Οι Παξοί και οι Αντίπαξοι είναι νησιά των Επτανήσων στο Ιόνιο Πέλαγος. Βρίσκονται 7 μίλια νότια της Κέρκυρας, σε απόσταση 8 μιλίων από τις Ηπειρωτικές ακτές και διοικητικά ανήκουν στο Νομό Κέρκυρας.
Πρωτεύουσα των Παξών είναι ο γραφικός Γάιος ο οποίος προστατεύεται φυσικά από δύο νησάκια, την Παναγιά και τον Άγιο Νικόλαο. Άλλοι οικισμοί των Παξών είναι η Λάκκα και ο Λογγός. Ο πληθυσμός σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 2.374 κάτοικοι και η έκτασή του 25,322 τ.χλμ.
Σύμβολο του Δήμου Παξών είναι μια τρίαινα δεξιά και αριστερά από την οποία στέκονται από ένα δελφίνι, μια αναφορά στο μύθο του διαχωρισμού των Παξών από την Κέρκυρα από τον Ποσειδώνα με την τρίαινά του. Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Παξοί δημιουργήθηκαν όταν ο θεός Ποσειδώνας χτύπησε με την τρίαινά του την Κέρκυρα, αποκόπτοντας το νότιο άκρο της και σχηματίζοντας τους Παξούς, για να στεγάσει τον έρωτά του με την Αμφιτρίτη. Έχασε όμως την τρίαινά του, την οποία βρήκαν οι Παξινοί και την έκαναν έμβλημά τους.
Οι Παξοί και τα γύρω νησιά του συμπλέγματος αποτελούνται από ασβεστολιθικά πετρώματα, τα οποία συχνά σπάνε σε πλάκες. Οι ακτές είναι βραχώδεις και οι παραλίες που έχουν σχηματιστεί είναι μικρές και με βότσαλα. Οι Παξοί είναι νησί με πολλά σπήλαια και θειούχες πηγές. Οι Παξοί χαρακτηρίζονται από την πυκνή τους βλάστηση και από τους ελαιώνες, οι οποίοι ήταν αποτέλεσμα της πολιτικής των Βενετών οι οποίοι ενθάρρυναν την καλλιέργεια της ελιάς για να έχει το νησί οικονομικούς πόρους, και τους μικρούς αμπελώνες. Η χλωρίδα είναι πλούσια και περιλαμβάνει 450 είδη περίπου, με δύο από αυτά να είναι ενδημικά, το Limonium antipaxorum και το Centaurea paxorum. Από τα ερπετά των Παξών, έξι είδη προστατεύονται από τη συνθήκη του Βέργου. Στο πρόγραμμα βιοτόπων CORINNE αναφέρονται η σαύρα Agama stellio και το φίδι Elaphe longissima. Βαλκανικό ενδημικό είδος είναι η σαύρα Argyroides nigropunctatus. Στο νησί κατοικούν και δύο πράσινες σαύρες Lacerta trilineata και Lacerta viridis.
Κατά το Στράβωνα το όνομά της στους Παξούς έδωσε η Φοινικική λέξη «πακς», που σημαίνει γεωμετρικό «τραπέζιο», δηλαδή νησί με τραπεζοειδές σχήμα, όπως φαίνεται από τη θάλασσα. Ο Μητροπολίτης Παραμυθίας Αθηναγόρας Ελευθερίου αιτιολογεί το όνομα Παξοί από τις πλάκες που έβγαιναν στους Παξούς και γινόταν εξαγωγή. Σύνθεση της λέξης Παξ = πλάκα και αε ή αι = νησί, μας δίνουν το όνομα του νησιού των πλακών. Ο Μουστοξύδης θεωρεί ότι προέρχεται το όνομα των νησιών από το επίθετο πακτός (δωρικός τύπος του πηκτός). Ο θησαυρός της Ελληνικής γλώσσας του Ερρίκου Στεφάνου ετυμολογεί την ονομασία από το αρχαίο ρήμα πηγνύω και μάλιστα από το μέλλοντα «πήξω». Επίσης είναι δυνατό να προήλθε από τη φράση «πακσώσας θύρας» (κεκλεισμένες), γιατί το λιμάνι του Γάιου είναι κλειστό. Ο Γιάννης Δόικας πιστεύει ότι η λέξη –ειρήνη, είναι αυτή που θα ταίριαζε στο ειρηνικό νησί των Παξών. Άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι μερίδα κατοίκων της Σικελικής Παξούντος, από ανάγκη ή φατριαστική καταδρομή, εκπατρίστηκε και εγκαταστάθηκε στους Παξούς, που τους δόθηκε το πάτριο όνομα.
Οι Αντίπαξοι ή Αντίπαξος ή Πρόπαξος είναι μικρό επίμηκες, 2 μιλίων μήκους και 1 μιλίου πλάτους, νησί του Ιονίου πελάγους, 5,5 μίλια νοτιοανατολικά των Παξών. Διοικητικά ανήκει στον νομό Κέρκυρας του οποίου αποτελεί και το νοτιότερο σημείο, εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων νήσων και γεωγραφικά στα Επτάνησα. Η έκταση του νησιού είναι 4,1 τ.χλμ και ο πληθυσμός του ήταν 20 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011, που διαμένουν στον ομώνυμο οικισμό, ο οποίος είναι και μοναδικός του νησιού.
Ορεογραφικά η Αντίπαξος παρουσιάζει μία λοφοσειρά με τρεις κορυφές που ονομάζονται Αγριλίδα, η βορειότερη, που είναι και η υψηλότερη (117 μ.), η Λιχούδη, η μεσαία, και η Βίγλα, η νοτιότερη. Η γεωλογική σύσταση του νησιού είναι ίδια μ΄ εκείνη των Παξών.
Από τις παραλίες του νησιού, οι δυο τελευταίες η Μεσαβρίκα και το Βουτούμι είναι οι δημοφιλέστεροι προορισμοί. Η Μεσαβρίκα έχει άμμο στην παραλία αλλά και στον κόλπο, ενώ το Βουτούμι έχει λίγη άμμο στην παραλία δίπλα στη θάλασσα (και βότσαλα λίγο πιο πίσω) και στον κόλπο, σε αντίθεση με τις παραλίες των Παξών, οι οποίες όλες είναι με βότσαλα. Στη διάρκεια του καλοκαιριού υπάρχουν τακτικά δρομολόγια από τον Γάιο των Παξών, ενώ οι δυο αυτές παραλίες είναι και προορισμός σκαφών με τουρίστες από την ευρύτερη περιοχή (π.χ. Ηγουμενίτσα), αλλά και ιδιωτικών σκαφών.
Οι Αντίπαξοι είναι σχετικά επίπεδο νησί χωρίς έντονο ανάγλυφο με το υψηλότερο σημείο τους να φτάνει τα 118μ. Διαθέτουν εντυπωσιακές παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά και πλούσια βλάστηση, κάτι που τους καθιστά πολύ ελκυστικό προορισμό την καλοκαιρινή περίοδο. Οι τουρίστες φτάνουν στο νησί είτε με ιδιωτικά σκάφη είτε με τουριστικά πλοιάρια από τον Γάιο των Παξών.
Η νήσος Αντίπαξοι με την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της και τις βραχονησίδες είναι προστατευόμενος βιότοπος του Natura 2000.[1][2][3] Η βλάστηση του νησιού είναι θαμνώδης με δάση ελιάς και πεύκων. Στα προστατευόμενα είδη της χλωρίδας περιλαμβάνονται: κενταύρια των Παξών, λιμόνιο των Αντιπαξών, φύκη κυστόσειρα, λιθοθάμνια, κ.α. Στη θαλάσσια ζώνη υπάρχουν υποθαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας και κοραλλιογενείς ύφαλοι σε βάθη >30 μ. Οι μεσογειακές φώκιες μοναχοί χρησιμοποιούν τα πολυάριθμα σπήλαια της περιοχής για αναπαραγωγή. Στην προστατευόμενη πανίδα περιλαμβάνονται τα είδη: χελώνες καρέτα καρέτα, πράσινες θαλασσοχελώνες, ρινοδέλφινα, πτεροφάλαινες, κοινά βραχύρρυγχα δελφίνια, μωβ αχινοί, βραχοκάβουρες, πίννα η ευγενής, μαύρα αγριόσαλπα, σκάροι, ζωνοδέλφινα, ζιφιοί, κ.α.
