Περιστέρια και Άνθρωπος -Οι Περιστεράδες

Τα περιστέρια αποτελούν ένα από τα πιο συναρπαστικά και διαχρονικά πτηνά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η σχέση τους με τον άνθρωπο ξεκινάει χιλιάδες χρόνια πριν, με τις πρώτες αναφορές για εξημερωμένα περιστέρια να προέρχονται από την Πέμπτη Αιγυπτιακή Δυναστεία, περίπου το 3000 π.Χ. Κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή, τα περιστέρια είχαν υψηλή αξία και μάλιστα υπήρχε ιδιαίτερη έμφαση στη ράτσα και το γενεαλογικό τους δέντρο. Στην Ινδία, γύρω στα 1600, ο βασιλιάς Ακμπέρ Χαν διατηρούσε περισσότερα από 20.000 περιστέρια στην αυλή του, διασταυρώνοντάς τα με επιτυχία.

Η λέξη «περιστέρι» προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «περιστερά», η οποία πιθανώς σχετίζεται με το επίθετο «πελιός» (ωχρός). Τα περιστέρια έχουν συνδεθεί με πλήθος συμβολισμών. Στην Παλαιά Διαθήκη, κατά τον Κατακλυσμό του Νώε, ένα περιστέρι έφερε πίσω ένα κλαδί ελιάς, συμβολίζοντας την ειρήνη μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Στη χριστιανική παράδοση, το περιστέρι αποτελεί σύμβολο του Αγίου Πνεύματος. Επίσης, σχετίζεται με την αγνότητα και την αθωότητα.

Στις χώρες της Ανατολής, τα περιστέρια θεωρούνταν ιερά πτηνά και αγγελιοφόροι των θεών. Σύμφωνα με έναν μύθο, οι αγαπημένες περιστέρες της θεάς Αφροδίτης έφτιαξαν τη φωλιά τους στο κράνος του θεού Άρη, ο οποίος, για να μην τις διώξει, εγκατέλειψε τις πολεμικές του προθέσεις. Επιπλέον, τα περιστέρια ήταν σύμβολα αγάπης και αφοσίωσης στην αρχαιότητα, ενώ μια ζευγαρωμένη ομάδα περιστεριών αντιπροσωπεύει την ομόνοια και τη στοργή.

     Ιστορικά, τα περιστέρια είχαν ζωτική σημασία για τον άνθρωπο, όχι μόνο ως κατοικίδια και πηγή τροφής, αλλά και ως αγγελιοφόροι. Χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά μηνυμάτων από την αρχαιότητα, ιδιαίτερα σε πολεμικές περιόδους. Κατά τη διάρκεια των παγκόσμιων πολέμων, ταχυδρομικά περιστέρια έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επικοινωνία των στρατών, μεταφέροντας κρίσιμες πληροφορίες μέσα από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Η ικανότητά τους να επιστρέφουν στο σπίτι τους από αποστάσεις έως και 2.000 χιλιομέτρων είναι εντυπωσιακή.

     Μία από τις πιο γνωστές στιγμές στην ιστορία των περιστεριών ήταν η «επανάσταση των περιστεριών» τη δεκαετία του 1950, χάρη στον Πάμπλο Πικάσο. Το 1957, κατά τη διάρκεια του VI Διεθνούς Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών στη Μόσχα, ο Πικάσο σχεδίασε το σύμβολο του φεστιβάλ: το περιστέρι της ειρήνης. Στις 28 Ιουλίου του ίδιου έτους, 34.000 περιστέρια απελευθερώθηκαν στον ουρανό της Μόσχας ως σύμβολο φιλίας και αλληλεγγύης.

Το περιστερόφιλο κοινό υπήρξε κυρίως ανδρικό. Οι άνδρες συγκεντρώνονταν στις περιστερώνες τους, παρόμοια με τις συναντήσεις τους σε γκαράζ, όπου συζητούσαν, αντάλλασσαν απόψεις και απολάμβαναν τη συντροφιά των περιστεριών τους. Οι γυναίκες συνήθως δεν συμμετείχαν σε αυτές τις συναντήσεις.

Στην Ελλάδα, υπάρχει μια ιδιαίτερη φυλή περιστεριών που ονομάζεται «Βούτα» ή «Ουτζίδικο». Πρόκειται για μια ελληνική ράτσα που χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας (16ος αιώνας) και έχει τις ρίζες της στη Λάρισα (Τύρναβο). Η Βούτα έγινε δημοφιλής σε όλη τη Θεσσαλία και αργότερα εξαπλώθηκε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Ακόμα και σε δύσκολες περιόδους, όπως η Κατοχή και ο Εμφύλιος, οι περιστεράδες διατήρησαν αυτή τη φυλή και την κληροδότησαν στις επόμενες γενιές. Σήμερα, η Βούτα συναντάται αποκλειστικά στον ελληνικό χώρο.

Αυτή η μοναδική ράτσα περιστεριού διακρίνεται για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της:

1. Είναι αποκλειστικά οικόσιτο περιστέρι, ανίκανο να επιβιώσει σε άγρια φύση χωρίς τη φροντίδα του εκτροφέα.
2. Πετάει σε πολύ μεγάλα ύψη, τόσο που δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι.
3. Η επιστροφή του στο περιστερώνα γίνεται με κάθετη πτώση που φτάνει τα 200-240 χλμ/ώρα, δημιουργώντας δυνατό ήχο.
4. Υπακούει στις εντολές του εκτροφέα και εκτελεί πτήσεις και βουτιές μόνο κατόπιν σήματος.

     Στην Ελλάδα, το άθλημα της εκτροφής και πτήσης περιστεριών παραμένει ζωντανό. Η Ομοσπονδία Ελληνικής Βούτας έχει ως κύριο στόχο τη διάσωση, διάδοση και διατήρηση της γνησιότητας της Βούτας. Το ενδιαφέρον για τα περιστέρια δεν έχει μειωθεί, και ακόμα και σήμερα, πολλοί εκτροφείς συνεχίζουν την παράδοση, μεταδίδοντας την αγάπη τους για αυτά τα υπέροχα πτηνά στις νεότερες γενιές.