- Πώς σας λένε;
- Ονομάζομαι Αγάπη Παναγιωτή. Είμαι από την Κατερίνη και είμαι Διευθύντρια στο 1ο Γυμνάσιο Καρπενησίου εδώ και δύο χρόνια. Ήμουν στο ίδιο Γυμνάσιο Υποδιευθύντρια από το 2018 και ανέλαβα τη θέση της Διευθύντριας τον Σεπτέμβριο του 2021, καθώς η προηγούμενη Διευθύντριά μας συνταξιοδοτήθηκε.
- Είστε διορισμένη εδώ και πολλά χρόνια?
- Διορίστηκα εδώ, στο Καρπενήσι το 2004, μέσα από τον γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Το Καρπενήσι ήταν η πρώτη μου επιλογή σαν τόπος διορισμού.
- Το όνειρο σας για το μελλοντικό σας επάγγελμα ήταν αυτό που είστε τώρα και αν όχι, ποιο ήταν;
- Ήταν ακριβώς αυτό. Το όνειρό μου από μικρή ήταν να είμαι καθηγήτρια Γαλλικών. Ερωτεύτηκα τα Γαλλικά από την πρώτη στιγμή που τα άκουσα και τα είδα. Ήμουν αποφασισμένη ότι αυτό θέλω να κάνω. Η επιθυμία και το όνειρό μου ήταν να είμαι μέσα σε τάξη, να διδάσκω και να μεταδίδω τη γνώση, ξεκινώντας από τα Γαλλικά. Στη συνέχεια βέβαια, με γοήτευσε και με κέρδισε ακόμα περισσότερο από αυτή τη γλώσσα, η επικοινωνία που διαπίστωσα ότι μπορούσα να έχω με τους μαθητές, όλη αυτή η διάδραση που έχουμε μεταξύ μας. Οι μαθητές μάς διδάσκουν εξίσου με όσο τους διδάσκουμε εμείς, ίσως και περισσότερο πολλές φορές! Δεν είναι επάγγελμα η διδασκαλία, είναι ένας τρόπος να μην πάψεις ποτέ να μαθαίνεις και να μη βαρεθείς ποτέ! Βέβαια, η θέση ευθύνης ως Υποδιευθύντριας, και στη συνέχεια ως Διευθύντριας, προέκυψε στην πορεία. Αυτό ήταν κάτι που ομολογώ, δεν το είχα φανταστεί ποτέ. Δεν ήξερα καν αν θα μου άρεσε τελικά.
- Ήταν εύκολο για εσάς να είστε Διευθύντρια του Σχολείου;
- Όχι, για κανέναν δεν είναι εύκολο. Η θέση του Διευθυντή έχει πάρα πολλές ευθύνες. Πρέπει να είσαι πάρα πολύ καλός στο λεγόμενο “multi tasking”, δηλαδή να κάνεις πάρα πολλά πράγματα ταυτόχρονα και να είσαι πολύ καλός σε όλα αυτά τα πράγματα που κάνεις ταυτόχρονα. Δεν έχεις προσωπικό χρόνο, δεν υπάρχει ωράριο. Ακόμα και όταν φεύγει ο Διευθυντής από το Σχολείο, συνεχίζει τουλάχιστον να σκέφτεται τα θέματα του σχολείου, για να μην πω ακόμα και να επιλύει από το σπίτι του. Μα, και μόνο που έχεις την ευθύνη τόσων παιδιών κάθε μέρα, από μόνο του κάνει αυτό το έργο (επιμένω να μην το λέω επάγγελμα!) δύσκολο και απαιτητικό! Ένας Διευθυντής δε χαλαρώνει ποτέ!
- Αν σας προσφέραμε μια ευκαιρία να μπορέσετε να γίνετε Διευθύντρια για όλα τα υπόλοιπα χρόνια εργασίας σας θα την δεχόσασταν; Αν όχι, πείτε μας τους λόγους που δεν θα την δεχόσασταν;
- Θα σας πω κάτι που μου έλεγε ο πατέρας μου καθώς μεγάλωνα. Μου έλεγε λοιπόν, «να φροντίζεις πάντα να είσαι σε μία θέση όσο έχεις να προσφέρεις, πριν αρχίσει η φθορά σου. Γιατί, αν αρχίσεις να φθείρεσαι και να κουράζεσαι δεν θα έχεις τη δύναμη να προσφέρεις και τότε θα αρχίσει να φθείρεται και το έργο σου». Τέτοιες θέσεις ευθύνης έχουν τόση πολλή κούραση και ένταση, που δεν ξέρω ποιος θα μπορούσε να το κάνει για τόσα χρόνια, χωρίς διακοπή. Εγώ σίγουρα όχι! Βέβαια δεν αποκλείω την πιθανότητα μίας παύσης και επανόδου μετά από μερικά χρόνια!
- Λένε επίσης ότι η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει. Νιώσατε εσείς αυτό το διάστημα ότι λόγω της Διευθυντικής σας θέσης βγήκαν στην επιφάνεια στοιχεία του χαρακτήρα σας που δεν σας άρεσαν;
- Κοιτάξτε τώρα, η διαφθορά έχει να κάνει και με οικονομικά συμφέροντα και με προσωπικά συμφέροντα κτλ. Η θέση του Διευθυντή σε ένα σχολείο, εκ των πραγμάτων, δεν πιστεύω ότι είναι θέση που έχει τέτοιου είδους προκλήσεις. Εννοώ να «διαφθείρει κάποιον». Οπότε αυτό, το αφήνουμε απ’ έξω, για εμένα δεν είναι καν θέμα συζήτησης. Τώρα, το να διαχειριστείς την δύναμη που σου δίνεται όταν διοικείς και ηγείσαι ας πούμε, μιας ομάδας ανθρώπων (εκπαιδευτικών και μαθητών), είναι μία άλλη ιστορία. Λένε, πως «αν θέλεις πραγματικά να γνωρίσεις κάποιον δώσε του εξουσία!» Προσωπικά δεν λέω καν ότι απέκτησα κάποια «εξουσία». Λέω πως έχω μία θέση με αυξημένες ευθύνες και τη δύναμη να κάνω κάποια πράγματα που ίσως ως καθηγήτρια να μην είχα τη δυνατότητα.
Τη δύναμη που μας δίνεται λοιπόν, τη διαχειριζόμαστε ανάλογα με τον κώδικα αξιών που έχουμε μέσα μας, ανάλογα με τη ηθική που έχουμε μέσα μας και ανάλογα με το πόσο καλά έχουμε χτίσει την προσωπικότητά μας. Προσωπικά χρησιμοποιώ αυτή τη δύναμη, μόνο προς όφελος των μαθητών μου. Αυτοί είναι το μέλημα και η φροντίδα μου.
- Πώς πιστεύετε πως πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους καθηγητές οι υβριστικές και βίαιες συμπεριφορές μαθητών;
- Σε όλα τα περιστατικά με μαθητές που έχουν έρθει στο γραφείο μου έψαχνα πάντα να βρίσκω το «γιατί»…. Γιατί να φτάσει ένα παιδί να βρίζει; Γιατί να φτάσει ένα παιδί να μην φέρεται όμορφα; Τι είναι αυτό που το προκαλεί; Τι συμβαίνει μέσα του και τι θέλει στ’ αλήθεια να μας πει με τον τρόπο του? Αν δεν βρεις το «γιατί», αν του πω απλά «πάψε να βρίζεις», ή αν μόνο το «τιμωρήσω», πιστέψτε με δεν θα σταματήσει ποτέ. Άρα θέλει πάρα πολλή δουλειά για να ανακαλύψεις και να βρεις ποια είναι η αιτία για να φτάσει ένα παιδί να βρίσει ή να χτυπήσει κτλ. Το θέμα είναι να ανακαλύψεις και να θεραπεύσεις την αιτία, όχι το σύμπτωμα.
- Από που αντλούσατε δύναμη για να αντεπεξέλθετε στις πολλές υποχρεώσεις και απαιτήσεις της θέσης σας;
- Από εσάς! Από το γεγονός ότι ότι όλο αυτό το κάνω με αγάπη, δεν μου είναι αγγαρεία. Έχουν υπάρξει πολλές φορές που ερχόμουν πολύ εξαντλημένη από την κούραση μιας δύσκολης προηγούμενης ημέρας. Όμως, μέσα στην εξάντληση, θα ερχόταν ένας μαθητής ή μία μαθήτρια και θα μου έλεγε μία καλή κουβέντα, ή θα έμπαινα σε κάποιο τμήμα και θα κάναμε ένα αστείο ή ένα ωραίο μάθημα και πάλι ανακτούσα τις δυνάμεις μου. Και τότε έλεγα: «αξίζει να συνεχίσεις για αυτά τα παιδιά, δώσε λίγο ακόμα, δώσε λίγο ακόμα.» Και έβγαινα με χαμόγελο από την τάξη!
Υπήρχαν και οι φορές βέβαια, ουκ ολίγες, που δεν ήταν κάτι ευχάριστο αυτό που μου έδινε δύναμη, αλλά ένα ακόμα θέμα που προέκυπτε και χρειαζόταν επίλυση. Εκεί, δε σε ρωτάει κανείς αν αντέχεις. Εκεί, ανακαλύπτεις πως έχεις δυνάμεις που ούτε ο ίδιος δεν γνώριζες ότι έκρυβες. Προκειμένου να αντιμετωπίσεις το όποιο πρόβλημα, ξεχνάς και ξεπερνάς κάθε δική σου αδυναμία ή κούραση. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πάντως, έπαιρνα και παίρνω τη δύναμη για να συνεχίσω.
- Ποιες αρετές και ικανότητες πρέπει να διαθέτει ένας Διευθυντής σχολείου κατά τη γνώμη σας;
- Λοιπόν η πρώτη αρετή είναι η αγάπη, αν δεν έχει κάποιος πολλή αγάπη μέσα του, δεν πρέπει καν να γίνει εκπαιδευτικός. Δεν συζητάμε να γίνει Διευθυντής!
Μετά χρειάζεται υπομονή, πάρα πολλή υπομονή. Επίσης, απαραίτητη είναι η ενσυναίσθηση και ευαισθησία. Έχουμε να κάνουμε με παιδιά, όχι με μηχανήματα! Αλίμονο αν δεν αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες τους!
Υπάρχει μία αρετή δύσκολη αλλά σπουδαία που λέγεται «διάκριση»! Σημαίνει να ξέρεις τι χρειάζεται το κάθε παιδί , για να μπορέσει να αποδώσει καλύτερα. Μπορεί κάποιο παιδί να χρειάζεται περισσότερη πειθαρχία, όμως κάποιο άλλο παιδί που υποφέρει από άγχος, να έχει ανάγκη περισσότερη ελαστικότητα. Να το ηρεμήσεις, όχι να το μαλώσεις! Το τι θα κάνει καλό στον ένα μαθητή δεν σημαίνει ότι θα κάνει καλό και στον άλλο. Όπως και με τα φάρμακα κατά κάποιο τρόπο: δεν είναι όλα ίδια για όλους. Αυτό που σε έναν μπορεί να ωφελήσει, μπορεί σε κάποιον άλλον να κάνει ζημιά! Πολύ λεπτή ισορροπία, αλλά εξαιρετικά χρήσιμη αρετή!
Ασφαλώς ένας Διευθυντής πρέπει να διακρίνεται από ψυχραιμία! Έχει να αντιμετωπίσει εκατοντάδες καταστάσεις μέσα στην ημέρα. Είναι σημαντικό να μην πανικοβληθεί, ειδικά σε κρίσιμα περιστατικά. Εκεί πρέπει να ελέγξει το συναίσθημά του, το άγχος του, τον φόβο, την ταραχή του….Άλλωστε είναι συνήθως αυτός που πρέπει να δώσει τη λύση, ακόμα κι αν δεν την έχει πάντα!
Πρέπει να έχει αυτοπειθαρχία, όπως και συνέπεια στα λόγια του. Η συνέπεια εμπνέει εμπιστοσύνη.
Ένα δύσκολο κεφάλαιο είναι να βάζει όρια. Και για να τηρήσει αυτά τα όρια, πρέπει να έχει μία πάρα πολύ καλά συγκροτημένη προσωπικότητα, για να αντέξει το φορτίο και φυσικά ταυτόχρονα χρειάζεται να είναι ευέλικτος, για να μπορεί να ανταπεξέρχεται σε οτιδήποτε έκτακτο προκύψει.
Αυτές είναι οι αρετές, οι βασικές θα έλεγα, γιατί χρειάζονται ακόμα πιο πολλές! Οι ικανότητες είναι άλλο κεφάλαιο. Ικανότητες είναι πράγματα που είναι πιο πρακτικά, δηλαδή πρέπει να ξέρει πολύ καλά το διοικητικό έργο, να κάνει διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, διαχείριση κρίσεων, ταυτόχρονα να είναι ψυχολόγος, νοσηλευτής, χρειάζεται να ξέρει να χειρίζεται και κανένα κατσαβίδι καμιά φορά για να διορθώσει κάτι που έχει χαλάσει…… Και πολλές φορές να τα κάνει όλα αυτά ταυτόχρονα! Το multi-tasking που λέγαμε είναι αυτό!
- Αλλάξατε καθόλου τη συμπεριφορά σας απέναντι στους μαθητές και στους συναδέλφους σας σε σχέση με την εποχή που ήσασταν απλή καθηγήτρια;
- Υποχρεωτικά αλλάζεις, γιατί πρέπει να βάλεις κάποια όρια, πρέπει να θέσεις κάποιους κανόνες και είσαι υπεύθυνος, για να τηρηθούν αυτοί οι κανόνες. Χωρίς κανονισμούς και κανόνες δεν μπορεί να λειτουργήσει κανένας φορέας, καμία δομή, καμία κοινωνία. Όμως οι κανόνες δεν είναι πάντα ευχάριστοι! Άρα όταν έχω την ευθύνη να «επιβάλλω» κάποια πράγματα ή να φροντίζω να τηρούνται, καταλαβαίνετε ότι αμέσως αλλάζει και η σχέση, γιατί δεν είσαι πια ο απλός συνάδελφος, ή δεν είσαι η απλή καθηγήτρια που θα μπει στην τάξη και θα κάνει το μάθημά της. Είμαι αυτή που πρέπει να έρθει σε σύγκρουση με τα προσωπικά «θέλω» μαθητών και εκπαιδευτικών, οπότε αναγκαστικά η σχέση αλλάζει, ναι, δεν είναι η ίδια.
- Θα μπορούσατε να μας πείτε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της δουλειάς σας;
- Τα μειονεκτήματα τα είπαμε, είναι ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, υπάρχουν πάρα πολλές ευθύνες, το ότι δεν έχεις προσωπικό χρόνο, το ότι στερείς πάρα πολλά απ’ την οικογένειά σου και από το οικείο σου περιβάλλον. Έκανα μία αναλογία στο μυαλό μου, το ότι αυτά που διαχειρίστηκα και αντιμετώπισα μέσα σε δύο χρόνια σαν Διευθύντρια, δεν τα είχα αντιμετωπίσει ούτε μέσα σε 10 χρόνια σαν απλή καθηγήτρια! Είναι δηλαδή πάρα πολύ το φορτίο, που το παίρνεις συσσωρευμένο και μαζεμένο και αυτό ασφαλώς φέρνει φθορά. Και ψυχική φθορά και σωματική φθορά! Αυτό ήταν το αρνητικό.
Το θετικό είναι ότι έχω μία θέση που μπορώ να ασχολούμαι πάρα πολύ με τα παιδιά. Έχω μειωμένο ωράριο σε σχέση με το ωράριο που είχα πριν αναλάβω τη θέση αυτή. Έτσι, μπορώ να ασχολούμαι περισσότερο με κάθε παιδί που το έχει κατά καιρούς ανάγκη, χωριστά. Το θετικό επίσης είναι ότι μέσα από αυτή τη θέση έχω την ευκαιρία να συνεργάζομαι με φορείς όπως το ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. και να συμμετέχω στην Ε.Δ.Υ (Επιτροπή Διάγνωσης και Υποστήριξης) του σχολείου. Αυτοί όλοι είναι νέοι σχετικά θεσμοί, άκρως βοηθητικοί και πολύτιμοι, που δεν αγγίζουν μόνο το μαθησιακό, αλλά ασχολούνται και με το ψυχολογικό κομμάτι των παιδιών. Γιατί όπως συνηθίζω να λέω, «αν ένα παιδί έχει «φουρτούνα» μέσα του, τι προσπαθείς να του διδάξεις? Πρώτα πρέπει να κατευνάσεις τη φουρτούνα και έπειτα δίδαξε ό,τι θέλεις…» Για εμένα λοιπόν, αυτή η δυνατότητα, να ασχολούμαι πέρα από τη διδασκαλία, με την καλή ψυχολογία των παιδιών, είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της θέσης ως Διευθύντρια και ο λόγος που θα σκεφτόμουν στο μέλλον να το ξανακάνω!
- Εσείς τι πήρατε από τη θητεία σας ως διευθύντρια;
- Πήρα πάρα πολλή αγάπη! Έδωσα αγάπη αλλά και πήρα ακόμα πιο πολλή! Επίσης, απέκτησα μεγάλη εμπειρία, ανέπτυξα πάρα πολλές δυνατότητες, τις οποίες δεν ήξερα καν ότι είχα! Δεν γνώριζα πόση υπομονή, αγάπη και δύναμη είχα μέσα μου πριν αναλάβω αυτή τη θέση. Γενικά οι άνθρωποι έχουν την τάση να θέλουν το εύκολο στη ζωή τους, όμως το εύκολο η αλήθεια είναι, ότι μας «κοιμίζει», δεν μας ξυπνάει! Οι δυσκολίες είναι αυτές που μας κάνουν να ανθίζουμε, μέσα από τις δυσκολίες ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας και εξελισσόμαστε! Η εξέλιξη και η πρόοδος δεν έρχεται μέσα από την βολή και την άνεση του καναπέ μας, ε? Να μην φοβόσαστε λοιπόν τις δυσκολίες, να μην φοβόσαστε τις ευθύνες! Η ευθύνη είναι ωραίο πράγμα, την παίρνεις και μαζί της αναπτύσσεσαι! Μεγαλώνεις!
- Είχατε καλές και κακές στιγμές εδώ στο Καρπενήσι;
- Στο Καρπενήσι, οι καλές μου στιγμές έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους. Αγαπώ πολύ το γεγονός ότι υπάρχουν παντού άνθρωποι, που είτε υπήρξαν μαθητές μου, είτε είναι γονείς μαθητών μου. Είμαστε μία μικρή κοινωνία, που όλοι γνωριζόμαστε. Έτσι, όπου και να πάω θα πω ένα καλημέρα, θα μου πουν καλημέρα, θα πω δύο κουβέντες, θα δώσουμε από ένα χαμόγελο! Αυτό μου αρέσει πάρα πολύ. Είμαι της μικρής κοινωνίας. Δεν μου αρέσουν οι μεγάλες απρόσωπες πόλεις που όλοι είναι ξένοι και αδιάφοροι.
Οι κακές στιγμές αφορούν ομολογώ, τις καιρικές συνθήκες του τόπου. Η αλήθεια είναι ότι ταλαιπωρούμαι πολύ με το κρύο που έχει το βουνό, υποφέρω με τους 9 μήνες χειμώνα! Μου είναι πραγματικά πολύ δύσκολο, γιατί προέρχομαι από μία θαλασσινή περιοχή που το κλίμα είναι πολύ πιο ήπιο, πιο ηλιόλουστο, με την απεραντοσύνη της θάλασσας μπροστά μας! Τις αρνητικές εμπειρίες λοιπόν θα τις συνέδεα μόνο με αυτό, τις καιρικές συνθήκες και λίγο την απομόνωση του τόπου ειδικά όταν πιάνουν τα χιόνια τον χειμώνα!
Σαν τελικό συναίσθημα όμως, παρά τις αντιξοότητες, το Καρπενήσι για εμένα είναι ένας τόπος που με βοήθησε να αναπτυχθώ και να εξελιχθώ και πάντα θα έχω μέσα μου αγάπη γι’ αυτό!
- Ωραία, σας ευχαριστούμε
- Κι εγώ σας ευχαριστώ.
Την συνέντευξη πήραν οι μαθητές – μέλη της συντακτικής ομάδας Στέφανος Μοτσιόλας (Γ1) και Κυριακή Φύκα (Α3)
