Με αφορμή τα γεγονότα που έλαβαν μέρος στην Ουκρανία τον τελευταίο καιρό μια ομάδα της εφημερίδας μας αποφάσισε να προτείνει ταινίες με αντιπολεμικό χαρακτήρα στους αναγνώστες μας .
1.Ivan’s Childhood(1962)
Σκηνοθέτης: Adrei Tarkovsky
Πρωταγωνιστές: Nikolai Burlyayev,Valentin Zubkov, Evgeny Zharikov
Ο μικρός Ιβάν μένει ορφανός από τον πόλεμο, όταν οι Ναζί σκοτώνουν την οικογένειά του. Απογαλακτισμένος πια από την παιδική ηλικία που δεν πρόλαβε να ζήσει, τάσσεται σε μια ομάδα Ρώσων στρατιωτών ως ανιχνευτής των κινήσεων των Γερμανών. Ο ίδιος φαίνεται να έχει περισσότερο θάρρος και από τους ενήλικες συμπολεμιστές του, με πάθος να αναλάβει κάθε πόστο παρά το μικρό της ηλικίας του. Ο Ιβάν δένεται με κάποιους στρατιώτες και στο πρόσωπό τους βρίσκει την οικογένεια που έχασε. Γεμάτος μίσος και αγανάκτηση για τον χαμό των δικών του και των παιδικών του χρόνων, αναζητά εκδίκηση. Μια από τις αναμφισβήτητα αντιπολεμικές ταινίες, με έμφαση στην πικρία που αφήνει ο πόλεμος στα μικρά παιδιά τα οποία αναγκάζονται να μεγαλώσουν νωρίς.
2. The Night of the Shooting Stars(1982)
Σκηνοθέτης: Paolo Taviani, Vittorio Taviani
Πρωταγωνιστές: Omero Antonutti, Margarita Lozano, Claudio Bigagli
Την νύχτα των πεφταστεριών, μια γυναίκα αναπολεί στιγμές που έζησε στην παιδική της ηλικία, κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Στην ιστορία που αφηγείται, οι κάτοικοι ενός χωριού της Τοσκάνης βρίσκονται στο δίλλημα να υπακούσουν τις εντολές των Γερμανών και να συγκεντρωθούν στην εκκλησία του χωριού, ή να φύγουν αναζητώντας τους Αμερικάνους που όλοι αναμένουν. Έτσι, κάποιοι από αυτούς επέλεξαν να φύγουν, αφήνοντας πίσω τα σπίτια τους που θα ανατίναζαν λίγο μετά οι Γερμανοί. Το έντονο αντιπολεμικό στοιχείο επικρατεί και σε αυτή την ταινία, καθώς τα γεγονότα που αφηγείται το κορίτσι που μεγάλωσε, κάνουν έντονη την φρικαλεότητα που ο πόλεμος προκάλεσε στον μικρό της εαυτό, όπως και η αναγκαστική απόφαση των χωρικών να αφήσουν πίσω γνωστούς, συγγενείς και περιουσίες που καθώς έφευγαν άκουγαν να χάνονται με τις βόμβες των κατακτητών.
3. The House Of Fools(2002)
Σκηνοθέτης: Andrei Konchalovsky
Πρωταγωνιστές: Julia Visotskaya, Sultan Islamov, Yevgeni Mironov
Μια ακόμη σημαντική ταινία που κατατάσσεται στις αντιπολεμικές είναι “Το Σπίτι των Τρελών”(The House Of Fools), η οποία σκιαγραφεί την ζωή σε ένα ψυχιατρείο που βρίσκεται στα σύνορα Ρωσίας-Τσετσενίας. Εν όψει πολέμου, και αφού το ψυχιατρείο αποτελείται μονάχα από τους ασθενείς λόγω φυγής του προσωπικού, Τσετσένοι στρατιώτες εισβάλλουν σε αυτό. Η συμβίωση των στρατιωτών με τους ψυχικά τραυματίες θα αλλάξει τα πράγματα, όταν μια ασθενής υποκύπτει στην υποτιθέμενη πρόταση γάμου ενός Τσετσένου. Στο σύνολο της, η ταινία παρουσιάζει αρκετά συχνά την σκληρότητα του πολέμου ως προς τους ανθρώπους, ακόμη και όταν αυτοί έχουν χάσει ήδη την λογική τους. Ένα ακορντεόν έρχεται να ντύσει ειρηνικά κάθε σκηνή πολέμου και θλίψης. Τελικά, αποκαλύπτεται πως σώφρονες και ασθενείς εξισώνονται όταν επέρχεται η έλλειψη λογικής του πολέμου.
4. Lili Marleen(1981)
Σκηνοθέτης: Rainer Werner Fassbinder
Πρωταγωνιστές: Hanna Schygulla, Giancarlo Giannini
Η τραγουδίστρια Λάιε Άντερσεν επιθυμεί να ακολουθήσει τον μουσικό Εβραίο σύντροφό της στην Γερμανία έπειτα από καιρό παραμονής τους στην Ελβετία. Όταν της απαγορεύεται η είσοδος στην χώρα λόγω οικονομικών χρεών, εκείνη υποκύπτει στην πρόταση ενός ναζί θαυμαστή της φωνής της, να την κάνει σταρ στην Γερμανία. Η ίδια πράγματι μετατρέπεται σε λαμπρή σταρ λόγω του τραγουδιού “Λιλί Μαρλέν”, που όπως έλεγαν συντρόφευε τους στρατιώτες στον πόλεμο. Σύντομα η Λάιε θα γίνει μέλος της ανώτερης τάξης των ναζί, τραγουδώντας μονάχα σε μαγαζιά που εδρεύει η σβάστικα. Με τον τρόπο αυτό η θέση της θα δυσκολέψει, αφού η ανάγκη της να βλέπει τον Εβραίο σύντροφό της είναι κάτι πλέον αδύνατο. Οι αντιπολεμικές εμφάσεις της ταινίας γίνονται κατανοητές, δεδομένου πως γίνεται αντιληπτός ο τρόπος που ο πόλεμος διχάζει τους ανθρώπους μεταξύ τους και αποδυναμώνει τον έρωτα.
5. Burnt by the Sun(1994)
Σκηνοθέτης: Nikita Mikhalkov
Πρωταγωνιστές: Nikita Mikhalkov, Oleg Menshikov, Nadezhda Mikhalkova
O συνταγματάρχης και ήρωας της σοβιετικής επανάστασης Σεργκέι Κοτόφ, απολαμβάνει την άδειά του στην εξοχή μαζί με την γυναίκα και την κόρη του. Οι χωρικοί θα του αποσπάσουν την ευημερία όταν τον παρακαλέσουν να διώξει τα στρατιωτικά τανκς που απειλούν τα σιτηρά τους. Ο ίδιος έπειτα από διευθέτηση του θέματος, έχει να αντιμετωπίσει τον πρώην αρραβωνιαστικό της γυναίκας του που φτάνει στο εξοχικό τους. Τα κίνητρά του θα αποδειχθούν μοιραία και σύντομα ο Κοτόφ θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια σκληρή πραγματικότητα της εξουσίας. Ο αντιπολεμικός χαρακτήρας εδώ, εμφανίζεται στο πλαίσιο της εκδίκησης που προκαλούν τα πολιτικά συμφέροντα και των εξαναγκασμών των ηγετών εις βάρος των πολιτών.
Χρύσανθος Πραματάρης
Κωσταντίνος Γιαννίσης
