Σχέδιο : Βάλια Λαντέρκι-Μπίσδα

Ο κύβος ερρίφθη και το δικό μας «Ζάρι» δεν έφερε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Ο πρόσφατος διαγωνισμός της μουσικής ευρω-πανηγύρεως στο Μάλμε δεν μας έδωσε την τιμητική θέση που προσδοκούσαμε στο διαγωνισμό της Eurovision. Όχι, δεν θα είναι το κείμενο αυτό ένα ανάθεμα στη συμπαθή Μαρίνα Σάττι που μας εκπροσώπησε. Αλλού είναι το πρόβλημα… Το πρόβλημα είναι ότι εγώ δεν κατανοώ τι έγινε και μερικά καλλιτεχνικά είδωλα της εποχής μου, αλλά και προηγούμενων γενεών, πλέον έχουν πέσει σε ανυποληψία ή, ακόμα χειρότερα, βρίσκονται εξόριστα στη χώρα τού ποτέ, στη χώρα της λήθης… Ίσως να είναι ιδιοτροπία της εποχής μας που βιάζεται, που τρέχει χωρίς λόγο, να προλάβει ποιος ξέρει τι. Μιας εποχής αστρονομικής ταχύτητας, διαστημικής μοναξιάς, βαθιάς επιδερμικότητας και αφόρητης ελαφρότητας. Ίσως να είναι απλά επειδή και εγώ γέρασα και, αν και προσπαθώ ασθμαίνοντας, τελικά δεν μπορώ να ακολουθήσω την εποχή του διαδικτυακού άγχους και της φθήνιας του ταχύτατου κυβερνοχώρου που δημιουργεί χαοτικά χάσματα με τον κόσμο τού χθες, που αποκαθηλώνει απνευστί «αξίες» που κληρονόμησε.

Τι έγινε και πλέον ο σημερινός νέος, ο μαθητής μου, δεν γνωρίζει σχεδόν τίποτα γι’ αυτό που ονομάζω τέχνη; Και γιατί, όταν ήμουν εγώ παιδί, ήξερα τουλάχιστον τα βασικά από τα τότε καταξιωμένα καλλιτεχνικά ονόματα, ακόμα και αν δεν είχα μεγαλώσει μαζί τους; Παρ’ ότι πλέον μεγάλωσα σε ηλικία, δεν μεγάλωσα μαζί με Μπιθικώτση ή με τον Καζαντζίδη, ούτε με μεγάλους μουσουργούς όπως ο Θεοδωράκης, ο Χατζηδάκης, ή με τους Rolling Stones και τους Led Zeppelin και όμως τους ήξερα, έστω και επιφανειακά, όταν ήμουν παιδί! Τώρα η Χαρά, ο Ηλίας, ο Λευτέρης, η Τζένη και η Βασιλική πιθανότατα θα αναρωτιούνται ποιοι είναι οι παραπάνω έντεχνοι τύποι που μόλις αράδιασα. Εδώ καλά καλά δεν ξέρουν τρανταχτά ονόματα που ακόμα συνεχίζουν να μάχονται στο ναρκοπέδιο του σημερινού ελληνικού πενταγράμμου, όπως η Γαλάνη, ο Παπακωνσταντίνου και η Χαρούλα Αλεξίου. Τώρα κάποιοι κλίνουν το γόνυ σε κάποιους Light, Snik, Fy, Sidarta και, φυσικά, στον υπερμέγιστο Τραννό…

Ναι, στους Έλληνες (τ)ράπερ που τραγουδάνε σε μια γλώσσα που μοιάζει ελληνική, αλλά δεν την καταλαβαίνω…. Οι τύποι σκαρφάλωσαν απνευστί στον Όλυμπο της δημοτικότητας, της εμπορικότητας, έγιναν viral, σκορπώντας σε μας τους ταπεινούς θνητούς το virus (= τον ιό) της ανάλαφρης διασκέδασης, του μονοπωλίου της ποταπής καψούρας και των καταχρήσεων… Και ό,τι διαφέρει πλέον φαίνεται δηθενιά, ψευτοκουλτουριάρικο ή στην καλύτερη ισοπεδώνεται ως δύστροπο και δυσνόητο. Ό,τι σε ταξιδεύει, σε βάζει σε σκέψη ποινικοποιείται, αν δεν είναι εύκολο, χονδροκομμένα ευαίσθητο ή και χυδαία αναίσθητο.

Νόμιζα ότι ανέκαθεν ο άνθρωπος είχε ανάγκη να ταυτίζεται με κάτι το υψηλό, να ανακαλύπτει τους θεούς του, να φτιάχνει τοτέμ με τα ανώτερα όντα που έχει ανάγκη να λατρεύει. Κακώς το νόμιζα! Πλέον ο σύγχρονος νέος έγινε σύγχρονος εικονομάχος, πετά τις εικόνες των «αγίων», γκρεμίζει τα αγάλματα των «θεών», καίει τα τοτέμ των ανώτερων έντεχνων πλασμάτων για να γεμίσει τους ναούς των καλλιτεχνικά πουθενάδων, χθεσινών άγνωστων, σημερινών ηγετών του πενταγράμμου μας.

Δεν εξήγησα τίποτα απολύτως, αφού δεν ξέρω την εξήγηση για τη μαζοποιημένη, εμπορευματοποιήμενη κατρακύλα του πολιτισμού στη χώρα μας, αλλά πιστεύω ότι έτσι εξηγείται η κατρακύλα μας σε κάθε επίπεδο: η μανία μας με το Survivor και το πανόραμά του! Έτσι εξηγείται το κόλλημά μας να στοιβαζόμαστε σαν σαρδέλες σε ουρές για να εκτελέσουμε κατά γράμμα τις επιταγές της κάθε μόδας: στην ουρά για το black (κατάμαυρο) Friday, στην ουρά για να μπούμε μες στο club! Πολλή ουρά… και έτσι συνηθίζουμε και ψευτοξεχνιόμαστε όταν καθόμαστε με τις ώρες στις ουρές στον ΟΑΕΔ, για να ανανεώσουμε την κάρτα ανεργίας μας, για να πληρώσουμε τον ΕΝΦΙΑ, στην ουρά για να ξαναψηφίσουμε αυτόν που θα μας τάξει τα περισσότερα, θα μας «νανουρίσει» με τα περισσότερα παραμύθια. Πες μου ένα ψέμα να αποκοιμηθώ… Ευτυχώς στο παραπάνω σκηνικό υπάρχει και η «παραφωνία» των Lex, Anser, Eversor, του Βέβηλου… Άραγε αυτή η παραφωνία θα μπορέσει να αντισταθεί στο κύμα νομιμοποίησης της παρανομίας και του σεξισμού; Άραγε τα «Μπράβο, ρε φίλε, ωραίο αυτό που έκανες» θα ξεπεράσουν τα πάμπολλα άψυχα τυποποιημένα «like»;

Ελπίζω ότι δεν θα χάσουμε και αυτή τη ζαριά… Ελπίζω ότι ακόμα ο κύβος δεν ερρίφθη…