Λάμπουν τα χιόνια στα βουνά κι ο ήλιος στα λαγκάδια,
λάμπουν και τ” αλαφρά σπαθιά των Κολοκοτρωναίων,
πόχουν τ” ασήμια τα πολλά, τις ασημένιες πάλες,
τις πέντε αράδες τα κουμπιά, τις έξι τα τσαπράζια.
Αυτό είναι απόσπασμα το ποίημα «των Κολοκοτρωναίων», που μας περιγράφει την εικόνα των Κολοκοτρωναίων με την αρματωσιά τους.
Η αρματωσιά ή τα όπλα των ηρωικών αγωνιστών που πολέμησαν το 1821 φιλοξενούνται στα Μουσεία της χώρας μας. Έτσι, έχουμε την δυνατότητα να θαυμάσουμε το σχήμα τους, την ιστορία και την διακόσμησή τους.
Η διακόσμηση, ήταν τόσο σημαντική στα όπλα όσο σε ένα αυτοκίνητο οι ρόδες. Αποτελούταν από θρησκευτικά θέματα, εικόνες της φύσης και εικόνες από την Ελληνική μυθολογία.
Οι αγωνιστές, δεν έβλεπαν τα όπλα ως εργαλείο, αλλά κάτι παραπάνω. Αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους και ήταν τόσο σημαντικά, που τα βάφτιζαν διάφορα ονόματα.
- Το καριοφίλι
Το καριοφίλι ήταν το πιο αγαπημένο και το διασημότερο όπλο των αγωνιστών, που μάλιστα κάποια ήταν βαπτισμένα από τους ιδιοκτήτες τους (όπως η «Παπαδιά», το όπλο του Αθ. Διάκου).
Το καριοφίλι είναι εμπροσθογεμές μακρύκαννο τυφέκιο. Η κάνη του είναι επιμήκης, κυλινδρική, λεία, σιδερένια και με στόχαστρο. Η σκανδάλη περιβάλλεται με πλατύ έλασμα. Επίσης, στη χειρολαβή του όπλου υπάρχει κρίκος για το λουρί του.
Το καριοφίλι του Γ. Καραϊσκάκη-Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και Μονή Φανερωμένης Σαλαμίνος
- Η μπιστόλα
Οι μπιστόλες είναι βραχύκανα, λειόκανα όπλα με μηχανισμό πυρόλιθου και ανάλογα με την προέλευσή τους, διακρίνονται σε ευρωπαϊκές, ανατολίτικες ή αρβανίτικες. Φοριούνταν στο σελάχι του πολεμιστή, σε διαμορφωμένες θήκες. Υπήρχε μεγάλη ποικιλία στο σχεδιασμό της λαβής και στο στολισμό. Η χρήση τους προοριζόταν για τη στιγμή που αντίπαλος πλησίαζε αρκετά ώστε να μην απαιτείται ιδιαίτερη σκόπευση για την επιτυχή βολή εναντίον του.
Οι μπιστόλες του Πετρομπέους Μαυρομιχάλη-
Μουσείο Μπενάκη
- Το γιαταγάνι
Το γιαταγάνι είναι οθωμανικού τύπου μεγάλο μαχαίρι το οποίο τοποθετείτο από τους αγωνιστές στο σελάχι. Χρησιμοποιούταν κυρίως για γιουρούσια, καθώς και γρήγορες επιθέσεις λόγω του μικρού βάρους του και του μαζεμένου μεγέθους του σε σχέση με τις σπάθες. Επίσης, είναι τόσο γερό που διαπερνά λαμαρίνες, αλλά και αλυσίδες.
Γιαταγάνι-Μουσείο Μπενάκη
- Η σπάθα (ή πάλα)
Η σπάθα είναι ένα καμπυλωτό, μακρύ και βαρύ όπλο, ή απλώς ένα κυρτωμένο σπαθί. Ήταν πάρα πολύ αιχμηρή και επικίνδυνη ως όπλο, που αν χειριζόταν από επιδέξιο πολεμιστή, μπορούσε να προκαλέσει σημαντική ζημιά. Η λαβή και η θήκη ήταν πάντα όμορφα διακοσμημένες.
Η σπάθα του Κανάρη-Μουσείο Μπενάκη
- Πηγές
