Τι είναι ο Ψηφιακός Βοηθός AI και πώς αξιοποιείται για τη διδασκαλία ατόμων με ειδικές ανάγκες;
Ο ψηφιακός βοηθός τεχνητής νοημοσύνης (AI) είναι ένα σύστημα λογισμικού που χρησιμοποιεί μηχανική μάθηση και αλγόριθμους επεξεργασίας φυσικής γλώσσας για να αλληλεπιδρά με τους χρήστες, να απαντά σε ερωτήσεις και να παρέχει εξατομικευμένη βοήθεια. Οι ψηφιακοί βοηθοί, όπως η Alexa της Amazon, η Siri της Apple και η Google Assistant, έχουν πλέον προχωρήσει πέρα από τις καθημερινές λειτουργίες και χρησιμοποιούνται σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η ψυχολογική υποστήριξη.
Στην εκπαίδευση ατόμων με ειδικές ανάγκες, οι ψηφιακοί βοηθοί AI αποτελούν πολύτιμα εργαλεία, διευκολύνοντας τη μάθηση και την επικοινωνία. Μέσω φωνητικών εντολών, τεχνολογιών αναγνώρισης φωνής και προσαρμοσμένων εφαρμογών, βοηθούν μαθητές με δυσκολίες στην όραση, την ακοή, την κινητικότητα και τη μάθηση. Για παράδειγμα, οι βοηθοί AI μπορούν να διαβάζουν κείμενα δυνατά σε μαθητές με προβλήματα όρασης ή να μετατρέπουν την ομιλία σε γραπτό κείμενο για όσους έχουν προβλήματα ακοής. Επιπλέον, μέσω προσαρμοσμένων μαθησιακών προγραμμάτων, μπορούν να προσφέρουν εξατομικευμένη εκπαίδευση με βάση τις ανάγκες κάθε μαθητή.
Η Alexa στην εκπαίδευση ατόμων με ειδικές ανάγκες
Η Alexa της Amazon είναι ένας από τους πιο γνωστούς ψηφιακούς βοηθούς και χρησιμοποιείται σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης. Για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, η Alexa μπορεί να λειτουργήσει ως προσωπικός βοηθός που διευκολύνει την καθημερινότητα και τη μάθηση. Μπορεί να διαβάζει δυνατά κείμενα, να απαντά σε ερωτήσεις, να υπενθυμίζει προγραμματισμένες δραστηριότητες και να βοηθά στην εξάσκηση δεξιοτήτων μέσω διαδραστικών εφαρμογών.
Για παράδειγμα, μαθητές με δυσλεξία μπορούν να χρησιμοποιούν την Alexa για να ακούνε τα μαθήματά τους αντί να διαβάζουν μεγάλα κείμενα, ενώ όσοι έχουν κινητικές δυσκολίες μπορούν να τη χρησιμοποιούν για να ελέγχουν έξυπνες συσκευές στο περιβάλλον τους με φωνητικές εντολές. Επιπλέον, υπάρχουν εκπαιδευτικές εφαρμογές που ενσωματώνονται στην Alexa και βοηθούν στην εξάσκηση λεξιλογίου, μαθηματικών και άλλων γνωστικών δεξιοτήτων.
Ποιες ευρωπαϊκές χώρες χρησιμοποιούν ψηφιακούς βοηθούς AI στην ειδική εκπαίδευση;
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη ενσωματωθεί στην εκπαίδευση ατόμων με ειδικές ανάγκες. Στη Γερμανία, ψηφιακοί βοηθοί χρησιμοποιούνται σε σχολεία για τη διευκόλυνση της μάθησης μαθητών με δυσλεξία και άλλες μαθησιακές δυσκολίες. Στη Σουηδία, τεχνολογίες AI αξιοποιούνται για να παρέχουν εξατομικευμένη υποστήριξη σε μαθητές με αυτισμό, βοηθώντας τους να διαχειριστούν το καθημερινό τους πρόγραμμα και να βελτιώσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Επίσης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα σχολεία εφαρμόζουν καινοτόμες λύσεις AI για να υποστηρίξουν μαθητές με κινητικές δυσκολίες μέσω φωνητικά ελεγχόμενων συσκευών.
Αναμένεται να χρησιμοποιηθεί η AI στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα, η αξιοποίηση των ψηφιακών βοηθών AI στην ειδική εκπαίδευση βρίσκεται ακόμα σε αρχικά στάδια. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για την ενσωμάτωση αυτών των τεχνολογιών αυξάνεται, με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα να εξερευνούν τρόπους εφαρμογής τους στα ελληνικά σχολεία. Επιπλέον, μέσω προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιδοτούμενων δράσεων, αναμένεται η ανάπτυξη εκπαιδευτικών εφαρμογών AI που θα στοχεύουν στη στήριξη μαθητών με ειδικές ανάγκες.Ορόσημο στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους αποτελεί ο πρώτος «Ψηφιακός Βοηθός» -«mAigov» Τεχνητής Νοημοσύνης που εγκαινιάστηκε στο gov.gr, για να διευκολύνει ακόμη περισσότερο την καθημερινότητα των πολιτών, απλουστεύοντας και επιταχύνοντας τη διάδρασή τους με το Δημόσιο Τομέα. Ο ψηφιακός βοηθός θα συνεισφέρει επίσης στην μεγαλύτερη εξοικείωση του μέσου πολίτη με το gov.gr και την ηλεκτρονική παροχή υπηρεσιών από το κράτος, το οποίο αποτελεί μέρος της ευρύτερης ψηφιακής μετάβασης στην οικονομία του 21ου αιώνα.
Καταλήγοντας, η τεχνητή νοημοσύνη υπόσχεται να προσφέρει νέες δυνατότητες στην εκπαίδευση και όχι μόνο, συμβάλλοντας σε ένα πιο συμπεριληπτικό και προσβάσιμο μαθησιακό περιβάλλον για όλους.
Μακρίνα Αλμπάντη, Middle Mountain College News, 1-4-2025
