Σήμερα φιλοξενούμε τη, η οποία δέχθηκε με ευχαρίστηση να απαντήσει στις ερωτήσεις των μαθητών/τριών μας. Την ευχαριστούμε πάρα πολύ.
Τι σας ώθησε να ακολουθήσετε αυτό το επάγγελμα;
Αρχικά δεν είχα επιλέξει το συγκεκριμένο επάγγελμα, της Εφόρου Πινακοθήκης. Δεν ήξερα καν ότι υπήρχε, όταν ήμουν μαθήτρια στο Λύκειο. Αυτό που με γοήτευσε σε πολύ μεγάλο βαθμό και με έκανε να στραφώ στη θεωρητική κατεύθυνση σπουδών και να θελήσω να σπουδάσω τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ήταν η διδασκαλία της αρχαίας τραγωδίας στο Λύκειο.
Ακόμη θυμάμαι την αίσθηση που αποκόμιζα από την Αντιγόνη του Σοφοκλή και τον Οιδίποδα Τύραννο στη διάρκεια του μαθήματος, αλλά και μετά όταν μελετούσα σπίτι αναλύσεις των έργων σε διάφορα βιβλία. Το ηθικό δίλημμα της Αντιγόνης, η αίσθηση του χρέους, το θάρρος της απέναντι στον αυταρχισμό της εξουσίας. Ο Οιδίποδας πάλι, θύμα μιας τραγικής μοίρας, νικητής και ηττημένος την ίδια στιγμή. Τα ανθρώπινα πάθη και ο τρόπος που η ποιητική του Σοφοκλή τα μεταβόλιζε σε μαθήματα ζωής και αυτογνωσίας, ήταν μια αποκάλυψη για μένα. Η τέχνη με βοηθούσε να καταλαβαίνω καλύτερα τον εαυτό μου και τον κόσμο γύρω μου. Μου έδινε απαντήσεις και μου φαίνονταν τόσο επίκαιρα τα θέματα που απασχολούσαν τους αρχαίους ποιητές πίσω από το μυθικό τους περίβλημα..
Μέσα στο πανεπιστήμιο δεν μετάνιωσα λεπτό για την επιλογή μου και αν ξαναγεννιόμουν πάλι το ίδιο θα σπούδαζα. Το Τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης της Φιλοσοφικής Σχολής, μου έμαθε να βλέπω την τέχνη κάθε πολιτισμού και εποχής και να την κατανοώ σε βάθος, γιατί στην τέχνη ενσωματώνεται «η ψυχή» κάθε εποχής, οι αξίες, τα ιδανικά, οι ιδέες, οι πεποιθήσεις των ανθρώπων. Κυκλαδίτικα ειδώλια, Μυκηναϊκός και Μινωικός πολιτισμός, Αρχαϊκή γλυπτική, Κλασική κεραμική, Ελληνιστική ζωγραφική, Βυζαντινοί χρόνοι, Μοντέρνα Τέχνη, συνέθεταν ένα απέραντο τοπίο πολιτισμικής συνέχειας, με γάργαρα νερά που μπορούσαν να «ξεδιψάσουν» τις υπαρξιακές αγωνίες και να δώσουν έναν τρόπο ζωής γεμάτο νόημα.
Η αιτία να ασχοληθώ με τις εικαστικές τέχνες και τις Πινακοθήκες ήταν ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, μετά από ένα ταξίδι στο Τολέδο της Ισπανίας. Ο Ελ Γκρέκο με έκανε να αγαπήσω τη ζωγραφική και να θελήσω να επενδύσω με πολλά χρόνια σπουδών και τελικά με την επιλογή της εφορείας της Δημοτικής Πινακοθήκης.
Τι σας έκανε να επιστρέψετε στη Λαμία;
Αν και έφυγα από τη Λαμία σε ηλικία 9 ετών, πάντοτε επέστρεφα για τις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Στα φοιτητικά μου χρόνια ερχόμουν πολύ συχνά και περνούσα μεγάλα διαστήματα εδώ. Στη Λαμία γεννήθηκα και έζησα τα παιδικά μου χρόνια και έτσι τη θεωρώ ιδιαίτερη πατρίδα μου και τόπο στον οποίο υπάρχουν οι ρίζες μου, γιατί με τίποτα δεν συγκρίνονται τα παιδικά βιώματα, αυτή η πρωταρχική αίσθηση όλων των πραγμάτων, πριν ο νους «καλουπώσει» τα πάντα. Σε μόνιμη βάση επέστρεψα, όταν ανέλαβα την εφορεία της Δημοτικής Πινακοθήκης Λαμίας «Αλ. Κοντόπουλος».
Ποιο είναι το καθημερινό σας πρόγραμμα σε σχέση με τη Δημοτική Πινακοθήκη; Τι ακριβώς κάνει ο έφορος σε μια Δ.Π.
Ο Έφορος διευθύνει την όλη λειτουργία της Πινακοθήκης και είναι υπεύθυνος για τη συλλογή των έργων τέχνης που βρίσκονται σε μία Πινακοθήκη. Τα καταγράφει, τα μελετά και τα παρουσιάζει στο κοινό μέσα από εκθέσεις, δημοσιεύσεις και επιστημονικά άρθρα. Αναλαμβάνει την επιμέλεια των περιοδικών εικαστικών εκθέσεων που πραγματοποιούνται στην Πινακοθήκη. Η επιμέλεια είναι μια πολύ απαιτητική εργασία που χρειάζεται εξειδικευμένη γνώση και έχει να κάνει με τον τρόπο που επιλέγονται, αναρτώνται ή στήνονται τα έργα στον χώρο, ώστε να παράγεται ένα «αφήγημα» που αποκαλύπτει τις προθέσεις των καλλιτεχνών και βοηθά τον θεατή να «αναγνώσει» την έκθεση. Για κάθε έκθεση, γράφονται κείμενα ανάλυσης και ερμηνείας των εικαστικών έργων, ώστε οι επισκέπτες της Πινακοθήκης να αποκομίσουν το μεγαλύτερο δυνατό όφελος από την εμπειρία της τέχνης. Ο Έφορος φροντίζει επίσης για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να αποκτήσουν αισθητική αγωγή, να γνωρίσουν τις εικαστικές τέχνες και τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα.
Υπάρχουν καλλιτέχνες από τη Φθιώτιδα που αξίζουν την προσοχή μας;
Υπάρχουν και είναι πολύ αξιόλογοι. Η σκυτάλη παραδίδεται από γενιά σε γενιά, χωρίς διακοπή, ώστε να μιλάμε πλέον για μια σημαντική τοπική παράδοση. Η Λαμία θα μπορούσε να διεκδικήσει με αξιώσεις Σχολή Καλών Τεχνών και Τμήματα Ανθρωπιστικών Σπουδών για το εδώ Πανεπιστήμιο. Έχουμε επίσης την τύχη να είναι η Λαμία, ο τόπος που γεννήθηκε και έζησε ο σπουδαίος ζωγράφος Αλέκος Κοντόπουλος (1904-1975), πρωτοπόρος της Μοντέρνας Τέχνης του 20ού αιώνα στην Ελλάδα.
Ως Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Πολιτισμού-Τουρισμού του Δήμου Λαμιέων, σε τι πιστεύετε ότι μπορεί και πρέπει να επενδύσει ο Δήμος μας προκειμένου να γίνει τουριστικός προορισμός;;
Ο δήμος μας έχει αξιόλογους πόρους, όπως το φυσικό περιβάλλον, ο πολιτισμός και η ιστορία του, η γαστρονομία και τα τοπικά προϊόντα που θα μπορούσαν να συνθέσουν ένα σημαντικό «τουριστικό προϊόν», όπως λέγεται στη γλώσσα της οικονομικής επιστήμης. Για να μπορέσουν οι πόροι να γίνουν προϊόν, χρειάζονται ορισμένες προϋποθέσεις και μια προετοιμασία από τη μεριά της προσφοράς, για να ανταποκριθεί στη ζήτηση της τουριστικής αγοράς και να προσελκύσει τουρίστες. Χρειάζονται ξενοδοχειακές υποδομές, ταξιδιωτικά πρακτορεία, επιχειρήσεις εστίασης και άλλες επιχειρήσεις τουριστικού ενδιαφέροντος. Χρειάζεται επίσης ικανότητα σχεδιασμού τουριστικών εμπειριών με πολυδιάστατο χαρακτήρα, που θα περιέχουν φυσική άσκηση, όπως το περπάτημα σε μονοπάτια, γνωριμία με τον πολιτισμό με επισκέψεις στα τοπικά μουσεία και την Πινακοθήκη, γεύσεις τοπικών προϊόντων, φιλόξενη διάθεση και καλός συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων στον τουρισμό φορέων, υπηρεσιών, ιδιωτών και τοπικής κοινωνίας.
Η Λαμία πρέπει να επενδύσει στον πολιτιστικό τουρισμό με «ατμομηχανή» της ανάπτυξης, τις Θερμοπύλες, οι οποίες βρίσκονται -αυτή τη στιγμή που γράφονται αυτά- σε φάση ανάπλασης ήπιων παρεμβάσεων, ώστε να αποδοθεί στο κοινό ο ιστορικός χώρος της Μάχης ως θεματικό πάρκο. Επίσης, ο Γοργοπόταμος με την ιστορική Γέφυρα αποτελεί ένα σημαντικό τοπόσημο στην Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου που σε συνδυασμό με την Αλαμάνα συνθέτουν το «ιστορικό τρίγωνο», ως ιδιαίτερο γνώρισμα (brand) της περιοχής μας.
Η Λαμία, κατά την ταπεινή μας γνώμη, θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τον πρωτογενή τομέα με πιστοποιημένα και ποιοτικά αγροδιατροφικά προϊόντα, αγρο-τουριστικές μονάδες και τον πολιτισμό -εδώ εντάσσονται και μοναστήρια, εκκλησιές και θρησκευτικά προσκυνήματα- ώστε να επενδύσει σε ένα μοντέλο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και παροχής αυθεντικών εμπειριών πολιτισμού, γαστρονομίας και ευεξίας.
Το μοντέλο αυτό και τα συστατικά στοιχεία του brand «Λαμία» πρέπει να συστηματοποιηθούν σε ένα τουριστικό προϊόν που θα κάνει την πόλη μας προορισμό.
Πως επιλέξατε το συγκεκριμένο διδακτορικό;
Έβλεπα πάντα στα διάφορα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους που επισκεπτόμουν, τους ξένους τουρίστες να δείχνουν πραγματικό δέος για τον ελληνικό πολιτισμό, να εμπνέονται και να αντλούν νόημα για τη ζωή τους στο σήμερα.
Με ενδιέφερε ιδιαίτερα το Νέο Μουσείο Ακρόπολης και το πώς βιώνουν την εμπειρία της Ακρόπολης και του Μουσείου, ουσιαστικά της αρχαϊκής και κλασικής Ελλάδας, οι τουρίστες που το επισκέπτονται, τα κίνητρά τους να έρθουν στην Ελλάδα, η αξιολόγηση της εμπειρίας που αποκομίζουν, οι απόψεις τους για τον ελληνικό πολιτισμό. Ένα από τα θέματα που με απασχόλησαν και εξακολουθούν να με απασχολούν είναι η πολιτισμική συνέχεια και η διατήρηση στοιχείων αρχαιότερων ιστορικών περιόδων στη συλλογική μνήμη, μέσα στο διάβα των αιώνων. Νομίζω ότι πρέπει να αγκαλιάζουμε τον πολιτισμό μας ως συνεχές και να τον ζούμε και να ωφελούμαστε από αυτόν στο σήμερα. Εάν αυτό συμβαίνει, τότε οι εμπειρίες πολιτισμού που θα σχεδιάζουμε και θα προσφέρουμε στον Τουρισμό θα είναι αυθεντικές και θα αποφύγουμε την εμπορευματοποίηση του πολιτισμού μας, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό αποφέρει. Το αρχαίο περνάει μέσα στο βυζαντινό με διαφοροποιημένη μορφή, αλλά συχνά τα ίδια περιεχόμενα, την ίδια γλώσσα και από εκεί στη νεότερη ιστορία και τέχνη, μέχρι σήμερα.
Όλα τα παραπάνω ουσιαστικά διερεύνησα και επεξεργάστηκα στη Διδακτορική μου διατριβή, με τριπλή μεθοδολογία, αξιοποιώντας το πτυχίο μου στην Αρχαιολογία και τις μεταπτυχιακές σπουδές στον σχεδιασμό, τη διοίκηση και την πολιτική του Τουρισμού.
Κάτι άλλο που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας;
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνατε να μου απευθύνετε αυτές τις ερωτήσεις και να μου «δώσετε βήμα» στην πολύ αξιόλογη εφημερίδα σας με τον τίτλο Carpe Diem. Αδράξτε τη μέρα λοιπόν, επενδύστε στην παιδεία σας, όχι μόνο γιατί μπορεί να σας προσφέρει ένα καλό επάγγελμα, αλλά γιατί μπορεί να σας προσφέρει ποιότητα ζωής, να γίνει φάρος στις τρικυμίες της ζωής, να διαμορφώσει μέσα σας ένα κέντρο που δεν θα σας αφήνει να γίνετε άθυρμα των καιρών και των επιτήδειων, που θα σας δίνει αίσθημα αυταξίας και μια ακλόνητη προσωπικότητα πού θα ξέρει τι πρέπει να πράξει, χωρίς να φοβάται «Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες». Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι, όπως έγραψε ο μέγας ιστορικός, Θουκυδίδης.