από τον Ορέστη Λ.
Τις συνεντεύξεις μου τις πήρα τηλεφωνικά, μιας και ήμουν άρρωστος και δεν μπόρεσα να τις κάνω από κοντά.
-
Πηγαίνατε στα σπίτια να πείτε τα κάλαντα; Αν ναι, τι δώρο σας έδιναν η οικοδέσποινα ή ο οικοδεσπότης;
-
Τι στολίζατε με τους γονείς σας στο σπίτι σας, δέντρο ή καράβι;
-
Ετοιμάζατε γιορτινό τραπέζι όλοι οι συγγενείς μαζί; Τι λιχουδιές, τι καλούδια περιείχε και ποιο σας άρεσε περισσότερο;
-
Τι δώρα παίρνατε συνήθως τα Χριστούγεννα;
Γιαγιά Θεανώ: Τα Χριστούγεννα ως παιδί τα πέρασα στην Αθήνα, όπου και γεννήθηκα. Ήταν όμορφα χρόνια, αν και δύσκολα γιατί ήταν μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Όταν σταματούσαμε το σχολείο μας έπαιρνε ο πατέρας με τα άλλα 3 αδέλφια μου και πηγαίναμε στην αγορά στο κέντρο της Αθήνας και ψωνίζαμε καινούρια ρούχα για τις γιορτές. Στολίζαμε το φυσικό δέντρο που έφερνε ο πατέρας. Φτιάχναμε με την μητέρα τα Χριστουγεννιάτικα γλυκά, μελομακάρονα, κουραμπιέδες και δίπλες. Μοσχοβολούσε το σπίτι από τις μυρωδιές τους. Οι νονοί μας, μας έφερναν τα δώρα μας, που συνήθως ήταν παπούτσια. Την παραμονή των Χριστουγέννων μαζευόμασταν όλα μαζί τα παιδιά της γειτονιάς και πηγαίναμε στα σπίτια των γειτόνων και των συγγενών για να πούμε τα κάλαντα. Κάποιοι μας έδιναν χρήματα και κάποιοι άλλοι μας φίλευαν με γλυκά ή μας έδιναν μικρά χριστουγεννιάτικα δώρα. Ανήμερα των Χριστουγέννων, σηκωνόμασταν νωρίς το πρωί φορούσαμε τα «καλά μας» και πηγαίναμε στην εκκλησία. Παρακολουθούσαμε τη Χριστουγεννιάτικη λειτουργία και κοινωνούσαμε. Γυρίζοντας στο σπίτι η μητέρα ετοίμαζε τα φαγητά για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Γιόρταζε ο πατέρας και δεχόμασταν επισκέψεις από φίλους και συγγενείς, όπου περνούσαμε ωραία με φαγητό, μουσική, χορό και πολύ παιχνίδι με τα υπόλοιπα παιδιά.
Παππούς Γιώργος: Τα χρόνια που ήμουν μικρό παιδί ήταν δύσκολα, μιας και μεγάλωσα εν μέσω του 2ου παγκοσμίου πολέμου. Στην Καρδαμύλη, το χωριό μου, τα πράγματα ήταν δύσκολα μιας και ο πατέρας, όπως και υπόλοιποι άνδρες του χωριού, είχε φύγει για να πολεμήσει, ακολούθησε μετά και ο εμφύλιος, ήταν δύσκολα τα πράγματα. Δεν έχω να θυμηθώ και πολλά! Θυμάμαι μόνο ότι την παραμονή των Χριστουγέννων λέγαμε τα κάλαντα και οι συγχωριανές μας φίλευαν ότι μπορούσαν μιας και ήταν φτωχικά χρόνια. Παρόλα τα δύσκολα χρόνια η μητέρα έφτιαχνε δίπλες, κουραμπιέδες λαδιού και λαλάγγια με μέλι και καρύδια. Το πρωί των Χριστουγέννων πηγαίναμε στην εκκλησία, παρακολουθούσαμε τη λειτουργία και κοινωνούσαμε. Μετά ακολουθούσε το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, όχι κάτι ιδιαίτερο μιας και όλοι ήμασταν δύσκολα.
Γιαγιά Αγγελική: Τα Χριστούγεννα ως παιδί τα πέρασα στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, τη Μονεμβασιά. Στολίζαμε με τους γονείς και τα αδέλφια μου το δέντρο που έφερνε ο πατέρας. Την παραμονή λέγαμε τα κάλαντα με τα αδέλφια μου και τα υπόλοιπα παιδιά της γειτονιάς και τα λεφτά που μαζεύαμε τα δίναμε για τις ανάγκες του σχολείου. Οι γονείς μας έδιναν γλυκά και τα πηγαίναμε σε οικογένειες που είχαν πένθος. Το πρωί των Χριστουγέννων πηγαίναμε στην εκκλησία στο κάστρο όπου και κοινωνούσαμε. Γυρίζοντας στο σπίτι η μητέρα ετοίμαζε τα φαγητά για το γιορτινό τραπέζι, όπου τρώγαμε οικογενειακά. Συνήθως το φαγητό μας ήταν κοτόπουλο βραστό σούπα και κατσικάκι στο φούρνο. Τα δώρα μας , για εμάς τα κορίτσια ήταν κούκλες φτιαγμένες από υφάσματα. Τότε δεν είχαμε πολλά παιχνίδια όπως εσείς σήμερα. Περνούσαμε όμως όμορφα στις γιορτές με πολύ παιχνίδι και ξενοιασιά.
