Το 12ο φεστιβάλ κινηματογράφου Χανίων τίμησε την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2024 το διακεκριμένο διευθυντή φωτογραφίας Γιώργο Αρβανίτη.Ο διάσημος διευθυντής φωτογραφίας Γιώργος Αρβανίτης, γνωστός κυρίως από τις συνεργασίες του με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο («Μεγαλέξανδρος», «Τοπίο στην ομίχλη», «Το βλέμμα του Οδυσσέα» κ.α.) βρέθηκε στη πόλη μας ως επίσημος προσκαλεσμένος του φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων. Το φεστιβάλ σε μια τελετή που πραγματοποιήθηκε μετά την ειδική προβολή της ταινίας «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;» του Ντίνου Κατσουρίδη με πρωταγωνιστή τον Θανάση Βέγγο τίμησε το Γιώργο Αρβανίτη για τη συνολική προσφορά του έργου του στον κινηματογράφο. Με αφορμή την βράβευση του μίλησε σε παιδιά της συντακτικής ομάδας του περιοδικού μας, τα οποία προετοίμασαν και πήραν την συνέντευξη που ακολουθεί.
Ονειρευόσασταν από παιδί να κάνετε τη δουλειά του Διευθυντή Φωτογραφίας ή το αποφασίσατε στην πορεία;
Από παιδί δεν ονειρευόμουν τίποτα, ονειρευόμουν να ζήσω, γιατί γεννήθηκα σε μια δύσκολη εποχή. Γεννήθηκα όταν κηρύχτηκε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος σε ένα ορεινό χωριό της Ελλάδας. Πρέπει να σας πω ότι έχασα τους γονείς μου νωρίς, δηλαδή έχασα τον πατέρα μου ενώ η μητέρα μου ήταν πολιτική κρατούμενη. Ήμουν πολύ μικρός όταν την πήραν. Την γνώρισα στα 15 μου χρόνια, γιατί ήταν στην φυλακή. Ένας θείος μου, ο αδερφός της μητέρας μου, μας πήρε, εμένα, τον αδερφό μου και τις δύο αδερφές μου στην Αθήνα, από το χωριό. Και εκεί, ο θείος μου είχε άλλα τέσσερα παιδιά, σύνολο οχτώ. Έπρεπε λοιπόν να επιβιώσεις, τι όνειρα να είχα; Απλώς, αυτό με δυνάμωσε .Δεν υπήρχε περιθώριο να κάνεις όνειρα.
Άρχισα να δουλεύω από τα 6 μου χρόνια. Ο θείος μου είχε ένα γαλακτοπωλείο και πήγαινα το γάλα στα σπίτια, ξυπόλυτος. Αγόραζε ένα ζευγάρι παπούτσια τον χρόνο στον καθένα μας. Τα είχα κρεμασμένα με τα κορδόνια στον λαιμό μου και τα φορούσα μόνο στην τάξη. Όμως, αυτό με πείσμωσε και είπα ότι εγώ πρέπει να είμαι πρώτος στο σχολείο, να γίνω ο καλύτερος, γιατί μόνο έτσι θα μπορούσα να προχωρήσω. Και πραγματικά έγινα πρώτος στο σχολείο. Δίπλα στο γαλακτοπωλείο υπήρχε ένας ηλεκτρολόγος, ο οποίος ζήτησε από το θείο μου να μου μάθει την τέχνη. Έτσι με πήρε στην οικοδομή. Κάναμε εγκαταστάσεις ηλεκτρολογικές. Τελείωσα, λοιπόν, το σχολείο, με άριστα.. Και έπρεπε, σύμφωνα με τον νόμο, να πάρω μια υποτροφία, να πάω στην Γερμανία, να σπουδάσω ηλεκτρολόγος μηχανολόγος. Όμως, ήμουν παιδί αριστερών, και κόπηκα. Δεν υπήρχε περίπτωση να φύγω και δεν έφυγα. Και καλά που δεν έφυγα, γιατί με τράβηξε ο κινηματογράφος.
Κινηματογράφο είδα πρώτη φορά στα δεκαπέντε μου χρόνια, όταν έγινε ένας υπαίθριος κινηματογράφος στην πόλη που ζούσα. Ανέβηκα σ” ένα δέντρο και είδα πρώτη φορά την οθόνη! Τέλος πάντων, μαγεύτηκα. Δεν ήξερα ακόμα τι είναι κινηματογράφος. Στη σχολή, γνώρισα τυχαία έναν ηλεκτρολόγο του κινηματογράφου και του ζήτησα να εργαστώ, καθώς είχα ένα πτυχίο ηλεκτρολόγου και είχα τελειώσει με άριστα. Μου ζήτησε να πάω την επόμενη στο στούντιο. Εκεί καθάριζα το πάτωμα, πήγαινα τους καφέδες, μάζευα τα καλώδια της προβολής. Εκεί είδα την κάμερα, και την ερωτεύτηκα !Μια φορά ερωτεύτηκα την κάμερα και την δεύτερη την γυναίκα μου. Ήμουνα περίεργος και έκανα συνέχεια ερωτήσεις για την κάμερα. Παρόλο που δεν την είχα ακουμπήσει, την ήξερα απ΄έξω. Κάποια στιγμή δανείστηκα μία φωτογραφική μηχανή και τράβηξα μερικές φωτογραφίες. Τις είδε ένας διευθυντής φωτογραφίας και άρχισα να δουλεύω. Δούλεψα έξι χρόνια, ήμουνα ο καλύτερος, έτσι τουλάχιστον λέγανε, βοηθός διευθυντή φωτογραφίας. Ήμουν αεικίνητος και παρατηρητικός. Μια μέρα χτυπάει το τηλέφωνό στο περίπτερο. Μου ζήτησαν να περάσω από τη ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ. Η Φίνος Φιλμ ήταν τότε μεγάλη. Μου ζήτησαν να γίνω διευθυντής φωτογραφίας. Και έκανα το 1966 την πρώτη μου ταινία, ‘’ο Ξυπόλητος πρίγκηψ’’. Συνέχισα να κάνω ταινίες μέχρι που ήρθε ο Αγγελόπουλος στο δρόμο μου και άλλαξε η ζωή μου τελείως. Έτσι, λοιπόν, χωρίς πρόγραμμα και χωρίς καμία γνωριμία, διαβάζοντας και παρατηρώντας.
Πώς νιώσατε που λόγω των πολιτικών απόψεων των γονιών σας δεν σας άφησαν να πάτε στη Σχολή που θέλατε;
Πώς να νιώσεις; Απογοήτευση! Αλλά όταν μπήκα στον κινηματογράφο το ξέχασα. Δεν με ενδιέφερε πια.
Ποια δουλειά από αυτές που έχετε κάνει στο παρελθόν στον χώρο του κινηματογράφου βλέποντάς την σήμερα δεν σας ικανοποιεί καθόλου και θα την αλλάζατε εντελώς;
Υπάρχουν πολλές. Μια φορά ήμουνα σε ένα εστιατόριο και έπαιζε μια ταινία .Κάποιος με αναγνώρισε και μου λέει :«Κύριε Αρβανίτη, είναι δυνατόν να έχετε κάνει εσείς αυτό το έγκλημα;». ‘’Έχω κάνει και άλλα’’, του απάντησα. Έχω κάνει πολλές ταινίες με τη Βουγιουκλάκη. Πρέπει να υπερηφανεύομαι που έκανα τις ταινίες αυτές; Όχι! Αλλά έπρεπε τότε να ζήσω. Βγήκε η μητέρα μου από τη φυλακή, μέναμε σε ένα υπόγειο, πλημμύρισε, κάτι έπρεπε να κάνω. Όταν πήρα κάποια χρήματα και νοίκιασα ένα διαμέρισμα με δύο δωμάτια, κουζίνα και μπάνιο, η μητέρα μου δεν έμπαινε μέσα γιατί φοβόταν εξαιτίας των οχτώ χρόνων που πέρασε στη φυλακή. Ήταν πολύ δύσκολα τα χρόνια εκείνα, κάτι που είναι αδύνατο να καταλάβετε εσείς. Μπορώ να πω ότι από την στιγμή που γνώρισα τον Αγγελόπουλο όλα άλλαξαν. Υπάρχει μία ταινία, “η Αναπαράσταση’’ που θίγει το θέμα της μετανάστευσης. Γυρίστηκε σ” ένα χωριό στα Ζαγόρια . Αυτή η ταινία μου άνοιξε άλλους ορίζοντες και αποφάσισα να φύγω από τη Φίνος Φιλμ. ‘’Η Αναπαράσταση’’, λοιπόν, ήταν η αφορμή. Όταν βρέθηκα σ” αυτό το χωριό είδα το φως. Είμαι ειδικός της φωτογραφίας. Φωτογραφία σημαίνει γράφω με το φως. Εκεί έγραψα για πρώτη φορά με το φως, γιατί εκεί ξανά ήρθε το φως των παιδικών μου χρόνων. Όταν ήμουν παιδί δεν θυμάμαι μία ηλιόλουστη μέρα στη ζωή μου. Όλες ήταν γκρίζες. Και αυτό μου βγήκε στην ταινία και από εκεί βέβαια εκτινάχθηκε. Βέβαια όταν έφυγα από τη Φίνος Φιλμ ξεκίνησαν τα δύσκολα αλλά δεν το μετάνιωσα.
Ποιος ήταν ο καλλιτέχνης με τον οποίο συνεργαστήκατε και περάσατε ευχάριστες στιγμές;
Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, ο Κλάιβ Όουεν, ο Μικ Τζάγκερ (ήταν εκτός από τραγουδιστής και ηθοποιός) η Γαλλίδα Φανύ Αρντάν, η Μπίμπι Άντερσον, μια πολύ σπουδαία ηθοποιός του Μπέργκμαν, ο Χάρβεϊ Καϊτέλ, ο Μαστρογιάννι και πάρα πολλοί άλλοι ,αφού έχω 112 ταινίες στην πλάτη μου. Είμαι μεγάλος τώρα, φαίνομαι νέος, αλλά είμαι 83 χρονών.
Πόσο εύκολα γίνεται η δουλειά σας σήμερα σε σχέση με τότε;
Κοίταξε, υπάρχει ένα κομφούζιο αυτή τη στιγμή στον κινηματογράφο. Όλοι μου λένε ότι άλλαξε ο κινηματογράφος και λέω ότι για μένα δεν άλλαξε, όπως δούλευα πριν έτσι δουλεύω και τώρα, γιατί το φως είναι ένα. Εκείνο που άλλαξε είναι η καταγραφή της εικόνας. Έφυγε το φιλμ και μπήκε ένας σένσορας. Προβλήματα έχει και το φιλμ, προβλήματα έχει και ο σένσορας αλλά σήμερα με την ψηφιακή μορφή διδάσκεις διαφορετικά. Δεν έχει αλλάξει τίποτα, απλώς οι σκηνοθέτες έχουν πέσει στην παγίδα της ευκολίας. Αυτό το εκμεταλλεύονται οι παραγωγοί γρήγορα. Και έχει γίνει περισσότερο εμπορικό και λιγότερο καλλιτεχνικό. Σήμερα για να φωτίσω είναι βέβαια πιο εύκολο.. Αλλά επαναλαμβάνω ότι οι σκηνοθέτες έχουν πέσει στην παγίδα της ευκολίας. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις οποιοδήποτε μέσο, φτάνει να το χρησιμοποιήσεις σωστά , όχι γιατί απλά σε διευκολύνει.
Εκείνο που θα χρησιμοποιήσεις οφείλεις να το χρησιμοποιήσεις σωστά ώστε να φτάσεις σε ένα αισθητικό αποτέλεσμα, όχι για να διεκπεραιώσεις μια δουλειά.
Θα σας πω μια ιστορία που πάντα την λέω. Βρίσκομαι με έναν νέο σκηνοθέτη στο Παρίσι σε ένα μπιστρό. Μου λέει : «Εγώ με αυτή την κάμερα τώρα, την ψηφιακή , είμαι ελεύθερος. Μπορώ να τραβήξω, ας πούμε, με αυτό εδώ το φως». Του απαντώ: «Και με το φιλμ μπορούσες να τραβήξεις με ένα τέτοιο φως» . Τότε βλέπω έναν κυριούλη που καθόταν παραδίπλα σε ένα στρόγγυλο τραπέζι. Είχε στο χέρι του ένα τσιγάρο κι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί. «Τον βλέπεις αυτόν τον κύριο ; Αυτός έχει χάσει την δουλειά του πριν από μία ώρα , δεν έχει πάει σπίτι του , τι θα πει στη γυναίκα του ; Δεν έχει να πληρώσει ΕΝΦΙΑ , τα φροντιστήρια των παιδιών κτλ. Η κάμερα είναι εδώ που είμαστε εμείς. Θα τον φωτογραφήσεις με αυτό το φως!» Αναρωτιόταν πώς θα τραβήξει την φωτογραφία. Του λέω: « Θα κλείσεις αυτό το παράθυρο , θα ανοίξεις το άλλο, πίσω η πόλη ολόκληρη σφύζει από ζωή , θα τον απομονώσεις και μετά θα πάρεις το πρόσωπό του να δεις τι έχει μέσα στην ψυχή του. Αν τον φωτογραφήσεις απλά , κάνεις ρεπορτάζ. Άλλο είναι το ένα , άλλο είναι το άλλο. Κάνοντάς τον όμως σιλουέτα πίσω από την πόλη του δίνεις μία υπόσταση. Αυτό σημαίνει κινηματογράφος και αυτό σημαίνει να δουλεύεις με το φως». Αφαιρείς και προβάλλεις, πότε ο χώρος έχει σημασία και ο χαρακτήρας χάνεται και πότε όχι. Δηλαδή φτιάχνεις ατμόσφαιρα και οδηγείς τον θεατή σε αυτό που εσύ θέλεις!
Πώς νιώθετε που χάσατε το ¨Όσκαρ για μια ψήφο;
Δεν πειράζει, άλλωστε τι θα τα κάνεις …Θα τα βάλεις εκεί πέρα και θα τα βλέπεις. Εκείνο που μετράει είναι αυτό που παραδίδεις, η δουλειά που κάνεις . Άλλωστε όταν διαγωνίζεσαι θα χάσεις ή θα κερδίσεις. Δεν ξέρω πόσα βραβεία έχω από την Ελλάδα και άλλα τόσα διεθνή. Έχω κερδίσει στη Βενετία, στο Σικάγο. Αυτά δεν μετράνε . Τα έχουμε για τα παιδιά μας ,να τα βλέπουνε.
Γιατί πήγατε στη Γαλλία και τι κερδίσατε από αυτό ;
Έφυγα για δύο λόγους . Πρώτα- πρώτα ο κινηματογράφος είχε αρχίσει να πέφτει στην Ελλάδα. Είχα δύο επιλογές , ή να κάνω διαφήμιση ή να κάνω τηλεόραση. Διαφήμιση παρόλο που έχει πολλά χρήματα δεν μπορώ να κάνω. Δεν μπορώ να πάρω εγώ αυτό το προϊόν, το οποίο μπορεί να είναι καλό ή κακό και να το φωτογραφήσω, γιατί έτσι αισθάνομαι πως σε κοροϊδεύω. Σε αποσυντονίζω και πας και το αγοράζεις. εγώ δεν υποστηρίζω το κεφάλαιο!Δεν θέλω λοιπόν να κάνω διαφήμιση. Τηλεόραση δεν θέλω επίσης να κάνω. Σκέφτομαι, φωτογράφιζα μέχρι τώρα την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τώρα να φωτογραφίζω την ξανθιά την Μενεγάκη, αυτό είναι κατάντια. Έτσι αποφάσισα να φύγω.
Ο δεύτερος λόγος είναι πως έχω τρία παιδιά. Είναι το θέμα του σχολείου. Έκανα έναν υπολογισμό τι έξοδα θα είχα με τα φροντιστήρια και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι θα εργάζομαι σε όλη μου την ζωή για να πληρώνω τα φροντιστήρια. Για αυτό σας λέω να διαβάζετε, γιατί οι γονείς σας πληρώνουν πολλά. Αυτόν τον χρόνο που έχετε τώρα κοιτάξτε να τον «ξεζουμίσετε» για να προχωρήσετε στη ζωή και να μην επιβαρύνετε τους γονείς σας. Είναι πολύ μεγάλο το βάρος. Επιπλέον δεν ήξερα αν τα παιδιά μου θα έκαναν τις σπουδές που έπρεπε να κάνουν . Κι έφυγα, πήγα στη Γαλλία κι άρχισα να δουλεύω ευτυχώς!. Και τα παιδιά μου τελειώσανε τα σχολεία τους και τα πανεπιστήμια τους . Τα παιδιά μου είναι σαν Έλληνες, γιατί η μάνα τους καθόταν από πάνω. Γράφουν, διαβάζουν.
Τώρα ο ένας μου γιος έχει δύο μάστερ οικονομίας ενώ ο μικρός πήγε σε μια σχολή και κάνει την δουλειά την δική μου, όμως και ο άλλος πάλι με τον κινηματογράφο ασχολείται. Και δεν πλήρωσα μία! Αυτό είναι , γι’αυτό έφυγα. Τώρα βέβαια, έτσι τουλάχιστον λέει, το ελληνικό κράτος είναι περήφανο για μένα. Όταν πήρα το βραβείο στην Βενετία και πέρασα από την Ελλάδα μου κάνανε μία τελετή στο υπουργείο πολιτισμού .Με θυμηθήκανε…..Κάποιος εκεί μου είπε: « Κύριε Αρβανίτη, ελπίζω τώρα να μην ξεχάσετε τον ελληνικό κινηματογράφο» κι εγώ του απάντησα: « Ελπίζω ο ελληνικός κινηματογράφος να μην με ξεχάσει». Δεν έχω ξανακάνει από τότε μία ταινία στην Ελλάδα. Έκανα τις’’ Νύφες’’ του Παντελή Βούλγαρη , έκανα δυο ταινίες του Αγγελόπουλου και τίποτα άλλο.
Πώς ήταν η εμπειρία σας με τον σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη;
Καταρχήν ήμασταν φίλοι, βοηθοί, τρεχαντήρια, είμαστε τα πάντα. Αναμφισβήτητα ήταν άψογη.
Πρέπει να σας πω πως είμαι ευτυχισμένος γιατί δούλεψα με πολύ σημαντικούς ανθρώπους και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό .Τους χρωστάω πάρα πολλά πράγματα και αν είμαι κάτι αυτή την στιγμή , από αυτούς έγινα, γιατί η δουλειά του διευθυντή φωτογραφίας είναι να κάνει εικόνες το όνειρο του σκηνοθέτη. Κάθε σκηνοθέτης έχει ένα όνειρο. Νομίζω πως στις 112 ταινίες που έχω κάνει στις 80, ας πούμε , έχω εκπληρώσει το όνειρο του σκηνοθέτη.. Είμαι γεμάτος!
Τι θα συμβουλεύατε σήμερα έναν νέο άνθρωπο που ονειρεύεται να εργαστεί στον χώρο του κινηματογράφου, να το τολμήσει ή όχι; Υπάρχει κάτι που θα πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα μπαίνοντας στον χώρο;
Εγώ έλεγα και στα παιδιά μου ότι πρέπει να κάνουν αυτό που τους αρέσει. Αν αρέσει του παιδιού να γίνει υδραυλικός, τότε καλό είναι να γίνει υδραυλικός, γιατί αν του αρέσει αυτό θα γίνει καλός υδραυλικός. Αλλά θα πρέπει να αφοσιωθεί! Δεν είναι εύκολα τα πράγματα, χρειάζεται πολλή δουλειά. Αν του αρέσει θα βάλει ένα στόχο , θα πάει προς τα εκεί και θα προχωρήσει. Και πρέπει να το τολμήσει ενώ οι γονείς πρέπει να σας υποστηρίζουν!Κάποτε τσακώθηκα με μία κυρία διότι στο σχολείο της του παιδιού της ήταν ένα Αλβανάκι. Ήρθε πρώτο και πήρε τη σημαία. Αυτό δεν της άρεσε και της απάντησα : “ Αυτό σε πείραξε εσένα; Γιατί το δικό σου παιδί που έχει τα πάντα δεν ήρθε πρώτο; Αυτό πρέπει να σε απασχολεί και όχι γιατί πήρε τη σημαία το παιδί από την Αλβανία”.
Τα παιδιά μου ήθελαν να κάνουν σινεμά. Τα ενθάρρυνα, δεν τους είπα να γίνουν γιατροί ή δικηγόροι, όχι, αυτό θέλουν, αυτό θα κάνουν! Τα βοήθησα και κέρδισαν τη ζωή τους.
Αν ήσασταν πάλι νέος σε αυτή την εποχή, θα ξαναρχίζατε την καριέρα σας; Πιστεύετε ότι θα ήταν εύκολο να φτάσετε τόσο μακριά;
Εξαρτάται από τις συνθήκες. Βεβαίως θα ξανάρχιζα κινηματογράφο. Αν είχα μια οικογένεια με χρήμα μπορεί να είχα ασχοληθεί με κάτι άλλο. Αλλά αυτό βρέθηκε στον δρόμο μου, το αγάπησα και έμεινα σ” αυτό με πολλές στερήσεις βέβαια. Ξέρετε ότι στην Θεσσαλονίκη αν και είχα πάρει το τέταρτο βραβείο φωτογραφίας έκανε δύο χρόνια να χτυπήσει το τηλέφωνό μου για δουλειά; Δεν είχα λεφτά, έπαιρνα τηλέφωνο τους φίλους μου για να πάω να φάω ένα πιάτο φαγητό σε αυτούς.
Τι σας αρέσει να φωτογραφίζετε;
Τι μου αρέσει να φωτογραφίζω; Τα πάντα! Μέσα από εκεί βγάζεις πράγματα εκπληκτικά. Την εποχή μου, βέβαια, στοίχιζε το φιλμ, έπρεπε να το αγοράσεις, να το εμφανίσεις, να τυπώσεις. Σήμερα έχουν όλοι οι φωτογράφοι ψηφιακές μηχανές. Η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Με ενδιαφέρουν οι άνθρωποι, τα πρόσωπα. Τα τοπία δεν με ενδιαφέρουν. Εάν μπορούσα να κάνω ένα ντοκιμαντέρ, θα έβαζα πρόσωπα και θα είχε παραδείγματος χάριν, τους ντελιβεράδες. Ξέρετε τι τραβάνε κάθε μέρα; Μέσα στην βροχή, σε συγκεκριμένη ώρα, ακόμα και σε αντίξοες συνθήκες πρέπει να μας φέρνουν το φαγητό, γιατί αν αργήσουν να πάνε την παραγγελία θα τους μαλώσει το αφεντικό. Ήμουν κουρασμένος ένα βράδυ πήρα τηλέφωνο να μου φέρουν κάτι να φάω. Την παραγγελία μου έφερε ένα κορίτσι χρόνων 23- 25 χρονών. Μου δίνει το σακουλάκι. Της λέω, χρυσό μου, δουλεύεις επειδή σπουδάζεις; Μου απαντάει: “Έχω τελειώσει ,κύριε, αλλά δεν βρίσκω δουλειά”. Αυτά τα πρόσωπα θέλω να φωτογραφίζω. Όχι τα μανεκέν, αν και έχουν κι αυτά την ομορφιά τους. Με ενδιαφέρουν τα πρόσωπα, οι άνθρωποι.
θα σας πω μια ιστορία. Μια εποχή, που ευτυχώς δεν την γνωρίσατε εσείς, ένας μεγάλος λοιμός είχε πέσει στην Αιθιοπία. Πέθαιναν οι άνθρωποι από την ασιτία. Έφυγα εκεί για να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τη UNICEF. Κινηματογραφούσα 50 ανθρώπους την μέρα, να μην σας πω 100.Περπατούσαν 1-2 μέτρα και πέθαιναν. Έχω φωτογραφίες που θα τρελαθείτε αν τις δείτε. Εγώ είχα φρικάρει πάντως! Μικρά παιδιά, πρησμένα, πεινασμένα, κρύωναν, την μέρα έκανε πολλή ζέστη και το βράδυ πολύ κρύο. Με παρακαλούσαν να τους δώσω να φάνε αλλά μας έλεγαν να μην τους δώσουμε τίποτα, γιατί τα καταπίνουν και τους μένει στον λαιμό. Αυτό το μαρτύριο των 15 ημερών τελείωσε και επέστρεψα στην Αθήνα.
Μετά από δύο μέρες η γυναίκα μου φέρνει στον κόσμο το δεύτερο παιδί μας. Βρίσκομαι στην αίθουσα, της κρατάω το χέρι όσο κάνει τις αναπνοές. Βλέπω το κεφαλάκι του παιδιού μου, και σε τρία δευτερόλεπτα έχω την ζωή στα χέρια μου. Και λέω, τώρα έχω την ζωή στα χέρια μου, πριν είχα τον θάνατο. Από εδώ μέχρι εκεί είναι το θέμα τι θα κάνεις στη ζωή σου.
Η συνέντευξη παραχωρήθηκε στους :Χελιουδάκη Ευγενία,Τσάρα Αλεξάνδρα, Έλενα Χοχλάκη, Τζανακάκη Κατερίνα, Κωνσταντινοπούλου Αναστασία, Γκόγκα Παντελή, Αρβανιτάκη Θέμη, Γιαννούλη Βαγγέλη,
Ρίζο Δημήτρη, Μάριο Θιντ
Η απομαγνητοφώνηση έγινε από τους Γιαννούλη Βαγγέλη, Τσάρα Αλεξάνδρα, Τζανακάκη Κατερίνα και Κωνσταντινοπούλου Αναστασία
