των Αλίκη Καστανά και Νάσου Σταμούλη
Το 17ο Γυμνάσιο Αθηνών έκανε έρευνα για τη χρήση του κινητού και των κοινωνικών δικτύων. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Σχολείου, ηλικίας 12-15 ετών, απάντησαν σε σχετικές ερωτήσεις και προέκυψαν τα ακόλουθα αποτελέσματα:
To 50,4% των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα ασχολούνται με το κινητό τους 1-3 ώρες την ημέρα, το 34,5% 3-5 ώρες, το 8,8% λιγότερο από μια ώρα, ενώ οι λιγότεροι ξοδεύουν στο κινητό τους πάνω από 6 ώρες την ημέρα.
Το 68% των συμμαθητών μας χρησιμοποιεί το κινητό για να συμμετέχει στα κοινωνικά δίκτυα. Το 61% το χρησιμοποιεί για επικοινωνία (SMS, Viber), το 39% για να παίξει παιχνίδια, και το 18% περίπου για ενημέρωση ή/και εκπαίδευση.
Όπως φαντάζεστε, η συντριπτική πλειοψηφία, το 86% χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα, ενώ το υπόλοιπο 14% δήλωσε ότι απέχει από τα δίκτυα αυτά.
Από τα παιδιά που χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα, σχεδόν το 77% προτιμάει το Instagram, ενώ δεύτερο στις προτιμήσεις έρχεται το Tik Tok με 68%. Το δημοφιλέστατο παλαιότερα Facebook συγκεντρώνει μόνο το 2,2%, ενώ κανένας δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για το Twitter/Χ (0%).
Στην ερώτησή μας «πόσο συχνά δημοσιεύουν περιεχόμενο» στις πλατφόρμες, το 38% απάντησε μερικές φορές τον μήνα, το 18,6% μερικές φορές την εβδομάδα, ενώ οι περισσότεροι, σχεδόν το 39%, δήλωσαν ότι δεν δημοσιεύουν ποτέ περιεχόμενο. Ελάχιστοι δημοσιεύουν καθημερινά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι, η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα, δηλαδή το 75,2%, δηλώνουν ότι αυτά έχουν ουδέτερη επίδραση στην ψυχολογία τους, ελάχιστοι, το 5,3%, την αξιολογούν αρνητικά, ενώ το υπόλοιπο 19,5% θεωρούν ότι τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζουν θετικά την ψυχική τους διάθεση.
Επειδή τα τελευταία χρόνια γίνεται συχνά λόγος για διαδικτυακό εκφοβισμό, ρωτήσαμε τους συμμαθητές μας αν έχουν βιώσει ποτέ αυτό το είδος bullying και ευτυχώς το 87,6% απάντησε αρνητικά. Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε το υπόλοιπο 12,4% που απάντησε θετικά στη συγκεκριμένη ερώτηση. Σε κάθε περίπτωση ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο είδος εκφοβισμού με τραυματικές συνέπειες για τα θύματα. Γι΄αυτό η πολιτεία, οι γονείς αλλά και το σχολείο θα πρέπει να λάβουν ειδικά μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου.
Παρόλο που συχνά γονείς και εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι η ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζει την επίδοση των μαθητών στο σχολείο, οι ίδιοι οι μαθητές φαίνεται ότι δεν συμφωνούν με αυτό, καθώς σε σχετική ερώτηση το 54% απάντησε ελάχιστα και το 29,2% καθόλου. Μόνο το 16,8% των παιδιών απάντησε αρκετά, αλλά θα πρέπει να σκεφτούμε αν οι τελευταίοι είναι πιο ειλικρινείς και συνειδητοποιημένοι, ή μήπως το υπόλοιπο 83% απλώς δεν θέλουν να παραδεχτούν τη δύναμη που έχουν τα κοινωνικά δίκτυα να τους αποσπούν από τις σχολικές τους υποχρεώσεις.
Πάντως, φαίνεται ότι με βάση τις απαντήσεις που λάβαμε οι περισσότεροι (35,4%) αποφεύγουν να συγκρίνουν τη ζωή τους με άλλους στα κοινωνικά δίκτυα, ενώ στον αντίποδα, ένα 4,4% (δηλαδή ελάχιστοι) προχωρούν σε συνεχείς συγκρίσεις. Ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο, υπάρχει ένα 23.9%, που σπάνια κάνει τέτοιου τύπου συγκρίσεις, και ένα 23% που το επιχειρεί μερικές φορές.
Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, θελήσαμε να μάθουμε πώς νιώθουν οι συμμαθητές μας όταν συγκρίνουν την ζωή τους με άλλους. Οι απαντήσεις τους είναι εντελώς διχασμένες: σχεδόν το 50% νιώθει ικανοποίηση και χαρά, ενώ το άλλο 50% νιώθει άγχος και πίεση.
Σε περίπτωση που δεν έχουν πρόσβαση στο κινητό για αρκετή ώρα, το 37,2% δήλωσε ότι δεν νιώθει καμία ενόχληση και άλλοι τόσοι ότι νιώθουν μικρή ανησυχία. Το 14,2% βιώνει μια μέτρια ανησυχία, όταν στερούνται το κινητό τους, ενώ το υπόλοιπο 11,5% πολύ άγχος.
Με αφορμή την πρόσφατη απαγόρευση των κινητών στα σχολεία, ρωτήσαμε τους συμμαθητές μας πώς νιώθουν γι΄αυτό. Σχεδόν το 47% κρατάει μια ουδέτερη στάση απέναντι σε αυτή την απαγόρευση, ενώ το 20,4% αρνητική. Μοιρασμένοι εμφανίζονται αυτοί που αντιμετωπίζουν το γεγονός είτε πολύ θετικά είτε, αντίθετα, πολύ αρνητικά (περίπου 16% και στις δύο περιπτώσεις).
Παρά την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου, οι μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνά μας δήλωσαν κατά 69% ότι δεν έχει επηρεαστεί καθόλου η καθημερινότητά τους στο σχολείο, ενώ το 21,2% θεωρεί ότι τους έχει επηρεάσει λίγο και μόνο για ένα 9,7% φαίνεται ότι η συγκεκριμένη απαγόρευση έχει επηρεάσει πολύ την καθημερινότητά τους στο σχολείο.
Παρόλο που οι συμμαθητές μας φαίνεται να χρησιμοποιούν πολύ τα κοινωνικά δίκτυα, το 33,6% δηλώνει πρόθυμο να περιορίσει τον χρόνο που αφιερώνει σε αυτά, το 18,6% είναι αρνητικό, ενώ η πλειοψηφία του 47,8% αμφιβάλλουν αν θα το έκαναν ή όχι.
Τέλος, ρωτήσαμε τους συμμαθητές μας αν πιστεύουν πως τα κοινωνικά δίκτυα τους βοηθάνε, και οι απαντήσεις που λάβαμε ήταν θετικές κατά 57,5%, αρνητικές κατά 13,3%, ενώ το 29,2% των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα δεν είναι σίγουρα για τη βοήθεια που μπορεί να τους προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα.
