ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Το ύψος το δεν ξεπερνά  τους 80 με 115 πόντους, έχει εξαιρετική σωματική διάπλαση, το τρίχωμά του είναι  μαύρο ή καφετί με πλούσια χαίτη και ουρά. Χαρακτηριστικά του επίσης είναι ο ευρύς θώρακας και το μικρό κεφάλι. Πρέπει να επισημάνουμε ότι μορφολογικά το  μικρόσωμο αυτό άλογο μοιάζει με τα άλογα των μεγαλόσωμων φυλών και ότι δεν είναι άλογα νάνοι, τα γνωστά pony.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Το μικρόσωμο αυτό αλογάκι κινδυνεύει στις μέρες μας από τη λαθροθηρία, την έλλειψη τροφής, τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα και άλλα πολλά που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του. Επίσης, οι άνθρωποι κυνηγούν τα  ζώα αυτά είτε για το κρέας τους είτε για την ευχαρίστηση με αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωσή του πληθυσμού τους που οδεύουν στον αφανισμό.

ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΑΣ

Διάφορα ευρήματα που εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της Ρόδου μαρτυρούν ότι τα άλογα υπήρχαν από αρχαιότατων χρονών στο νησί. Πλήρης καταγραφή τους έγινε από τους Ιταλούς κατά τη διάρκεια της Ιταλικής κατοχής του νησιού. Μάλιστα, οι Ιταλοί μερίμνησαν για την κατασκευή ενός καταυλισμού του περίφημου Cavallino, όπου επιδόθηκαν στην εκτροφή αλόγων της φυλής της Ρόδου με σκοπό τη σύσταση ύλης ιππικού για στρατιωτικούς σκοπούς. Προπολεμικά διοργανώνονταν και επιδείξεις αλόγων σε εκθεσιακό χώρο κοντά στο σημερινό καζίνο της πόλης μας.

Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ

Η εν λόγω φυλή έχει συνδεθεί με την πολιτισμική παράδοση  του νησιού, καθώς τα άλογα αυτά χρησιμοποιούνται από τους αγρότες για το αλώνισμα των σιτηρών.  Ο σημαίνων  ρόλος του ροδίτικου αλόγου στην κοινωνία του νησιού απεικονίστηκε σε διάφορες μορφές λαϊκής  τέχνης.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες κατοίκων του Αρχαγγέλου Ρόδου, τα άλογα της φυλής αυτής αριθμούσαν περίπου 150 άτομα το 1950, σταδιακά, όμως, η συμβολή τους στην αγροτική παραγωγή ελαχιστοποιήθηκε με αποτέλεσμα τα άλογα να αφεθούν ελεύθερα στην ορεινή περιοχή του όρους Κουτσομύτης. Εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών διαβίωσης και των διωγμών που υπέστηκαν από τους κτηνοτρόφους της περιοχής, τα ζώα αυτά αποδεκατίστηκαν. Το 2000 απέμεινε στο βουνό μόνο μια αγέλη έξι αλόγων.

Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΦΑΕΘΩΝ»

Tο 2001 ιδρύεται από μια ομάδα νέων ο σύλλογος «ΦΑΕΘΩΝ» που σκοπό έχει την  προστασία του Μικρόσωμου Αλόγου της Ρόδου – προστασία του περιβάλλοντος προαγωγή και καλλιέργεια του εθελοντισμού και του αθλήματος της ιππασίας. Έδρα του συλλόγου είναι ο Αρχάγγελος Ρόδου και σκοπός του είναι η διάσωση προστασία μελέτη και ανάδειξη της φυλής του μικρόσωμου αλόγου που ζει στη Ρόδο.

Ο σύλλογος κατασκεύασε και διατηρεί σταβλικές εγκαταστάσεις για τη στέγαση των αλόγων με προαύλια, ταΐστρες και ποτίστρες, αποθήκες ζωοτροφών, περιφραγμένους χώρους εκτόνωσης (paddock), δεξαμενή συλλογής υδάτων και έκταση όπου καλλιεργούνται κτηνοτροφικά φυτά και ποτίζονται με αυτόματο σύστημα ποτίσματος.
Φροντίζει για την διατροφή και ιατρική παρακολούθησή τους. Τηρεί αρχείο και γενεαλογικό βιβλίο της συγκεκριμένης φυλής μικρόσωμων αλόγων, συνεργάζεται με ειδικευμένους επιστήμονες στα θέματα υγείας και αναπαραγωγής, διοργανώνει και συμμετέχει σε επιμορφωτικά σεμινάρια και διαλέξεις σχετικά με το μικρόσωμο άλογο της Ρόδου.

Σημαντικό έργο του Συλλόγου είναι το γεγονός ότι ανέδειξε τα αλογάκια σε πόλο τουριστικής έλξης, αναθερμαίνοντας την τοπική οικονομία, γεγονός που βοήθησε να γίνουν αποδεκτά από την τοπική κοινωνία ως στοιχείο της πολιτισμικής της κληρονομιάς. Εξάλλου δημιούργησε χώρο υποδοχής επισκεπτών, στον οποίο προσέρχονται κάθε χρόνο οι μαθητές της Ρόδου και της υπόλοιπης Ελλάδας για να γνωρίσουν τα αλογάκια και να ευαισθητοποιηθούν για τα προβλήματά τους. Ακόμη σε συνεργασία επέτυχε την ένταξη του ορεινού βιότοπου του αλόγου στην κοινοτική πρωτοβουλία.

Στο εγχείρημα του «Φαέθωνα» συνδράμουν επίσης πολιτευτές και ιδιώτες εθελοντές από τα τοπικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι δημοτικές αρχές και η Νομαρχία, καθώς και η τοπική κοινωνία.

Οι ελπίδες του σωματείου «Φαέθων» για τη διάσωση της φυλής των αλόγων της Ρόδου, αναπτερώθηκαν χάρη στη γέννηση ενός υγιούς θηλυκού πουλαριού που ονομάστηκε Αθηνά, μετά τη γέννηση δυο θνησιγενών πουλαριών τα προηγούμενα  χρόνια.

Ο Σύλλογος έχει κάνει αίτηση στο υπουργείο Αγροτικής ανάπτυξης, για αναγνώριση της φυλής, όμως αυτό δεν κατέστη δυνατό, καθώς απαιτούνται τουλάχιστον είκοσι ζώα για να αναγνωριστεί μια φυλή,  ενώ στη Ρόδο υπάρχουν μόνο επτά αλογάκια.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΛΟΓΑΚΙ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

    Η ροδιακή εφημερίδα  «Πρόοδος» την 16^η Φεβρουαρίου 1994  στο άρθρο της με τίτλο «Τα άγρια  άλογα του Αρχαγγέλου  εξαφανίζονται» των αδελφών Γιασιράνη, υπογραμμίζει  ότι υπάρχουν ακόμη αλογάκια  στις ορεινές  περιοχές πέριξ του Αρχαγγέλου και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την σωτηρία τους.

Επίσης η τοπική εφημερίδα «Δράσις» την ίδια χρονιά δημοσίευσε έκθεση του κτηνίατρου κ. Χρήστου Κουτσούρη, στην οποία αναφέρονται τα εξής: «Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε θετικά την προέλευση του μικρόσωμου αυτού αλόγου…  Το σίγουρο είναι  ότι στην αρχαιότητα υπήρχαν  στην Ελλάδα τέτοια  άλογα, μικρότερα στο ύψος από ότι της  Σκύρου, θυμάμαι ακόμα  ότι  όλα τα χωριά της Ρόδου είχανε πάρα πολλά αλογάκια… στον κάμπο της Κατταβιάς, στο βουνό του Ατταβύρου. Οι Ιταλοί είχανε στις φυλακές δίπλα στο Δημαρχείο τέτοια μικρόσωμα άλογα, τα λέγανε καβαλίνια και από την ονομασία ονομάστηκε η τοποθεσία στις Επτά Πηγές, Καβαλίνο. Εκεί ήταν αεροπορική βάση των Ιταλών και εκτρέφανε τέτοια αλογάκια.»

Ο εν λόγω κτηνίατρος πρότεινε διάφορα μέτρα για την διάσωση των αλόγων, όπως την περίφραξη της τοποθεσίας όπου ζούσαν, την κατασκευή στεγάστρου, ποτίστρων και αποθήκης ζωοτροφών τον αποπαρασιτισμό τους και την παροχή κτηνιατρικής φροντίδας. Καταλήγοντας εκφράζει παράπονο γιατί παραπλήσια έκθεσή του δεν εισακούστηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Στο τεύχος του Απριλίου–Μαΐου του 2003 του διμηνιαίου περιοδικού με τίτλο «Η Άλλη πτήση» υπάρχει άρθρο που τιτλοφορείται «Τα μικρόσωμα άλογα της Ρόδου». Εκεί καταγράφεται συνέντευξη του προέδρου του σωματείου, Ιάκωβου Λεβέντη, ο οποίος επισημαίνει ότι «εφόσον ολοκληρωθούν οι στόχοι μας προσβλέπουμε σε πολλαπλά κέρδη για τη Ροδιακή κοινωνία, αφού τόσο οι σημερινές γενιές όσο και οι μελλοντικές θα έχουν στην διάθεση τους το μικρόσωμο άλογο  στη φυσική του ζώνη εξάπλωσης, στο φυσικό βιότοπο ύπαρξη του αλόγου αυτού, ο οποίος εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε στοιχείο προσέλκυσης επισκεπτών και ανάπτυξη του οικολογικού τουρισμού με όλες τις άμεσες και τις δευτερογενείς  θετικές επιδράσεις στην τοπική κοινωνία».

ΓΙΑΝΝΗΣ-ΗΛΙΑΣ ΜΑΡΙΕΤΤΟΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ