Μία συνέντευξη με την κυρία Παναγοπούλου Πανταζή Μαρία, καθηγήτρια Βιολογίας στο Γυμνάσιο Σουφλίου
-Κυρία Παναγοπούλου, έχετε σπουδάσει Βιολογία. Πείτε μας ποια είναι η ειδίκευσή σας;
Μετά τις σπουδές στη Βιoλογία, πραγματοποίησα το μεταπτυχιακό μου, που αφορά τη Φαρμακολογία, ενώ το διδακτορικό μου ήταν σχετικό με την εύρεση νέων βιοδεικτών με κλινική σημασία στο καρκίνο, με έμφαση το καρκίνο του μαστού και τους γυναικολογικούς καρκίνους.
Σήμερα διδάσκω στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ είμαι συνεργαζόμενη μεταδιδακτορική ερευνήτρια του τμήματος Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και συνεργαζόμενη ερευνήτρια του Ινστιτούτου Αγροδιατροφής και Επιστημών Ζωής του Ερευνητικού Κέντρου του Ελληνικού μεσογειακού Πανεπιστημίου, που εδράζεται στη Κρήτη.
-Επειδή ως βιολόγος γνωρίζετε περισσότερα από εμάς που καταναλώνουμε προϊόντα χωρίς να ξέρουμε τη σύστασή τους, θέλουμε να μας πείτε: Πόσο κινδυνεύουμε από μια ντομάτα που έχει τροποποιηθεί με γονίδιο ψαριού;
Τα περισσότερα τρόφιμα που βρίσκονται στα ράφια των σουπερμάρκετ αναγράφουν στη συσκευασία τους αναλυτικά τη σύσταση τους, οπότε κάποιος μπορεί να διαβάσει και να ενημερωθεί από αυτήν.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, η γενετική τροποποίηση επιτρέπει τη δημιουργία βελτιωμένων φυτών και ζώων με τροποποίηση του γονιδιώματος τους αλλά και αρκετές φορές προσθήκη γονιδίων από άλλα είδη (διαγονιδιακοί οργανισμοί) . Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η δημιουργία τροφίμων με ανθεκτικότητα σε ασθένειες ή αυξάνεται η παραγωγή τους. Παρόλο που η γενετική μηχανική των φυτών και ζώων έχει ορισμένα πλεονεκτήματα, υπάρχουν ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία στο περιβάλλον αλλά και ηθικές παραμέτρους όσον αφορά τους οργανισμούς που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη ότι η κατανάλωση ντομάτας που έχει τροποποιηθεί με γονίδιο ψαριού αποτελεί κίνδυνο για την υγεία. Βέβαια, επειδή αυτά τα προϊόντα μετράνε λίγο καιρό, δεν είναι σίγουρο αν σε κάποια χρόνια από τώρα θα μπορούσαν να επηρεάσουν την υγεία μας.
-Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο όφελος για τη ζωή μας από την αξιοποίηση της γενετικής μηχανικής στην παραγωγή τροφίμων;
Τα μεγαλύτερα οφέλη που έχουν αναφερθεί είναι:
- Βελτίωση της παραγωγικότητας που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη παραγωγή τροφίμων και σε μείωση της τιμής τους.
- Βελτίωση της ποιότητας των τροφίμων. Για παράδειγμα, μπορούν να παραχθούν φυτά που είναι ανθεκτικά σε ασθένειες και καλλιεργούνται χωρίς τη χρήση εντομοκτόνων και χημικών ουσιών, προσφέροντας έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Βέβαια, ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της γενετικής τροποποίησης και της βιοτεχνολογίας είναι η μαζική παραγωγή φαρμάκων από γενετικά τροποποιημένους μικροοργανισμούς που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία πάρα πολλών ασθενειών.
-Γιατί υπάρχουν διεθνείς οργανώσεις, όπως η wwf και η Greenpeace, που μιλούν αρνητικά για τα μεταλλαγμένα προϊόντα;
Όντως υπάρχουν οργανώσεις που υποστηρίζουν ότι η γενετική τροποποίηση μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα. Για παράδειγμα, ότι η χρήση μεταλλαγμένων καλλιεργειών θα έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον και την άγρια ζωή. Επιπλέον, πιστεύεται ότι η χρήση μεταλλαγμένων σπόρων μπορεί να οδηγήσει σε μονοπώλιο των σπόρων από μεγάλες εταιρείες, ενώ μπορεί επίσης να μειώσει τη ποικιλότητα των φυτών και των ζώων.
-Υπάρχει ένας τρόπος να αποφύγουμε τους κινδύνους από τη γενετική τροποποίηση των τροφίμων και να κρατήσουμε μόνο τα θετικά;
Όχι δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να αποφύγουμε τους κινδύνους από τη γενετική τροποποίηση και να κρατήσουμε μόνο τα θετικά, γιατί στην ουσία η γενετική τροποποίηση είναι αυτή που μας δίνει το βελτιωμένο τρόφιμο. Μπορούμε όμως να αγοράζουμε τέτοιου είδους τρόφιμα από αξιόπιστες πηγές και να γνωρίζουμε ότι έχουν περάσει αυστηρούς ελέγχους ασφαλείας και ποιότητας.
- Ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής τα μεταλλαγμένα προϊόντα διακινούνται ελεύθερα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει αυστηρή οδηγία για επισήμανση αυτών των προϊόντων. Εσείς ποιο πιστεύετε ότι είναι το σωστό να γίνεται;
Συμφωνώ απόλυτα και θεωρώ ορθή τη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επισήμανση αυτών των προϊόντων. Πιστεύω ότι οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα και πρέπει να ξέρουν ότι τα τρόφιμα που καταναλώνουν είναι γενετικά τροποποιημένα ώστε να μπορούν να πάρουν τις κατάλληλες αποφάσεις για τη διατροφή τους.
