Στήλη: Η Συνέντευξη του μήνα

Συνέντευξη της Δρ Έφη Παπαευθυμίου, Έφορος Δημοτικής Πινακοθήκης Λαμίας Αλέκος Κοντόπουλος

 

ΣήΕικόνα9μερα φιλοξενούμε τη, η οποία δέχθηκε με ευχαρίστηση να απαντήσει στις ερωτήσεις των μαθητών/τριών μας. Την ευχαριστούμε πάρα πολύ.

 

Τι σας ώθησε να ακολουθήσετε αυτό το επάγγελμα;

Αρχικά δεν είχα επιλέξει το συγκεκριμένο επάγγελμα, της Εφόρου Πινακοθήκης. Δεν ήξερα καν ότι υπήρχε, όταν ήμουν μαθήτρια στο Λύκειο. Αυτό που με γοήτευσε σε πολύ μεγάλο βαθμό και με έκανε να στραφώ στη θεωρητική κατεύθυνση σπουδών και να θελήσω να σπουδάσω τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ήταν η διδασκαλία της αρχαίας τραγωδίας στο Λύκειο.

Ακόμη θυμάμαι την αίσθηση που αποκόμιζα από την Αντιγόνη του Σοφοκλή και τον Οιδίποδα Τύραννο στη διάρκεια του μαθήματος, αλλά και μετά όταν μελετούσα σπίτι αναλύσεις των έργων σε διάφορα βιβλία.  Το ηθικό δίλημμα της Αντιγόνης, η αίσθηση του χρέους, το θάρρος της απέναντι στον αυταρχισμό της εξουσίας. Ο Οιδίποδας πάλι, θύμα μιας τραγικής μοίρας, νικητής και ηττημένος την ίδια στιγμή. Τα ανθρώπινα πάθη και ο τρόπος που η ποιητική του Σοφοκλή τα μεταβόλιζε σε μαθήματα ζωής και αυτογνωσίας, ήταν μια αποκάλυψη για μένα. Η τέχνη με βοηθούσε να καταλαβαίνω καλύτερα τον εαυτό μου και τον κόσμο γύρω μου. Μου έδινε απαντήσεις και μου φαίνονταν τόσο επίκαιρα τα θέματα που απασχολούσαν τους αρχαίους ποιητές πίσω από το μυθικό τους περίβλημα..

Μέσα στο πανεπιστήμιο δεν μετάνιωσα λεπτό για την επιλογή μου και αν ξαναγεννιόμουν πάλι το ίδιο θα σπούδαζα. Το Τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης της Φιλοσοφικής Σχολής, μου έμαθε να βλέπω την τέχνη κάθε πολιτισμού και εποχής και να την κατανοώ σε βάθος, γιατί στην τέχνη ενσωματώνεται «η ψυχή» κάθε εποχής, οι αξίες, τα ιδανικά, οι ιδέες, οι πεποιθήσεις των ανθρώπων. Κυκλαδίτικα ειδώλια, Μυκηναϊκός και Μινωικός πολιτισμός, Αρχαϊκή γλυπτική, Κλασική κεραμική, Ελληνιστική ζωγραφική, Βυζαντινοί χρόνοι, Μοντέρνα Τέχνη, συνέθεταν ένα απέραντο τοπίο πολιτισμικής συνέχειας, με γάργαρα νερά που μπορούσαν να «ξεδιψάσουν» τις υπαρξιακές αγωνίες και να δώσουν έναν τρόπο ζωής γεμάτο νόημα.

Η αιτία να ασχοληθώ με τις εικαστικές τέχνες και τις Πινακοθήκες ήταν ο  Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, μετά από ένα ταξίδι στο Τολέδο της Ισπανίας. Ο Ελ Γκρέκο με έκανε να αγαπήσω τη ζωγραφική και να θελήσω να επενδύσω με πολλά χρόνια σπουδών και τελικά με την επιλογή της εφορείας της Δημοτικής Πινακοθήκης.

 

Τι σας έκανε να επιστρέψετε στη Λαμία;

Αν και έφυγα από τη Λαμία σε ηλικία 9 ετών, πάντοτε επέστρεφα για τις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Στα φοιτητικά μου χρόνια ερχόμουν πολύ συχνά και περνούσα μεγάλα διαστήματα εδώ. Στη Λαμία γεννήθηκα και έζησα τα παιδικά μου χρόνια και έτσι τη θεωρώ ιδιαίτερη πατρίδα μου και τόπο στον οποίο υπάρχουν οι ρίζες μου, γιατί με τίποτα δεν συγκρίνονται τα παιδικά βιώματα, αυτή η πρωταρχική αίσθηση όλων των πραγμάτων, πριν ο νους «καλουπώσει» τα πάντα. Σε μόνιμη βάση επέστρεψα, όταν ανέλαβα την εφορεία της Δημοτικής Πινακοθήκης Λαμίας «Αλ. Κοντόπουλος».

 

Ποιο είναι το καθημερινό σας πρόγραμμα σε σχέση με τη Δημοτική Πινακοθήκη; Τι ακριβώς κάνει ο έφορος σε μια Δ.Π.

Ο Έφορος διευθύνει την όλη λειτουργία της Πινακοθήκης και είναι υπεύθυνος για τη συλλογή των έργων τέχνης που βρίσκονται σε μία Πινακοθήκη. Τα καταγράφει, τα μελετά και τα παρουσιάζει στο κοινό μέσα από εκθέσεις, δημοσιεύσεις και επιστημονικά άρθρα. Αναλαμβάνει την επιμέλεια των περιοδικών εικαστικών εκθέσεων που πραγματοποιούνται στην Πινακοθήκη. Η επιμέλεια είναι μια πολύ απαιτητική εργασία που χρειάζεται εξειδικευμένη γνώση και έχει να κάνει με τον τρόπο που επιλέγονται, αναρτώνται ή στήνονται τα έργα στον χώρο, ώστε να παράγεται ένα «αφήγημα» που αποκαλύπτει τις  προθέσεις των καλλιτεχνών και βοηθά τον θεατή να «αναγνώσει» την έκθεση. Για κάθε έκθεση, γράφονται κείμενα ανάλυσης και ερμηνείας των εικαστικών έργων, ώστε οι επισκέπτες της Πινακοθήκης να αποκομίσουν το μεγαλύτερο δυνατό όφελος από την εμπειρία της τέχνης. Ο Έφορος φροντίζει επίσης για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να αποκτήσουν αισθητική αγωγή, να γνωρίσουν τις εικαστικές τέχνες και τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα.

 

Υπάρχουν καλλιτέχνες από τη Φθιώτιδα που αξίζουν την προσοχή μας;

Υπάρχουν και είναι πολύ αξιόλογοι. Η σκυτάλη παραδίδεται από γενιά σε γενιά, χωρίς διακοπή, ώστε να μιλάμε πλέον για μια σημαντική τοπική παράδοση. Η Λαμία θα μπορούσε να διεκδικήσει με αξιώσεις Σχολή Καλών Τεχνών και Τμήματα Ανθρωπιστικών Σπουδών για το εδώ Πανεπιστήμιο. Έχουμε επίσης την τύχη να είναι η Λαμία, ο τόπος που γεννήθηκε και έζησε ο σπουδαίος ζωγράφος Αλέκος Κοντόπουλος (1904-1975), πρωτοπόρος της Μοντέρνας Τέχνης του 20ού αιώνα στην Ελλάδα.

 

Ως Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Πολιτισμού-Τουρισμού του Δήμου Λαμιέων,  σε τι πιστεύετε ότι μπορεί και πρέπει να επενδύσει ο Δήμος μας προκειμένου να γίνει τουριστικός προορισμός;;

Ο δήμος μας έχει αξιόλογους πόρους, όπως το φυσικό περιβάλλον, ο πολιτισμός και η ιστορία του, η  γαστρονομία και τα τοπικά προϊόντα που θα μπορούσαν να συνθέσουν ένα σημαντικό «τουριστικό προϊόν», όπως λέγεται στη γλώσσα της οικονομικής επιστήμης. Για να μπορέσουν οι πόροι να γίνουν προϊόν, χρειάζονται ορισμένες προϋποθέσεις και μια προετοιμασία από τη μεριά της προσφοράς, για να ανταποκριθεί στη ζήτηση της τουριστικής αγοράς και να προσελκύσει τουρίστες. Χρειάζονται ξενοδοχειακές υποδομές, ταξιδιωτικά πρακτορεία, επιχειρήσεις εστίασης και άλλες επιχειρήσεις τουριστικού ενδιαφέροντος. Χρειάζεται επίσης  ικανότητα σχεδιασμού τουριστικών εμπειριών με πολυδιάστατο χαρακτήρα, που θα περιέχουν  φυσική άσκηση, όπως το περπάτημα σε μονοπάτια, γνωριμία με τον πολιτισμό με επισκέψεις στα τοπικά μουσεία και την Πινακοθήκη, γεύσεις τοπικών προϊόντων, φιλόξενη διάθεση και καλός συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων στον τουρισμό φορέων, υπηρεσιών, ιδιωτών και τοπικής κοινωνίας.

Η Λαμία πρέπει να επενδύσει στον πολιτιστικό τουρισμό με «ατμομηχανή» της ανάπτυξης, τις Θερμοπύλες, οι οποίες βρίσκονται -αυτή τη στιγμή που γράφονται αυτά- σε φάση ανάπλασης ήπιων παρεμβάσεων, ώστε να αποδοθεί στο κοινό ο ιστορικός χώρος της Μάχης ως θεματικό πάρκο. Επίσης, ο Γοργοπόταμος με την ιστορική Γέφυρα αποτελεί ένα σημαντικό τοπόσημο στην Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου που σε συνδυασμό με την Αλαμάνα συνθέτουν το «ιστορικό τρίγωνο», ως ιδιαίτερο γνώρισμα (brand) της περιοχής μας.

Η Λαμία, κατά την ταπεινή μας γνώμη, θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τον πρωτογενή τομέα με πιστοποιημένα και ποιοτικά αγροδιατροφικά προϊόντα, αγρο-τουριστικές μονάδες και τον πολιτισμό -εδώ εντάσσονται και μοναστήρια, εκκλησιές και θρησκευτικά προσκυνήματα- ώστε να επενδύσει σε ένα μοντέλο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και παροχής αυθεντικών εμπειριών πολιτισμού, γαστρονομίας και ευεξίας.

Το μοντέλο αυτό και τα συστατικά στοιχεία του brand «Λαμία» πρέπει να συστηματοποιηθούν σε ένα τουριστικό προϊόν που θα κάνει την πόλη μας προορισμό.

 

Πως επιλέξατε το συγκεκριμένο διδακτορικό;

Έβλεπα πάντα στα διάφορα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους που επισκεπτόμουν, τους ξένους τουρίστες να δείχνουν πραγματικό δέος για τον ελληνικό πολιτισμό, να εμπνέονται και να αντλούν νόημα για τη ζωή τους στο σήμερα.

Με ενδιέφερε ιδιαίτερα το Νέο Μουσείο Ακρόπολης και το πώς βιώνουν την εμπειρία της Ακρόπολης και του Μουσείου, ουσιαστικά της αρχαϊκής και κλασικής Ελλάδας,  οι τουρίστες που το επισκέπτονται, τα κίνητρά τους να έρθουν στην Ελλάδα, η αξιολόγηση της εμπειρίας που αποκομίζουν, οι απόψεις τους για τον ελληνικό πολιτισμό. Ένα από τα θέματα που με απασχόλησαν και εξακολουθούν να με απασχολούν είναι η πολιτισμική συνέχεια και η διατήρηση στοιχείων αρχαιότερων ιστορικών περιόδων στη συλλογική μνήμη, μέσα στο διάβα των αιώνων. Νομίζω ότι πρέπει να αγκαλιάζουμε τον πολιτισμό μας ως συνεχές και να τον ζούμε και να ωφελούμαστε από αυτόν στο σήμερα. Εάν αυτό συμβαίνει, τότε οι εμπειρίες πολιτισμού που θα σχεδιάζουμε και θα προσφέρουμε στον Τουρισμό θα είναι αυθεντικές και θα αποφύγουμε την εμπορευματοποίηση του πολιτισμού μας, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό αποφέρει. Το αρχαίο περνάει μέσα στο βυζαντινό με διαφοροποιημένη μορφή, αλλά συχνά τα ίδια περιεχόμενα, την ίδια γλώσσα και από εκεί στη νεότερη ιστορία και τέχνη, μέχρι σήμερα.

Όλα τα παραπάνω ουσιαστικά διερεύνησα και επεξεργάστηκα στη Διδακτορική μου διατριβή, με τριπλή μεθοδολογία, αξιοποιώντας το πτυχίο μου στην Αρχαιολογία και τις μεταπτυχιακές σπουδές στον σχεδιασμό, τη διοίκηση και την πολιτική του Τουρισμού.

 

Κάτι άλλο που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας;

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνατε να μου απευθύνετε αυτές τις ερωτήσεις και να μου «δώσετε βήμα» στην πολύ αξιόλογη εφημερίδα σας  με τον τίτλο Carpe Diem. Αδράξτε τη μέρα  λοιπόν, επενδύστε στην παιδεία σας, όχι μόνο γιατί μπορεί να σας προσφέρει ένα καλό επάγγελμα, αλλά γιατί μπορεί να σας προσφέρει ποιότητα ζωής, να γίνει φάρος στις τρικυμίες της ζωής, να διαμορφώσει μέσα σας ένα κέντρο που δεν θα σας αφήνει να γίνετε άθυρμα των καιρών και των επιτήδειων, που θα σας δίνει αίσθημα αυταξίας και μια ακλόνητη προσωπικότητα πού θα ξέρει τι πρέπει να πράξει, χωρίς να φοβάται «Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες». Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι, όπως έγραψε ο μέγας ιστορικός, Θουκυδίδης.

 

 

 

Χρήστος Κατσαρός

Εικόνα5Πόσο καιρό ασχολείστε με την δημιουργία σαπουνιών και κεραλοιφών;

Με την παρασκευή σαπουνιών με ή χωρίς αρωματικά έλαια, με την ψυχρή μέθοδο και την δημιουργία κεραλοιφών, ασχολούμαι μέσα από τον σχολικό συνεταιρισμό εδώ και 10 χρόνια περίπου. Ξεκίνησα από την θητεία μου στο 18ο ΔΣ Λαμίας και το συνέχισα στο 12ο ΔΣ Λαμίας.

Τι άλλο φτιάχνετε;

Εκτός από την σαπωνοποιία και τις κεραλοιφές ο συνεταιρισμός των μαθητών έχει ασχοληθεί με το Σταφύλι και  την Παρασκευή Μούστου και Κρασιού μέσα όμως από μια μεθοδολογία (Αμπέλι – Σταφύλι – Τρύγος – Ζύμωση – Μούστος – Παράγωγα – Κρασί και Μουσταλευριά – Ξύδι κλπ), με την έκδοση περιοδικών με Πινόκιο και με Φρούτα, την έκδοση αναγνωστικού ΣΤ τάξης, με τον μοντελισμό( κατασκευή μνημείων απ’ όλο τον κόσμο) , με την   κατασκευή  χειροποίητων πασχαλινών λαμπάδων από μελισσοκέρι – κηροπλαστική (τήξη και πήξη φυσικού κεριού μέλισσας), με την παρασκευή μαρμελάδων και γλυκών κουταλιού, με το ελαιομάζωμα και την παραγωγή λαδιού σε ελαιοτριβείο, με την κατασκευή κοσμημάτων και στολιδιών, με την δημιουργία χαρτοπολτού για την κατασκευή καρτών και την ανακύκλωση, με την παρασκευή υγροσάπουνων , με την ζαχαροπλαστική, με τον λαχανόκηπο του Σχολείου (φύτεμα λαχανοκηπευτικών, λουλουδιών, αρωματικών βοτάνων και μάζεμα των ελαιών). Επίσης δημιουργήσαμε μνημόνιο συνεργασίας τα τελευταία 2 έτη με το Εμπορικό Επιμελητήριο Λαμίας  και  τη Διοίκηση της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας (ΠΕΛ) ,με την υιοθέτηση ελαιόδεντρων και νεραντζιόδεντρων προς συντήρησή τους και αξιοποίησή τους  με την παραγωγή λαδιού κ.ά

 

Είναι εύκολη διαδικασία;

Εύκολο δεν είναι γιατί εκτός από το γραφειοκρατικό – νομικό σκέλος που έχει μια «ταλαιπωρία», το πρακτικό σκέλος που συνδέεται με το βιωματικό απαιτεί ενημέρωση, οργάνωση, συντονισμό, μεθοδολογία και συνεργασία με τον σύλλογο διδασκόντων και τον σύλλογο γονέων & κηδεμόνων. Ίσως για αυτό είναι ο μοναδικός ενεργός σχολικός συνεταιρισμός που πληροί όλες τις προϋποθέσεις (πρακτικά, βιβλία εσόδων-εξόδων, φορολογική δήλωση, τραπεζικός λογαριασμός). Αυτό το εγχείρημα μέχρι να λειτουργήσει απαιτεί θυσίες.

Οικονομική βοήθεια έχετε;

Αρχικά ο σχολικός συνεταιρισμός είναι οικονομικά βιώσιμος και αυτοχρηματοδοτείται από την διάθεση των προϊόντων σε bazaar και με τη συμμετοχή του σε εκδηλώσεις του Δήμου και άλλων φορέων , όπως την Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας. Παράλληλα έχει αγκαλιαστεί αλλά και εδραιωθεί ως θεσμός καινοτομίας και δεξιοτήτων , ως ένα εργαλείο συνεργασίας και ανάδειξης δεξιοτήτων μέσα από συνεταιριστικές δράσεις από τους τοπικούς θεσμικούς φορείς και από την τοπική κοινωνία.

Ειδικότερα αγκαλιάστηκε και βοηθήθηκε οικονομικά από το Εμπορικό Επιμελητήριο Λαμίας και τον Δήμο Λαμιέων αλλά και από γονείς που συνεισφέρουν με κάθε τρόπο καθημερινά. Με την ευκαιρία που μου δίνετε από το μέσο σας, θα ήθελα να τους ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου για την διαρκή στήριξή τους.

Γιατί δημιουργήσατε τον Σχολικό Συνεταιρισμό, πόσο καιρό λειτουργεί;

Ο σχολικός συνεταιρισμός λειτουργεί περίπου 5 χρόνια στο 12ο Δημοτικό Σχολείο Λαμίας. Όμως ξεκίνησα να τον λειτουργώ από το 2015-2016 και στο 18ο ΔΣ Λαμίας. Θεωρώ ότι η εκπαιδευτική νομοθεσία μας δίνει ένα τρομερό «παιδαγωγικό όπλο», προβλέπεται κιόλας, για να αλλάξουμε όλη τη δομή της παιδαγωγικής διαδικασίας και να αγαπήσουν τα παιδιά το σχολείο και να ανοίξει το σχολείο την αγκαλιά του στην κοινωνία.

 

Μάλιστα την προηγούμενη δεκαετία που πέρασε ήταν επιτακτική η ανάγκη της λειτουργίας του σχολικού συνεταιρισμού λόγω των μνημονίων και του κορονοϊού  των κοινωνικοοικονομικών ανακατατάξεων, όπου το σχολείο έγινε ο κυματοθραύστης των προβλημάτων, που «πλήρωνε» τα απόνερα της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης και ήταν ο  εύκολος στόχος πανταχώθεν. Σήμερα περισσότερο από ποτέ στην εκπαίδευση οι σχολικοί συνεταιρισμοί αποτελούν κοινωνική αναγκαιότητα λόγω της οικονομικής, κοινωνικής και ηθικής κρίσης που διέπει τη χώρα μας της οποίας τα αρνητικά αποτελέσματα έχουν αντίκτυπο στους μαθητές. Είναι γεγονός ότι οι πόροι για την παιδεία έχουν μειωθεί σημαντικά με αποτέλεσμα τα μικρά κυρίως σχολεία να μην διαθέτουν τα αυτονόητα.

Τι κερδίζουν οι μαθητές/τριες από την ενασχόληση με τον Συνεταιρισμό;

Όπως προανέφερα, ο σχολικός συνεταιρισμός έχει αναγνωρισθεί αλλά και εδραιωθεί ως θεσμός καινοτομίας και δεξιοτήτων , ως ένα εργαλείο συνεργασίας και ανάδειξης δεξιοτήτων μέσα από συνεταιριστικές δράσεις

* η λειτουργία ενός μαθητικού σχολικού συνεταιρισμού αποτελεί ένα από τα ιδανικότερα μέσα βιωματικής μάθησης διευκολύνει το άνοιγμα του σχολείου προς τη κοινωνία, επιτυγχάνει την αρμονική κοινωνικοποίηση των μαθητών, εφαρμόζει τις αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, αποκομίζει «οικονομικά οφέλη» για το σχολείο και ενισχύει την αυτοδιαχείριση και αυτοδιάθεση της σχολικής μονάδας, δίνοντας  το παράδειγμα του πραγματικού εθελοντισμού , της κοινωνικής προσφοράς και  την ανάδειξη της κοινωνικής οικονομίας.

* Επίσης ένας Σχολικός Συνεταιρισμός ευαισθητοποιεί τους γονείς και τα παιδιά και η συμμετοχή τους γίνεται παράδειγμα προς τη τοπική κοινωνία.

* Τα προαναφερθέντα οφέλη ενισχύουν αυτή την ελεύθερη πρωτοβουλία για ένα ανοικτό και δημοκρατικό σχολείο με στόχο τη δημιουργική συλλογιστική, τη συνεργασία και τη βιωματική μάθηση και το συνεταιριστικό πνεύμα που τόσο ανάγκη έχει πλέον η κοινωνία μας.

 

θέλατε να προσθέσετε κάτι που δεν ρωτήσαμε και θέλετε να αναφερθεί;

Επίσης τα συμβούλια τάξης αρχικά και στη συνέχεια οι Συνελεύσεις των Συνεταιριστών μαθητών αποφασίζουν για δωρεές και δείχνουν την κοινωνική τους προσφορά με συλλογικές και αμεσοδημοκρατικές αποφάσεις. Όπως:                                                                                                                         Οργάνωση και μετακίνηση εκδρομών με χαρακτήρα βιωματικών πρακτικών.                                                                                                                                 Δωρεά υλικού στο νηπιαγωγείο του Νέου Μοναστηρίου λόγω των πλημμύρων και την αδυναμία των γονέων και των μαθητών να ανταποκριθούν.                                                                                                             Οργάνωση και συμμετοχή σε διασχολικές συναντήσεις με Νηπιαγωγεία, Δημοτικά  και Γυμνάσια.                                                                                                                                      Κάθε χρόνο το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών μας προσκαλεί στο εαρινό εξάμηνο να μιλήσουμε για τον σχολικό συνεταιρισμό στους τελειόφοιτους φοιτητές οι οποίοι θέλουν να ακολουθήσουν το επάγγελμα του εκπαιδευρ\τικού στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μέσα από τις ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ  ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΦΡΕΝΕ οι οποίες πραγματοποιούνται από την  Παιδαγωγική Ομάδα για την Προώθηση της Παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο», στην οποία είμαι μέλος και υπεύθυνος του Δικτύου στην Φθιώτιδα

Αυτή  η πρόσκληση είναι  για μας ύψιστη τιμή και αναγνώριση

Εικόνα6

 

Συνέντευξη με τον Μάκη Καραντινό

Τι είναι για σένα Τέχνη;

Τέχνη είναι η ανάγκη δημιουργίας και εξωτερίκευσης των ιδεών ώστε να δημιουργηθεί ενας αληθινός δεσμός μεταξύ καλλιτέχνη και θεατή.

Ποιο είδος Τέχνης σε αντιπροσωπεύει;

Είμαι γλύπτης. Κάθε καλλιτέχνης πρέπει να πειραματισθεί με διάφορα κλασσικά υλικά και να κάνει έργα με αυτά. Ωστόσο εμένα οι κατασκευές μου ταιριάζουν περισσότερο.

Τι ήταν αυτό που σε ώθησε να ασχοληθείς με την Τέχνη;

Από μικρή ηλικία ασχολούμουν με ζωγραφική, σχέδιο, κόμικ, κατασκευές. Ήξερα τι ήθελα να κάνω. Όταν τέλειωσα το Λύκειο με εξετάσεις μπήκα στη Σχολή Καλών Τεχνών.

Ποιος ο προσδοκώμενος αντίκτυπος των έργων σου στο θεατή;

Συνήθως οι άνθρωποι βλέπουν διαφορετικά πράγματα στα έργα τέχνης. Είναι ωραίο να σταθεί κάποιος και να προσπαθήσει να τα προσεγγίσει με το δικό του τρόπο. Ο θεατής είναι ελεύθερος να του αρέσουν η όχι.

Τι σου δίνει έμπνευση;

Η ιδια η φύση. Η καθημερινότητα. Καλλιτέχνες πριν από εμένα.

Γιατί «φρούτα εποχής»;

Μου άρεσε αυτό το παιχνίδι που συμμετέχει ο ιδιος ο χρόνος και ένα φθαρτό υλικό. Και

εμείς οι ίδιοι είμαστε ΦΡΟΥΤΑ της ΕΠΟΧΗΣ μας.

Τι ρόλο παίζει για σας ο Χρόνος;

Τον σέβομαι. Δέχομαι με σεβασμό την επίδραση πο υ επιφέρει σε εμάς και στα όντα γενικά.

Αισθάνεσαι κάποιο έργο σου «πιο προσωπικό» από τα άλλα;

Είναι μια νεκρή φύση ,που δείχνει ένα καλάθι σε πολλά επίπεδα ,με φρούτα, σε ένα ανάποδα τοποθετημένο τελάρο ζωγραφικής, μέσα σε ένα πλέξιγκλάς.

Τα μελλοντικά σου σχέδια;

Εύχομαι να είμαι υγιής, και να μπορώ να δημιουργώ. Πάντα υπάρχουν ιδέες για να υλοποιηθούν.

Αν συναντούσες έναν καλλιτέχνη από το παρελθόν ποιος θα ήταν και ποια ερώτηση θα του έκανες;

Ο Βλαντιμίρ Μάλεβιτς. Θα τον ρωτούσα μετά το όριο που έφτασε, ποια ήταν η καλλιτεχνική συνέχεια.

Ο ρόλος της Μάνιας στη ζωή σου;

Με συμπληρώνει.

 

Συνέντευξη με τη Δρ Αριστέα Παπασταθοπούλου, Αρχαιολόγο, Αναπλ. Προϊσταμένη Τμήματος Προϊστορικών  και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας

Κ. Παπασταθοπούλου τι βρίσκουμε στον Αχινό από άποψη αρχαιολογικών ευρημάτων (Αρχαία Ελλάδα, Βυζάντιο κ.α.)

Η Φθιώτιδα είναι μια περιοχή με μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά, πλούσια σε αρχαιότητες όλων των εποχών, από τη νεολιθική έως τη βυζαντινή. Οι κάτοικοι της περιοχής υπήρξαν φορείς και κοινωνοί πολιτιστικών και ιστορικών φαινομένων στη διαμόρφωση των οποίων άλλοτε έπαιξαν καθοριστικό ρόλο και άλλοτε ευρισκόμενοι πάνω στο γεωγραφικό  σταυροδρόμι  της περιοχής τους δέχτηκαν και επηρεάστηκαν από όλα τα ρεύματα της εκάστοτε ιστορικής συγκυρίας. Ο σημερινός Αχινός του Δήμου Στυλίδας είναι κτισμένος πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης του Εχίνου ή Εχινούντος, μία από τις σημαντικότερες θέσεις της Αχαΐας Φθιώτιδας κατά την αρχαιότητα, με συνεχή κατοίκηση από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι σήμερα.  Κτισμένος στους πρόποδες της Όθρυος, κοντά στις βόρειες ακτές του Μαλιακού κόλπου, κατείχε στρατηγικής σημασίας θέση επί της παραλιακής οδού που συνέδεε τη Θεσσαλία με τη Νότια Ελλάδα, στα όρια της Αχαΐας Φθιώτιδας – Μαλίδας. Τα στοιχεία που προέκυψαν από τις πολυάριθμες σωστικές ανασκαφές που διενεργήθηκαν τα τελευταία σαρανταπέντε χρόνια εντός της πόλης, με αφορμή δημόσια ή ιδιωτικά έργα, σε συνδυασμό με τα ήδη ορατά τμήματα της οχύρωσης αλλά και τις αναφορές των νεότερων περιηγητών, συνθέτουν ικανοποιητικά την εικόνα της αρχαίας πόλης, της οχύρωσης και των νεκροταφείων της. H πόλη εκτεινόταν στους πρόποδες του ανατολικότερου από τους δύο λόφους που καταλαμβάνει το σημερινό χωριό και περιβαλλόταν από οχυρωματικό περίβολο, ο οποίος συνδεόταν με το τείχος της ακρόπολης που επιστέφει την κορυφή του λόφου. Ο περίβολος είναι χτισμένος κατά το ισόδομο ορθογώνιο σύστημα και χρονολογείται στον 4ο αι.π.Χ.  Στο πέρασμα των αιώνων τα τείχη της πόλης υπέστησαν καταστροφές, κυρίως από δυνατούς σεισμούς που έπληξαν την περιοχή. Για το λόγο αυτό δέχτηκαν πολλές προσθήκες και επισκευές, με σπουδαιότερη εκείνη του Ιουστινιανού τον 6ο αι. μ.Χ. Σήμερα σώζονται σε καλή κατάσταση τμήματα του περιβόλου της ακρόπολης, κυρίως ένας πύργος στα ανατολικά. Το κέντρο της πόλης εκτεινόταν στους νότιους πρόποδες του λόφου της ακρόπολης και περιλάμβανε δημόσια οικοδομήματα και κατοικίες κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών – παλαιοχριστιανικών χρόνων. Οι εποχές αυτές αντιπροσωπεύονται με επάλληλες οικοδομικές φάσεις που αποδεικνύουν τη συνεχή κατοίκηση του χώρου. Ανάμεσα στα οικοδομήματα ξεχωρίζει μνημειώδες διώροφο οικοδόμημα του τέλους του 4ου αι. π.Χ. από το οποίο προέρχεται εξαιρετικής σημασίας μαρμάρινο αναθηματικό ανάγλυφο με παράσταση ευχαριστήριας θυσίας μιας μητέρας προς την Άρτεμη Ειλείθυια για την

καλή έκβαση του τοκετού της. Επίσης, ένα ηρώο ρωμαϊκών χρόνων, το οποίο ανεγέρθηκε προς τιμήν κάποιου σημαίνοντος προσώπου και καταστράφηκε τον 3ο αι. μ.Χ. από σεισμό.  Κάτω από ένα στρώμα καταστροφής από πεσμένους ογκολίθους, βρέθηκε μαρμάρινο άγαλμα ρωμαίου φιλοσόφου ή ρήτορα σε φυσικό μέγεθος.

Στη νοτιοδυτική πλαγιά του λόφου εκτεινόταν η βιοτεχνική συνοικία. Εκεί βρέθηκαν λείψανα ελληνιστικού κτηρίου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στους ρωμαϊκούς χρόνους ως εργαστήριο μεταλλουργίας. Τμήματα του νεκροταφείου του Εχίνου, η χρήση του οποίου ξεκινά από τον 5ο αι. π.Χ. και συνεχίζεται μέχρι και τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, βρέθηκαν στο λόφο δυτικά της ακρόπολης και στο πεδινό τμήμα νότια της Περιφερειακής Εθνικής Οδού Λαμίας-Βόλου.

Η πλειονότητα των τάφων ανήκει στους ελληνιστικούς χρόνους και κυρίως στον 2ο και 1ο π.Χ. αι., εποχή κατά την οποία η πόλη βρισκόταν στη μέγιστη ακμή της. Η ποσότητα και η ποιότητα των ευρημάτων που προέκυψαν από την διερεύνηση των τάφων αποδεικνύουν τη σημασία του οικισμού ως κέντρο πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης από τους κλασικούς έως τους ρωμαϊκούς χρόνους.

 Γιατί ήταν τόσο σημαντική η συγκεκριμένη ανακάλυψη; Σε ποιο σημείο βρίσκεται από άποψη ανασκαφής;

Πρόκειται για έναν μακεδονικού τύπου κτιστό καμαροσκεπή τάφο, μοναδικό στην ανατολική Φθιώτιδα. Οι τάφοι αυτού του τύπου αποτελούν ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής μνημειακής ταφικής αρχιτεκτονικής. Βρίσκονται κυρίως στη Μακεδονία, περιοχή όπου καθιερώθηκαν και στην οποία οφείλουν το όνομά τους για δύο αιώνες περίπου, από το δεύτερο μισό του 4ου αι. π.Χ. μέχρι τις αρχές του 2ου αι. π.Χ., οπότε και η κατάλυση του μακεδονικού βασιλείου. Έχουν αποκαλυφθεί επίσης σε περιοχές εκτός της Μακεδονίας, στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, στην νοτιοανατολική Ευρώπη, στην Τουρκία, και γενικότερα στην ανατολική Μεσόγειο, σε περιοχές με ισχυρή μακεδονική παρουσία. Είναι πολύ πιθανό να ανήκαν σε ανώτερα στελέχη μακεδονικών φρουρών εγκατεστημένων στις περιοχές αυτές λόγω του στρατηγικού ρόλου τους. Η θέση του τάφου με ορατότητα στον Μαλιακό κόλπο, εκτός των τειχών και σε κεντρική οδική αρτηρία μας οδηγεί στην υπόθεση της σύνδεσής του με μια μακεδονική φρουρά, της οποίας το έργο ήταν η επίβλεψη της περιοχής και της ανατολικής οδού πρόσβασης στον Εχίνο. Η ανασκαφική έρευνα στον τάφο βρίσκεται σε εξέλιξη. Σκοπός είναι να αποκαλυφθεί η κάτοψη του μνημείου εξωτερικά και εσωτερικά.

Τι θα κερδίσει η τοπική κοινωνία από αυτή την ανακάλυψη;

Η ύπαρξη του τάφου ήταν γνωστή στην τοπική κοινωνία. Οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του Αχινού θυμούνται ότι στην παιδική τους ηλικία έμπαιναν στο εσωτερικό του τάφου παίζοντας, προτού αυτός καλυφθεί με χώμα και τσιμέντο. Άλλωστε, τμήμα της καμάρας του ήταν ορατό μέχρι σήμερα. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας αποτιμώντας την αρχαιολογική αξία του τάφου για την μνημειακή και ιστορική τοπογραφία της περιοχής, έχει σκοπό μετά το πέρας της ανασκαφής την ανάδειξη του μνημείου και την απόδοσή του στο κοινό. Τόσο οι κάτοικοι του Αχινού όσο και οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν το σπουδαίο αυτό μνημείο και να αντιληφθούν το πόσο σημαντική ήταν η πόλη ήδη από την αρχαιότητα.

Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με την αρχαιολογία

Η αγάπη μου για τις αρχαιότητες και η καλή μου τύχη που με βοήθησε καταρχήν να σπουδάσω Αρχαιολογία στο Ιστορικό – Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, να εκπαιδευτώ στην ανασκαφή στον σημαντικότατο αρχαιολογικό χώρο του Δίου της Πιερίας και να εργαστώ στην ΙΔ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών αρχαιοτήτων, μετέπειτα Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας.

Προς τα που πηγαίνει η αρχαιολογία; Ασχολούνται οι νέοι;

Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την αρχαιολογία και υπάρχουν πολλοί νέοι που  αγαπούν πολύ τις αρχαιότητες και ενδιαφέρονται να μελετήσουν το παρελθόν, παρ’ όλο που η σύγχρονη εποχή μας στρέφεται στο μέλλον, σε όλα αυτά τα καινούρια επιτεύγματα για τα οποία διαβάζουμε κάθε μέρα, τις συναρπαστικές ανακαλύψεις των θετικών επιστημών που αλλάζουν τη ζωή μας. Το ενδιαφέρον για την ανακάλυψη των αρχαιοτήτων είναι πάρα πολύ γοητευτικό, αν και η διαδικασία της ανασκαφής απαιτεί σκληρή δουλειά με δύσκολες συνθήκες.

Ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων;

Θα ήταν ευχής έργο η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων στον Αχινό, ο οποίος είναι στο σύνολό του κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος. Θα μπορούσε να σχεδιαστεί μια πολύ ενδιαφέρουσα πολιτιστική διαδρομή στην οποία θα συμπεριλαμβανόταν ο μακεδονικός τάφος μετά την ανάδειξή του.

Που θα θέλατε να κάνετε ανασκαφές;

Κύριο μέλημα των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στην Ελλάδα είναι η προστασία και η ανάδειξη όλων ανεξαιρέτως των αρχαιοτήτων. Δεν θα κρύψω ότι προτιμώ την ανασκαφή σε ταφικά μνημεία και ιδιαίτερα σε μακεδονικούς τάφους, που αποτελούν άλλωστε και το θέμα της διδακτορικής διατριβής μου («Μακεδονικού τύπου κτιστοί καμαροσκεπείς και λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της ελληνιστικής εποχής στην αρχαία Θεσσαλία (βόρεια Φθιώτιδα και Θεσσαλία»).