε από τον Αυτοκράτορα Αδριανό. Ξεκινούσε από τους πρόποδες της Πάρνηθας και κατέληγε στο Λυκαβηττό όπου κατασκευάστηκε η Αδριάνειος Δεξαμενή, στην οποία αποθηκεύονταν τα νερά του υδραγωγείου.

Τη δεκαετία του 120 μ.Χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός επισκέφτηκε επανειλημμένως την Αθήνα, η οποία την εποχή εκείνη αποτελούσε κτήση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μεταξύ άλλων έργων, έδωσε εντολή και για την κατασκευή ενός εκτεταμένου υδραγωγείου που θα κάλυπτε αποτελεσματικά τις αυξανόμενες ανάγκες υδροδότησης της πόλης. Ως προς τον ακριβή χρόνο κατασκευής του φερώνυμου υδραγωγείου υπάρχουν διαφωνίες. Κάποιοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι αυτό είχε ξεκινήσει να κατασκευάζεται ήδη από το 117 μ.Χ. και ότι αποπερατώθηκε το 161 μ.Χ., άλλοι κάνουν λόγο για το διάστημα μεταξύ 125 και 140 μ.Χ., και άλλοι προσδιορίζουν το χρόνο κατασκευής του μεταξύ 134 και 140 μ.Χ.

Ως προς τον τρόπο κατασκευής, αρχικά διανοίγονταν ανά 35-40 μέτρα κατά μήκος της χαραγμένης διαδρομής κατακόρυφα πηγάδια (φρέατα). Στη συνέχεια, από κάθε τέτοιο πηγάδι ξεκινούσε η διάνοιξη της σήραγγας και προς τις δύο κατευθύνσεις, μέχρι το τμήμα που ξεκινούσε από το ένα πηγάδι να συναντήσει το τμήμα που διανοίγονταν από το επόμενο προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η μέθοδος αυτή επιτάχυνε κατά πολύ τους ρυθμούς διάνοιξης των σηράγγων, ενώ τα φρέατα παρείχαν αερισμό και φωτισμό, διευκολύνοντας ταυτόχρονα και την απομάκρυνση των προϊόντων της εκσκαφής. Η διαδρομή των σηράγγων φυλασσόταν μυστική, ενώ, μετά τη διάνοιξη κάθε τμήματος, τα στόμια των φρεάτων σκεπάζονταν και παραλλάσσονταν ώστε να μη διακρίνονται εύκολα, ακόμα κι από μικρή απόσταση. Κατά τον τρόπο αυτό λαμβάνονταν προφυλάξεις για το ενδεχόμενο εσκεμμένης μόλυνσης του νερού, είτε ως αποτέλεσμα δολιοφθοράς είτε κατά τη διάρκεια τυχόν πολιορκίας της πόλης από κάποιον εχθρό.

adrianeio-ydragogeio-1

 

Βοηθητικά υδραγωγεία

Στα χρόνια που ακολούθησαν κατασκευάστηκαν από το Δήμο Αθηναίων Διάφορα βοηθητικά υδραγωγεία με σκοπό την αύξηση των υδάτων του Αδριάνειου Υδραγωγείου. Ο ρόλος τους αυτός στην υδροδότηση των Αθηνών ήταν τόσο σημαντικός, ώστε σύμφωνα με τον Αν. Παππά, το 1927 το νερό που προερχόταν από αυτά τα εγκάρσια υδραγωγεία, αποτελούσε το 85,7% των νερών του Αδριανείου. Αυτά συνοπτικά ήταν: 1) το υδραγωγείο Χαλανδρίου, 2) το υδραγωγείο Λουτρού Μπραχαμίου, 3) το υδραγωγείο Ψαλιδίου Αμαρουσίου, 4) το υδραγωγείο Αγίας Βαρβάρας Λυκόβρυσης, 5) το υδραγωγείου Μπισμπιρίου, 6) το υδραγωγείο Αδάμου- Χελιδονούς, 7) το υδραγωγείο Μονοματίου, 8) το υδραγωγείο Δήμογλι, 9) το υδραγωγείο Δήμογλι- Άμπολι ή Βαρυμπόμπης, 10) το υδραγωγείο Καρυδιάς, 11) το υδραγωγείο Κιθάρας, 12) ο κλάδος του υδραγωγείου στο Μετόχι της Πάρνηθας.

 

Σχολιάστε