Του Τσούλη το μνήμα
Γύρω στο 1800 ζούσε στη γύρω περιοχή του Λασιθίου ένας τούρκος που τον έλεγαν Τσούλη Αγά. Διαχειριζόταν τους φόρους της επαρχίας Λασιθίου και πηγαινοερχόταν συχνά μεταξύ του Λασιθίου και την επαρχία της Πεδιάδας. Οι Λασιθιώτες είχαν συχνή επικοινωνία και εμπορικές σχέσεις με την Πεδιάδα, όπου μετέφεραν τα προϊόντα τους με τα γαϊδούρια.
Ο Τσούλης αγάς δημιουργούσε αρκετά προβλήματα στους χωρικούς αυτών των δύο χωρικών, τους έκλεβε, τους κατέστρεφε τις καλλιέργειες και δυστυχώς αρκετά συχνά ατίμαζε όποια κοπέλα έβρισκε στο διάβα του.
Οι κάτοικοι των περιοχών είχαν απηυδήσει και τον είχαν απειλήσει ανοικτά ότι θα τον σκοτώσουν, γεγονός που πραγματοποιήσαν καποια στιγμή. Τον σκότωσαν, τον αποκεφάλισαν και τον έθαψαν σε μια λατσίδα στο Λάκκο της Χορτασάς, πάνω από το χωρίο Κάτω Μετόχι.
Οι κάτοικοι, που συνέχιζαν τις εμπορικές τους σχέσεις με αυτήν την περιοχή, όποτε περνούσαν από κεί, έριχναν ως ανάθεμα , μια πέτρα…. Σιγά σιγά δημιουργήθηκε ένας μεγάλος σωρός εκεί που θάφτηκε το ακεφαλο σώμα, τιμωρώντας με αυτό τον τρόπο το σκληρό και ανήθικο Τσούλη ακόμα και μετά το θάνατο του.
Μιχαέλα Βεληβασάκη, τάξη Γ’
Προφορική μαρτυρία Άννας Βεληβασάκη
https://www.e-storieskritis.gr/2022/04/blog-post_11.html
