Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που «τρέχουν» στο σχολείο μας, έχει δρομολογηθεί επίσκεψη στο Ερευνητικό Κέντρο CERN. Παραθέτουμε κάποιες πληροφορίες για το Κέντρο αυτό.

Το CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) είναι το μεγαλύτερο  πειραματικό κέντρο στον κόσμο που ειδικεύεται στον τομέα της μελέτης και έρευνας της σωματιδιακής φυσικής. Βρίσκεται δυτικά της Γενεύης, στα σύνορα Γαλλίας-Ελβετίας. Iδρύθηκε το 1954 από δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες και σήμερα αριθμεί 20 κράτη-μέλη. H Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στα 20 ιδρυτικά κράτη-μέλη του.

Το CERN απασχολεί περίπου 3000 εργαζομένους, ενώ 6500 επιστήμονες και μηχανικοί, δηλαδή περίπου το μισό της κοινότητας της σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο, δουλεύουν σε πειράματα που οργανώνονται στο εργαστήριο. Οι δύο βασικοί τομείς εργασίας τους είναι να κατασκευάζουν και να θέτουν σε λειτουργία τους επιταχυντές, διατάξεις που επιταχύνουν σωματίδια σε ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός και μετά συγκρούονται με άλλα σωματίδια και τους ανιχνευτές, διατάξεις που παρατηρούν ό,τι συμβαίνει στις συγκρούσεις.

Στο CERN λειτουργούν επομένως πολλοί επιταχυντές, ένας εκ των οποίων είναι ο LHC (Μέγας Επιταχυντής Αδρονίων), ο οποίος αναπτύσσεται σε υπόγεια κυκλική σήραγγα περιφέρειας 27 χιλιομέτρων που επιτρέπει στα πρωτόνια να επιταχύνονται σε πολύ υψηλές ενέργειες. Όπως αποδείχθηκε στην πράξη, όμως, οι ερευνητές του CERN δεν περιορίζονται αυστηρά στον τομέα της Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής: Στο CERN εργαζόταν, ως έκτακτος ερευνητής, ο Τιμ Μπέρνερς Λι ,ο επινοητής του Παγκόσμιου Ιστού, της δημοφιλέστερης, σήμερα, υπηρεσίας του Διαδικτύου.

Σημαντικά επιτεύγματα στο πεδίο της φυσικής των σωματιδίων, που πραγματοποιήθηκαν μέσω πειραμάτων στο CERN:

1973: Η ανακάλυψη των ουδέτερων ρευμάτων στο θάλαμο φυσαλίδων Gargamelle.

1983: Η ανακάλυψη των μποζονίων W και Z στα πειράματα UA1 και UA2.

1995: Η πρώτη δημιουργία ατόμων αντιυδρογόνου στο πείραμα PS210.

1999: Η ανακάλυψη της άμεσης παραβίασης CP στο πείραμα NA48.

2010: Η απομόνωση 38 ατόμων αντιυδρογόνου.

2011: Η διατήρηση αντιυδρογόνου για πάνω από 15 λεπτά.

2012: Ένα μποζόνιο με μάζα περίπου 125 GeV / c2 συνάδει με τον πολυπόθητο μποζόνιο Χιγκς.

Το Μποζόνιο του Χιγκς είναι ένα σωματίδιο του οποίου η ύπαρξη προβλέπεται από το καθιερωμένο μοντέλο και η αναζήτηση του είναι στις βασικές προτεραιότητες του μεγάλου επιταχυντή αδρονίων στο CERN. Το πεδίο που δημιουργεί το σωματίδιο είναι υπεύθυνο για την ύπαρξη μάζας χωρίς την οποία δεν θα υπήρχε βαρύτητα στο Σύμπαν

Γνωρίζατε ότι:

1) η αντι-ύλη παράγεται καθημερινά στο CERN (παράγονται περισσότερα από 10 εκατομμύρια σωματίδια το δευτερόλεπτο.)

2) ο μεγαλύτερος μαγνήτης στον κόσμο βρίσκεται στο CERN  και ζυγίζει περισσότερο από τον πύργο του Eiffel.

3) το κενό των εργαστηριακών επιταχυντών είναι καλύτερο από αυτό μεταξύ της Γης και της Σελήνης.

4) ο μεγαλύτερος επιταχυντής του CERN έχει περίμετρο 27 km. Τα σωματίδια που κινούνται με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός εκτελούν περισσότερες από 11 000 περιστροφές το δευτερόλεπτο.

5) οι ανιχνευτές του CERN έχουν μέγεθος όσο ένα τετραώροφο κτίριο.

6) περισσότεροι από 1800 φυσικοί εργάζονται στο μεγαλύτερο πείραμα που ετοιμάζεται για τον επόμενο επιταχυντή του CERN. Αυτό το πείραμα θα παράγει δεδομένα με έναν ρυθμό σχεδόν ίσο με τον αριθμό των κλήσεων που μπορούν να γίνουν αν καθένας από σας τηλεφωνήσει σε δέκα άλλους ταυτόχρονα.

Αναστασία Πατσιόλη Β’3

Δημήτρης Κρανάς Γ2

Χρήστος Τσιόλας Γ4

Πηγές: https://el.wikipedia.org/wiki/CERN

http://hep.physics.uoc.gr/DOC/OUTREACH/MICROCOSM/DETECTORS/whatiscern.html