Στις 7 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε στο σχολείο δράση κατά της σχολικής βίας με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού στις 6 Μαρτίου. Οι δράσεις πραγματοποιήθηκαν σε όλα τα τμήματα για ένα δίωρο. Συγκεκριμένα στην β΄ και γ΄ Γυμνασίου προβλήθηκε η Ολλανδική ταινία Spijt με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό.
Η ταινία αφορά τη ζωή των μαθητών σε ένα Ολλανδικό σχολείο και παρακολουθεί τη στοχοποίηση ενός μαθητή από μικρή ομάδα συμμαθητών του καθώς και τη στάση των άλλων μαθητών αλλά και των καθηγητών και γονέων τόσο του θύματος όσο και των θυτών.
Η κορύφωση της κλιμακούμενης δράσης εκφοβισμού των θυτών οδηγεί το θύμα στην αυτοκτονία, φωτίζοντας παράλληλα την ευθύνη μαθητών που σχετίζονταν με το θύμα αλλά και του σχολείου και καθηγητών και γονέων οι οποίοι δεν μπόρεσαν να βοηθήσουν ουσιαστικά το θύμα και να αποτρέψουν την τραγική κατάληξη.
Θέματα όπως ο ρόλος του οικογενειακού περιβάλλοντος στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του θύτη, ο ρόλος του σχολείου και των καθηγητών στην έγκαιρη διάγνωση της κακοποιητικής συμπεριφοράς και της παρέμβασης για την αποτροπή της αλλά και ο ρόλος των παρατηρητών στην αλυσίδα αντιμετώπισης και της αποθάρρυνσης και αποδοκιμασίας των θυτών, φωτίζονται και προτείνονται για εξαγωγή γόνιμων και επανορθωτικών συμπερασμάτων.
Την ταινία ακολούθησε συζήτηση με τους μαθητές πάνω στους άξονες προβληματισμού που είχαν δοθεί ως φύλλο εργασίας και το οποίο συμπλήρωναν κατά τη διάρκεια της ταινίας. Τέλος οι μαθητές ασχολήθηκαν με ασκήσεις δημιουργικής γραφής, καθώς έγραψαν επιστολές προς τον Διευθυντή, προτείνοντάς του μέτρα αντιμετώπισης του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού αλλά και προς τους κύριους χαρακτήρες του έργου.
Παραθέτουμε ενδεικτικά κάποιες από αυτές τις επιστολές:
Α. Επιστολές προς τους ήρωες της ταινίας:
1. Αγαπητέ David,
Σου αποστέλλω αυτό το γράμμα με αφορμή τον τραγικό θάνατο του συμμαθητή μας Johem. Ήθελα να σου προσφέρω τα συλλυπητήριά μου, μιας και ήσουν πιο κοντά σε εκείνον από τους υπόλοιπους. Πέραν τούτου, νιώθω υποχρεωμένος να δείξω πόσο φταίμε και εγώ και εσύ για το περιστατικό.
Αρχικά, έχω αφάνταστες ενοχές, διότι δεν τον βοηθούσα όταν τον εκφόβιζαν. Δεν το σταματούσα. Δεν έκανα τίποτα, απλά καθόμουν και το έβλεπα, επειδή σκεφτόμουν πως δεν άξιζε ο κόπος. Δεν άξιζε να μπλέξω για να βοηθήσω κάποιον που δεν ξέρω καλά. Μετά την αυτοκτονία του, μπήκα σε πολλές σκέψεις για το πόσα άλλα παρόμοια περιστατικά συμβαίνουν σε όλα τα μέρη του κόσμου. Παρ’ όλο που δεν μπορούμε να τα εξαλείψουμε, μπορούμε να κάνουμε ένα μικρό βήμα ώστε να μειωθούν. Έχω αποφασίσει να μην ξαναμείνω παρατηρητής σε κάτι τέτοιο, αλλά να επέμβω και να προσπαθήσω να το σταματήσω. Υπήρξαν τόσες φορές που όλη η τάξη θα μπορούσε να κάνει κάτι για να το σταματήσει, αλλά όλοι μας φοβόμασταν. Εγώ έχω μετανιώσει που δεν κατάφερα να δω πόσο αγνή ψυχή ήταν ο Johem και που δεν ήμουν αρκετά γενναίος για να τον υπερασπιστώ. Πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να θεωρηθούμε ένοχοι, διότι η ανοχή είναι και συνενοχή.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σου ζητήσω να διαβάσεις και να επεξεργαστείς όλα όσα σου είπα και αν συμφωνείς θα ήθελα να μην ανέχεσαι ούτε εσύ τέτοια συμβάντα. Όσο πιο πολλά άτομα συμμετέχουν σε αυτόν τον σκοπό, τόσο πιο εφικτός γίνεται.
Ευχαριστώ που με άκουσες και εύχομαι να ξανεπικοινωνήσουμε σύντομα.
Ο φίλος σου,
Λέων
Λέων Τατάγιας (Γ΄3)
2. Αγαπητέ David,
Θα ήθελα να απευθυνθώ σε σένα και να σου συστήσω μία εναλλακτική λύση την κρίσιμη στιγμή που ο Johem είχε ανάγκη βοήθειας από κάποιον. Μιλάω για τη μέρα που όσο διασκεδάζατε στο πάρτυ που είχε διοργανωθεί στο σπίτι του δασκάλου σας, ο Johem δέχτηκε άλλη μια σοβαρή επίθεση εκφοβισμού από τη Sanne και την παρέα της. Είχε την ελπίδα πως θα ήταν η τελευταία φορά που θα τον ενοχλούσαν οπότε έκανε υπομονή και υπέστη τις φρικτές πράξεις των θυτών. Σε ένα σημείο ξεπέρασαν τα όρια και ο Johem χρειαζόταν οπωσδήποτε βοήθεια. Αυτό το σημείο έπρεπε να το αντιληφθείς αλλά δεν το έκανες. Θα σου πρότεινα να μάθεις να διαχειρίζεσαι τον θυμό σου και να παραμένεις ήρεμος. Αν το είχες κάνει αυτό και δεν είχες απορροφηθεί τόσο στο δικό σου πρόβλημα, θα μπορούσες να συνειδητοποιήσεις τον κίνδυνο στον οποίο βρισκόταν ο Johem και να τον βοηθήσεις. Αυτή είναι η συμβουλή μου και θα ήμουν ευγνώμων αν την λάμβανες υπόψη σου.
Ο φίλος σου,
Δημήτρης
Δημήτρης Κουρταλίδης (Γ΄3)
3. Αγαπητή Sanne,
Είναι φανερό πως πλέον δεν πρόκειται για πλάκα. Ήταν ξεκάθαρα πράξεις μίσους για να καταστρέψετε τη ζωή του Johem. Η αιτία βέβαια παραμένει μυστήριο. Το γεγονός ότι ο Johem είχε διαφορετική εξωτερική εμφάνιση σίγουρα δεν είναι σοβαρή δικαιολογία.
Προσωπικά πιστεύω πως η κύρια αιτία ήταν η οικογενειακή σου κατάσταση. Ο πατέρας σου είναι ανίκανος και χρειάζεται συνεχώς περίθαλψη από εσένα. Βέβαια είναι λογικό να θες να ξεσπάσεις. Λόγω αυτής της οργής όμως έχει καταλήξει μία οικογένεια να θρηνεί.
Φυσικά τώρα θα υπάρξουν και νομικές συνέπειες. Ανακρίσεις, άγχος, κράτηση στο τμήμα και δίκες, απλά και μόνο γιατί δεν μπόρεσες να φερθείς ανθρώπινα σε έναν συμμαθητή σου.
Αυτή η πράξη θα σε στιγματίσει για την υπόλοιπη ζωή σου. Μπορεί όχι πάντα κοινωνικά αλλά σίγουρα σε προσωπικό επίπεδο. Άξιζε όμως αυτό; Εγώ πιστεύω πως όχι.
Ο φίλος σου,
Κωνσταντίνος
Κωνσταντίνος Κοροβέσης (Γ΄3)
4. Αγαπητή Sanne,
Έχω παρατηρήσει πώς φέρεσαι στον Johem και ανησυχώ, όχι μόνο για το θύμα σου αλλά και για σένα, για την ψυχική σου υγεία. Γιατί το κάνεις αυτό; Το να επικεντρώνεσαι στα «άσχημα» χαρακτηριστικά των άλλων σε κάνει να ξεχνάς τα δικά σου; Ψάχνεις προσοχή; Αυτό δεν είναι δική μου δουλειά, όμως αν θέλεις την προσοχή η οποία σου έχει στερηθεί και την αναζητάς τόσο πολύ, ψάξε έναν ειδικό, προφανώς το χρειάζεσαι. Αλλά αυτή δεν είναι η προσοχή που χρειάζεσαι. Αυτή η προσοχή μόνο κακό σου κάνει. Και εσένα, αλλά και στους γύρω σου.
Μια ερώτηση μόνο έχω να σου κάνω. Είσαι περήφανη για το επίτευγμά σου; Που πήρες μια ζωή από αυτόν τον κόσμο; Που πήρες το παιδί δύο ανθρώπων; Που σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου και τη δική σου απάνθρωπη ευχαρίστηση; Ελπίζω να μην το ξεχάσεις ποτέ σου και να σε κρατά ξύπνια. Αλλά να ξέρεις ότι δεν μπορείς να αλλάξεις τίποτα γιατί είναι πολύ αργά. Αλλά μπορεί να κάνω λάθος και να μπορούν και οι πιο απαίσιοι άνθρωποι να έχουν δυνατότητα να γίνουν καλύτεροι. Ελπίζω να είσαι ένας από αυτούς.
Η συμμαθήτριά σου,
Αγγελίνα
Αγγελίνα Τζερεφού (Γ΄3)
5. Αγαπητέ Jochem,
Σου γράφω αυτό το γράμμα, γιατί είδα πόσο άσχημα περνάς από κάποιους συμμαθητές σου και θα ήθελα να σε συμβουλέψω πως να το αντιμετωπίσεις. Το μπούλινγκ είναι κάτι πολύ άσχημο που δεν πρέπει να επιτρέπουμε να συνεχίζεται.
Αρχικά θα σου έλεγα ότι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να μιλήσεις στους γονείς σου. Μόνο εκείνοι μπορούν να σε προστατέψουν και να σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις αυτό το πρόβλημα. Επίσης θα πρέπει άμεσα να μιλήσεις στους καθηγητές σου και να τους εξηγήσεις τι συμβαίνει. Τέλος πρέπει να δυναμώσεις ο ίδιος και να μην επιτρέπεις σε κανέναν να σε κοροϊδεύει, να σε χτυπάει και να σε αναγκάζει να κάνεις πράγματα που δεν θες. Να πιστεύεις στον εαυτό σου και στις δικές σου δυνάμεις.
Ελπίζω να σκεφτείς όλα αυτά και να τελειώσει γρήγορα αυτό το μαρτύριο.
Φιλικά,
Αντώνης.
Αντώνης Μπίτζος (Β΄1)
6. Αγαπητή Σάννε,
Αναγνωρίζω πως η δύσκολη κατάσταση που βιώνεις αυτή τη στιγμή στο σπίτι σε συνδυασμό με τις επιδράσεις της εφηβείας, μπορεί να σου προκαλούν αβάστακτη συναισθηματική και ψυχολογική πίεση. Όμως η συμπεριφορά σου προς τους υπόλοιπους δεν δικαιολογείται. Είναι φυσιολογική η θέληση για την αναζήτηση μιας δραστηριότητας κατά την οποία μπορείς να απολαμβάνεις ηρεμία χωρίς έγνοιες και προβλήματα. Για παράδειγμα θα μπορούσες να δοκιμάσεις κάτι δημιουργικό, όπως ζωγραφική ή μουσική! Σίγουρα όμως δεν πρέπει να προκαλείς την ίδια πίεση σε κάποιον άλλο όπως τον Γιόχεμ, μέσω του εκφοβισμού και βλάπτοντας την ψυχοσωματική του υγεία, για να νιώσεις εσύ η ίδια, πόσο τρομαχτικό είναι για κάποιον να βρίσκεται σε μία μόνιμη κατάσταση πανικού και θλίψης. Πώς μπορείς λοιπόν να το προκαλείς σε κάποιον άλλον; Όπως έχεις παρατηρήσει πολύ καλά, ο Γιόχεμ είναι λίγο διαφορετικός. Η διαφορετικότητα και η ποικιλία όμως, είναι αυτή που μας κάνει ανθρώπους, γιατί τίποτα στη φύση δεν είναι τέλειο ή ίδιο με κάτι άλλο. Επομένως, αντί να επικεντρώνεσαι στην εξωτερική εμφάνιση κάποιου, καλύτερα είναι να κοιτάζεις την εσωτερική ομορφιά που κατέχει. Μόνο τότε, εφαρμόζοντας αυτή τη λογική, όχι μόνο θα νιώθεις εσύ καλυτέρα αλλά και ο κοινωνικός σου περίγυρος.
Η συμμαθήτριά σου,
Χριστίνα
Χριστίνα Γεωργακάκου (Β΄1)
Β. Επιστολές προς τον Διευθυντή
1. Αγαπητέ κ. Διευθυντά,
Σας γράφω αυτή την επιστολή για να σας μιλήσω για τον σχολικό εκφοβισμό και πώς να τον σταματήσουμε.
Στις μέρες μας ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα πολύ συχνό και γνωστό γεγονός. Τα παιδιά που το βιώνουν αυτό είναι σχεδόν πάντα αυτά που είναι λίγο διαφορετικά με οποιοδήποτε τρόπο όπως τον σωματότυπο, το βάρος ή γενικότερα την εμφάνιση, τα ρούχα που φοράνε και άλλα πολλά. Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο.
Αρχικά πρέπει να ενσωματωθεί στα διδασκόμενα μαθήματα και ένα μάθημα κατά της σχολικής βίας και συγκεκριμένα του εκφοβισμού.
Επίσης μπορείτε να γίνετε πιο αυστηρός με τα παιδιά που δημιουργούν αυτό το φαινόμενο και να τα τιμωρείτε με αποβολές ή ακόμα και με αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.
Τέλος μπορείτε να φέρετε μία ψυχολόγο στο σχολείο μας, η οποία θα μιλά με τα παιδιά που ασκούν ή δέχονται σχολικό εκφοβισμό.
Με τις ιδέες που ανέφερα παραπάνω και με δικές σας ιδέες πιστεύω πως θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε τον σχολικό εκφοβισμό.
Ο μαθητής της Γ Γυμνασίου
Θανάσης Χαλδούπης
Θανάσης Χαλδούπης (Γ΄3)
2. Αξιότιμε κ. Διευθυντά,
Σας γράφω αυτή την επιστολή με βαριά καρδιά, καθώς ακόμα δεν μπορώ να πιστέψω τι συνέβη στον Γιόχεμ. Όλοι είδαμε τι περνούσε, αλλά κανείς δεν έκανε αρκετά για να τον βοηθήσει. Δεν πρέπει να αφήσουμε συμβεί κάτι τέτοιο.
Προτείνω να γίνουν ενημερώσεις για τον εκφοβισμό, ώστε να μάθουμε όλοι πώς να τον αναγνωρίζουμε και να αντιδρούμε. Θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει ένας ασφαλής τρόπος για να μιλάμε, ίσως ένα κουτί καταγγελιών ή ένας δάσκαλος που θα ακουμπάμε με εμπιστοσύνη.
Επίσης, χρειαζόμαστε περισσότερη υποστήριξη, ψυχολόγους και ομάδες συζήτησης ώστε κανένα παιδί να μην νιώθει μόνο και αβοήθητο.
Το σχολείο μας πρέπει να γίνει ένας χώρος όπου όλοι θα νιώθουμε ασφάλεια.
Ελπίζω να λάβετε σοβαρά υπόψη τις προτάσεις μου.
Με εκτίμηση,
Ο Νικόλας
Νικόλαος Καστανίδης (Γ΄2)
3. Αγαπητέ κύριε Διευθυντή,
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα θέμα που τελευταία απασχολεί σε μεγάλο βαθμό το σχολείο μας. Αρκετά φαινόμενα έχουν παρατηρηθεί τελευταία στο σχολείο μας ανάμεσα σε μαθητές. Αυτή η κατάσταση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, παίρνοντας κάποια μέτρα.
Μια λύση θα ήταν η ενημέρωση των παιδιών με κάποια ταινία ή παρουσίαση που δείχνει τις επιπτώσεις των πράξεων αυτών στο θύμα.
Επιπλέον ένα μέτρο που θα μπορούσε να παρθεί είναι αυστηρή ποινή στον θύτη, που θα τον κάνει να σκέφτεται πριν πράξει.
Τέλος η επικοινωνία με τους καθηγητές θα πρέπει να είναι εύκολη ώστε το θύμα να μπορεί να στραφεί σε κάποιον για βοήθεια.
Είναι απαραίτητο να παρθούν μέτρα ώστε να μην μεγαλώσει περισσότερο αυτό το φαινόμενο. Αν παρθούν τα σωστά μέτρα, μπορεί να μειωθεί αρκετά.
Ο μαθητής σας,
Παναγιώτης
Παναγιώτης Παπγής (Γ΄3)
4. Αξιότιμε κ. Διευθυντά,
Σας γράφω αυτή την επιστολή γιατί θέλω να σας εκφράσω την ανησυχία μου για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Πιστεύω πως είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που κάνει πολλά παιδιά να αισθάνονται άσχημα, να φοβούνται και να μην περνάνε ευχάρισττα την ώρα τους στο σχολείο. Γι” αυτό θα ήθελα να προτείνω κάποια μέτρα που ίσως βοηθήσουν.
Θα μπορούσαν να γίνονται συζητήσεις και παρουσιάσεις στην τάξη για το τι είναι ο εκφοβισμός και γιατί πρέπει να τον σταματήσουμε. Θα μπορούσε επίσης να υπάρχει ένας καθηγητής ή υπεύθυνος στο σχολείο στον οποίο να μπορούμε να μιλάμε σε περίπτωση που έχουμε κάποιο πρόβλημα. Θα μπορούσε ακόμα να τοποθετηθεί ένα κουτί ώστε τα παιδιά να μπορούν να γράφουν τι τα απασχολεί. Ακόμη θα μπορούσαν να οργανώνονται ομαδικά παιχνίδια ή δράσεις που βοηθούν τους μαθητές να γίνονται καλύτεροι και να συνεργάζονται.
Πρέπει να μαθαίνουμε όλοι να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον, να φερόμαστε με καλοσύνη και να βοηθάμε όποιον το έχει ανάγκη.
Ελπίζω οι προτάσεις μου να φανούν χρήσιμες και να βοηθήσουν στο να γίνει το σχολείο μας ένας πιο όμορφος και ασφαλής χώρος για όλους
Με εκτίμηση,
Κωνσταντίνος Κακοσαίος.
Κωνσταντίνος Κακοσαίος (Γ΄2)