Τα Ιωάννινα έχουν πλούτο αξιοθέατων και Μουσείων, με την επισήμανση, ότι λόγω της κυκλοφοριακής δυσχέρειας της πόλης και της χωροταξικής πολυδιάσπασης των αξιοθέατων, ο επισκέπτης δυσκολεύεται αρκετά να τα επισκεφθεί όλα. Τα πλέον αξιοσημείωτα αξιοθέατα είναι τα εξής^[5]:

• Αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων, Πλατεία Λιθαρίτσια. Περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα και των 4 νομών της Ηπείρου. Ανακαινίσθηκε τα έτη 2008-2010 και έχει πλέον ποιοτική εργονομική διάταξη εκθεμάτων. Με την ίδρυση των νέων αρχαιολογικών Μουσείων Άρτας, Νικόπολης (Πρέβεζα) και Ηγουμενίτσας, τίθεται πλέον στο τραπέζι το ερώτημα της επιστροφής όλων των εκθεμάτων των άλλων Νομών, πλην αυτών του Νομού Ιωαννίνων.
• Κάστρο Ιωαννίνων: Περιέχει το Φετιχέ Τζαμί, τον Τάφο του Αλή Πασά και το Βυζαντινό Μουσείο, όπως και την αίθουσα έκθεσης Αργυροχρυσοχοΐας. Το Φετιχέ Τζαμί το έτος 2012 δεν είναι επισκέψιμο. Το όνομά του σημαίνει Τζαμί της Κατάκτησης’ και χτίστηκε το 1430 πάνω στα ερείπια ενός βυζαντινού ναού. Αρχικά ήταν ξύλινο, μετά όμως το 1611 ξαναχτίστηκε πέτρινο. Την τελική μορφή την πήρε από τον Αλή Πασά το 1795.
• To Bυζαντινό Μουσείο: Στεγάζεται σε κτίριο που ανοικοδομήθηκε στα ερείπια του σεραγιού του Αλή -Πασά, το οποίο καταστράφηκε ολοκληρωτικά το 1870 από πυρκαγιά. Το Μουσείο εγκαινιάστηκε το 1995 με σκοπό να διαφυλάξει τα ευρήματα της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου, που χρονολογικά καλύπτουν την παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Επίσης το Μουσείο, εκτός από την έκθεση των συλλογών του, αποτελεί και πολιτιστικό κέντρο, αφού φιλοξενεί μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις, περιοδικές εκθέσεις κλπ. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά γλυπτά, ευρήματα από την Άρτα, κεραμικά, βιβλία, Χριστιανικές εικόνες και αξιόλογη συλλογή αργυροχοΐας.
• Τέμενος Ασλάν Πασά (έτος 1618). Σήμερα στεγάζει το τριπλό Δημοτικό Μουσείο. Ελληνικό Τμήμα, Εβραϊκό Τμήμα και Μουσουλμανικό τμήμα. Το Δημοτικό Μουσείο στεγάζεται στο Ασλάν Τζαμί, που βρίσκεται στην Ακρόπολη των Ιωαννίνων εντός του Κάστρου, που χτίστηκε το 1618 από τον Ασλάν πασά. Στο Μουσείο εκτίθενται τοπικές ενδυμασίες, υφαντά, ξυλόγλυπτα, είδη αργυροχοΐας και άλλα, ενώ το έκθεμα που ξεχωρίζει είναι το Δαμασκηνό σπαθί του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Επίσης στον περίβολο του μουσείου σώζονται τάφοι επιφανών Τούρκων, καθώς επίσης και ο τάφος του Ασλάν πασά. Ακόμη έξω από το Μουσείο βρίσκονται κανόνια και μπάλες της εποχής εκείνης.
• Το Μουσείο Φωτίου Ραπακούση: Βρίσκεται στο κτιριακό συγκρότημα του Τεμένους Ασλάν Πασά, στη βορειοδυτική ακρόπολη του κάστρου των Ιωαννίνων. Ο Δήμος Ιωαννιτών, με αμοιβαία σχέση παραχώρησης μεταξύ αυτού και του συλλέκτη, φιλοξενεί τη συλλογή στους χώρους του, από το 2000. Το ενέταξε έτσι στο πολιτιστικό δυναμικό του και λειτουργεί σήμερα παράλληλα με το Δημοτικό Λαογραφικό & Εθνογραφικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται μέσα στο Ασλάν Τζαμί. Ολόκληρη η συλλογή περιλαμβάνει 6.000 αντικείμενα, που κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες: Όπλα με τα εξαρτήματά τους, κοσμήματα του 18ου και του 19ου αιώνα, Διάφορα, Κεραμικά (ισλαμικής τέχνης, αγγειοπλαστικής τέχνης του ελληνικού χώρου, Τσανάκ Καλέ)
• Οθωμανική Βιβλιοθήκη, μη επισκέψιμο εγκαταλελειμμένο κτίριο.
• Οικία Χουσείν Ματέι ή οικία Δεσπότη. Σήμερα είναι ερείπιο.
• Οθωμανικό Τέμενος Βελή Πασά
• Μουσείο Προεπαναστατικής Περιόδου
• Ιστορικό Κέντρο των Ιωαννίνων
• Στοά Λούλη: Στο εμπορικό αυτό κέντρο συνυπήρχαν, για πολλά χρόνια, οι τρεις θρησκευτικές εθνότητες της πόλης, Χριστιανοί, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι. Αρχικά η Στοά λειτουργούσε ως χάνι και στη συνέχεια μετατράπηκε σε εμπορικό κέντρο.
  • Η Δημοτική Πινακοθήκη των Ιωαννίνων στεγάζεται από το 2000 στο νεοκλασικό κτίριο Πυρσινέλα, το οποίο κτίστηκε το 1890. Ο Βασίλειος Πυρσινέλλας, ο οποίος διετέλεσε δήμαρχος Ιωαννίνων, διέθεσε ολόκληρη την κινητή και ακίνητη περιουσία του το 1958 στο δήμο Ιωαννιτών. Το 1960 δημιουργήθηκε η πρώτη Δημοτική Περιφερειακή Πινακοθήκη στην Ελλάδα, που κατ” αρχάς λειτούργησε στο κτίριο Μελά μέχρι τη μεταστέγασή του στη σημερινή της στέγη. Τα έργα της συλλογής της Πινακοθήκης ανήκουν στους μεγαλύτερους Νεοέλληνες, ζωγράφους και γλύπτες, τα οποία συγκεντρώθηκαν με αγορές και δωρεές από διάφορους συλλέκτες και καλλιτέχνες. Περιλαμβάνονται 500 περίπου έργα, πίνακες, σχέδια, χαρακτικά, εικόνες και γλυπτά.
  • Το σπήλαιο Περάματος βρίσκεται σε απόσταση τεσσάρων μόλις χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων.
  • Η αρχαία Δωδώνη, με το καλά διατηρημένο αρχαίο θέατρό της, βρίσκεται 22χλμ νοτίως των Ιωαννίνων.

  ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κατσάνου Μαρία