5ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης

Το μεσημέρι της 20ης Μαρτίου ημέρα εαρινής ισημερίας, οι μαθητές και μαθήτριες του Β1, εκτέλεσαν το σπουδαίο πείραμα του Ερατοσθένη και υπολόγισαν την περιφέρεια και την ακτίνα της γης.
Ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος (276-194 π.Χ.), επικεφαλής της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, βέβαιος από τότε ότι η γη είναι σφαιρική, κατάφερε σε ηλικία 40 ετών, με απλή γεωμετρία να υπολογίσει την ακτίνα της γης. Γνωρίζοντας πως την ημέρα θερινού ηλιοστασίου στην μακρινή αρχαία Συήνη (Ασσουάν ) οι ακτίνες του ήλιου έπεφταν ακριβώς κάθετα (90 μοίρες) σε ένα πηγάδι, ενώ την ίδια στιγμή στην Αλεξάνδρεια έπεφταν υπό γωνία, κατάλαβε πως αυτή η διαφορά γωνίας μεταξύ των δύο τόπων ήταν ανάλογη της απόστασης τους πάνω στην κυκλική επιφάνεια της γης. Έτσι με ελάχιστα μέσα κατάφερε με μεγάλη ακρίβεια να υπολογίσει την περιφέρεια της γης.
Το πείραμα μας έγινε στην αυλή του σχολείου, γνωρίζοντας πως εκείνη την στιγμή της εαρινής ισημερίας οι ηλιακές ακτίνες πέφτουν κάθετα στον Ισημερινό στην Περιοχή Djolu της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό η οποία απέχει 4515 χιλιόμετρα από την αυλή μας και βρίσκεται στον ίδιο μεσημβρινό. Οι μαθητές/τριες αφού χωρίστηκαν σε έξι ομάδες, μπόρεσαν να βρουν την γωνία που πέφτει ο ήλιος στην αυλή μας, μετρώντας το μήκος ενός κατακόρυφου αντικειμένου καθώς και το μήκος της σκιάς του. Κατόπιν υπολόγισαν τον λόγο των δύο μηκών που αντιστοιχεί στην εφαπτομένη την γωνίας των ακτίνων του ήλιου στην αυλή μας και τελικά υπολόγισαν την περιφέρεια και την ακτίνα της γης. Το πείραμα στέφθηκε με επιτυχία καθώς τα αποτελέσματα ήταν πολύ κοντά στην μέση ακτίνα της γης που είναι 6.371 χλμ. με μέγιστο περιθώριο λάθους 1.5%.
Συγχαρητήρια σε όλους και όλες για την επιτυχία και την όλη προσπάθεια τους, που έγινε με συνεργασία, αφοσίωση και επιμέλεια.

Οι καθηγητές Π. Κρανιδιώτης, Β. Τούλιας, Θ. Μπίκα