Η κατάληξη της Μικρασιατικής εκστρατείας τον Αύγουστο του 1922 ήταν ο τραγικός ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού από τις πατρογονικές εστίες του στη Μ. Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική  Θράκη. Η Αθήνα, όπως και όλη η Ελλάδα, δέχθηκε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, οι περισσότεροι, παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι.

 

 

Ακολουθεί συνέντευξη από μια απόγονο προσφύγων:

-Από που κατάγεστε;

-Εγώ κατάγομαι από την Λάρισα αλλά ο πατέρας μου κατάγονταν από την Σμύρνη.

-Πότε έφυγε από τον τόπο του;

-Ο πατέρας μου έφυγε νεογέννητος με την καταστροφή της Σμύρνης τον Ιούλιο του ΄22.

-Πως ένιωθε ο κόσμος όταν έγινε το γεγονός;

-Σύμφωνα με ότι έχω ακούσει, όλοι οι Έλληνες που εγκατέλειψαν τα παράλια ήταν τρομαγμένοι γιατί ο Τούρκικος στρατός όταν έμπαινε στις Ελληνικές συνοικίες σκότωνε τους Έλληνες, λεηλατούσε τις περιουσίες, έκαιγαν σπίτια και συμπεριφέρονταν άσχημα.

-Σε ποια πόλη της Ελλάδας εγκαταστάθηκαν οι δικοί σας;

-Όσοι κατάφεραν να φτάσουν στο λιμάνι και να ανέβουν στα καράβια, ξεκίνησαν ένα ταξίδι στα μεγάλα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Οι παππούδες μου λοιπόν, μαζί με τον πατέρα μου, έφτασαν στην Ελλάδα και έμειναν στο λιμάνι μέχρι να τους πουν που να πάνε. Οι δικοί μου πήγαν στην Λάρισα ενώ άλλοι συγγενείς πήγαν στην Θες/νίκη.

-Πως τους υποδέχτηκαν οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί;

-Δεν ήταν η καλύτερη υποδοχή που τους έκαναν, όπως μου είπε η γιαγιά μου. Οι ντόπιοι δεν ήταν πολύ φιλικοί απέναντί στον κόσμο. Οι πρόσφυγες ήταν Έλληνες στην Μικρά Ασία, μα στην Ελλάδα τους αποκαλούσαν ‘’τουρκόσπορους’’.

-Προσαρμόστηκαν εύκολα στις καινούριες συνθήκες;

-Στην αρχή ήταν πολύ δύσκολο, μέχρι να πάρουν σπίτια πολλές οικογένειες μαζί σε ένα σπίτι και η συμβίωση ήταν δύσκολη.

-Υπάρχει κάποιο γεγονός που θυμάστε έντονα;

-Ήταν πολλές οι ιστορίες που μου έλεγε η γιαγιά μου, αλλά εκείνο που θυμάμαι περισσότερο, ήταν ότι ενώ πολλοί άνθρωποι είχαν καταφέρει να φτάσουν στο λιμάνι της Σμύρνης δεν κατάφεραν να ανεβούν στα καράβια την τελευταία στιγμή, με αποτέλεσμα πολλούς να τους σκοτώσουν και να μην φτάσουν στην Ελλάδα.

-Υπάρχουν στιγμές που νοσταλγείτε την πατρίδα σας;

-Οι παππούδες μου ήταν Έλληνες και αγαπούσαν την Ελλάδα, παρόλα αυτά, είχαν γεννηθεί , μεγαλώσει και ζήσει στην Μικρά Ασία. Εκεί είχαν τα σπίτια τους, τα χωράφια τους,  τα μαγαζιά τους, τις περιουσίες τους, τους φίλους τους, την ζωή τους. Όλα αυτά, τα άφησαν πίσω και έφυγαν ξεριζωμένοι σε μια προσπάθεια να σωθούν. Φυσικό ήταν να νιώθουν πόνο και θλίψη για ό,τι άφησαν πίσω τους και να νοσταλγούν την χαμένη πατρίδα τους. Όσα χρόνια και να περάσουν δεν ξεχνάμε το πατρικό μας σπίτι, εκεί που περάσαμε όλη μας την ζωή, εκεί που μάθαμε να διαβάζουμε και να γράφουμε, εκεί που παίξαμε και γελάσαμε με την καρδιά μας…  Όσο μεγάλοι και να είμαστε δεν ξεχνάμε το που περάσαμε την ζωή μας!

Κουτσουπάκης Νίκος