Με αφορμή την τριήμερη εκπαιδευτική εκδρομή στην Αθήνα, στην οποία συμμετείχε αρκετά μεγάλη μερίδα μαθητών της Γ΄ Γυμνασίου του σχολείου μας, αλλά και την παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης “Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών” στο Θέατρο Βρετάνια, αποφάσισα να μιλήσω με τον Αλέξανδρο Τωμαδάκη, ηθοποιό που υποδύεται και βασικό ρόλο στο έργο, αυτόν του Νηλ Πέρυ.
Υπάρχουν αρκετοί συμμαθητές μου, ανάμεσά τους κι εγώ, που συμμετέχουμε σε ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες και ανεβάζουμε παραστάσεις. Πιστεύετε ότι αυτό λειτουργεί θετικά σε έναν έφηβο;
Σίγουρα αποτελεί έναν τρόπο εκτόνωσης για εφήβους επειδή -όπως και να το δεις- είναι ένα παιχνίδι. Στο θέατρο παίζουμε. Πιστεύω ότι παρόλο που το σχολείο είναι ένα ελεύθερο περιβάλλον, έχει πολλά κουτάκια και σε περιορίζει στο τι θα κάνεις. Έτσι, νομίζω πως οι θεατρικές ομάδες και ειδικά όταν γίνεται καλή δουλειά σε αυτές, υπάρχει δηλαδή μέριμνα από το συντονιστή, προσφέρουν ελευθερίες και ανοίγουν πολλούς κόσμους στα παιδιά που ασχολούνται με αυτό, αυτοσχεδιάζουν ή παίρνουν ένα κείμενο και παίζουν με αυτό. Είναι η συνθήκη στην ουσία που με το που μπαίνεις σε μία ομάδα κάθεσαι σε έναν κύκλο, λες το όνομα σου, γνωρίζεις νέους ανθρώπους. Κάπως νιώθεις αυτόματα ευπρόσδεκτος, άσχετα με το αν δεν είσαι άνετος από την αρχή διότι ξέρεις ότι και οι άλλοι βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με εσένα. Φυσικά, οι μάσκες πέφτουν πολύ γρήγορα. Και αυτό είναι το θετικό, σε αντίθεση με το σχολείο όπου πρέπει να καταπιέζεις μερικά στοιχεία της προσωπικότητάς σου είτε λόγω των μαθημάτων είτε λόγω της ανάγκης για δημοφιλία ανάμεσα στις παρέες. Θεωρώ πως έχει πολλά να προσφέρει τόσο στα παιδιά που θέλουν στο μέλλον να ασχοληθούν με την υποκριτική όσο και σε όλους τους υπόλοιπους που θέλουν να περάσουν δημιουργικά το χρόνο τους. Τους ανοίγονται δρόμοι για να δουν και άλλα πράγματα. “Είναι εντάξει να δείχνω ποιος είμαι.”, “Είναι εντάξει να κάνω πλάκα.”, “Είναι εντάξει να αποτύχω.”
Εμένα προσωπικά το θέατρο με βοήθησε να διαχειρίζομαι τις αποτυχίες μου. Το θέατρο μου έμαθε ότι ναι, είναι εντάξει να κάνεις λάθος. Και αυτό με βοήθησε και στη ζωή μου.
Έτσι, χαίρομαι πολύ όταν ακούω για παιδιά που συμμετέχουν σε θεατρικές ομάδες.
Όσον αφορά το θέατρο ως επάγγελμα, ορισμένοι έφηβοι μπορεί να έχουν στο μυαλό τους να ασχοληθούν επαγγελματικά με την υποκριτική. Πόσο αβέβαιο προβλέπεται το μέλλον τους; Ο ρόλος σας στο θέατρο, παρόλο που ήθελε να συμμετάσχει σε μια θεατρική παράσταση, βρέθηκε αντιμέτωπος με την καταπίεση του πατέρα του. Σε αντίστοιχο γεγονός στην πραγματική όμως ζωή, θα συμβουλεύατε έναν έφηβο να ακολουθήσει το όνειρό του;
(γελάει) Κοίταξε, η αλήθεια είναι πως είναι ένα μη σταθερό επάγγελμα. Κακά τα ψέματα, είναι δύσκολο. Και είναι δύσκολο επειδή το κάνει και η χώρα λίγο δύσκολο. Πέρα από όλα αυτά που έχουν συμβεί με τις υποβιβάσεις, τα πτυχία κ.λ.π., υπάρχουν και πάρα πολλές σχολές. Όταν υπάρχουν πάρα πολλές σχολές, υπάρχει και πολύς κόσμος που βγαίνει από αυτές. Στην Ελλάδα έχουμε γύρω στις 24 σχολές δραματικής, ιδιωτικές και μη. Ο αριθμός, όπως καταλαβαίνεις, είναι πολύ μεγάλος. Το να βγαίνουνε λοιπόν κάθε χρόνο τόσοι νέοι ηθοποιοί, μικρή μερίδα από τους οποίους όμως εν τέλει ασχολούνται με κάτι άλλο, κάνει μεγαλύτερο τον ανταγωνισμό. Εγώ πιστεύω πως αν κάποιος το γουστάρει, το θέλει, είναι μέσα του, θα τον βρει τον δρόμο του. Θα κάνει για λίγο καιρό και μια άλλη δουλειά, θα είναι στην αναζήτηση και τελικά είναι πώς το κυνηγάς και πόσο το θέλεις.
Επομένως, φυσικά και θα συμβούλευα έναν έφηβο να ακολουθήσει το όνειρο του. Ας το κάνει! Εξάλλου, πόσο χάλια μπορεί να πάει; Δεν είναι και μια ριζική αλλαγή, δεν αλλάζεις χώρα, σπίτι, παρατάς τα πάντα για να κάνεις θέατρο. Απλώς αφιερώνεις λίγο από το χρόνο σου σε μία ομάδα. Σιγά! Μετά από αυτήν την ηλικία, μπορεί να σου αρέσει και να θέλεις να δώσεις σε δραματική σχολή. Δώσε!
Και σε περίπτωση που οι γονείς σου νιώθεις πως σε πιέζουν, σου λένε “Κάνε και κάτι άλλο να έχεις μία εναλλακτική” – και εμένα μου το έλεγαν αυτό – είναι δύσκολο. Το καταλαβαίνω. Ξέρω παιδιά που το έχουν περάσει αυτό, κάποια έχουν συνεχίσει και πληρώνονται τώρα ως ηθοποιοί και άλλα κάπως το αφήσανε στην άκρη. Είναι στον άνθρωπο. Νομίζω ότι, αν το θέλεις τόσο πολύ, ας μη σε σταματήσει κανείς. Σίγουρα οι γονείς σε πιέζουν επειδή σε αγαπάνε. Οι περιπτώσεις όπου θέλουν να σε πιέσουν για άλλους λόγους, για να ζήσουν ας πούμε τη δική τους ζωή ή αυτά που δεν κατάφεραν να κάνουν, είναι πιο σπάνιες σήμερα. Οπότε, ας προσπαθήσουν.
Αντιλήφθηκαμε τόσο εγώ προσωπικά όσο και άλλα παιδιά ότι οι ηθοποιοί στον “Κύκλο των Χαμένων Ποιητών” είστε πολύ δεμένοι μεταξύ σας, έχετε μια πολύ ωραία χημεία. Μπορεί το θέατρο να δημιουργήσει παρέες, φιλίες μέχρι και οικογένειες;
Κυριολεκτικά πολλές φορές συμβαίνει να δημιουργούνται οικογένειες. Εγώ είμαι ακόμα αρκετά μικρός αλλά γνωρίζω ηθοποιούς, μεγαλύτερους σε ηλικία, που έχουν δεθεί πάρα πολύ με άλλους επειδή ήταν χρόνια στην ίδια δουλεία ή απλώς έχουν περάσει και οι δύο αρκετά χρόνια στο επάγγελμα και γνωρίζονται. Προσωπικά, σε όλες τις δουλειές που έχω κάνει, οι οποίες είναι και λίγες σχετικά, έχω βρει φίλους. Από κάθε θίασο που ήμουν έχω αποκτήσει κολλητούς. Και είναι πολύ ωραίο αυτό. Το να βρίσκεις ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε το ίδιο επάγγελμα, να τα πας καλά με αυτούς και αυτό να βγαίνει πάνω στη σκηνή. Να χαίρεσαι να παίζεις με τον άλλον. Είναι υπέροχο, ένα από τα πιο ωραία συναισθήματα. Το έχουμε πάρα πολύ εμείς αυτό στον “Κύκλο”. Έχουμε γίνει μια πολύ ωραία ομάδα. Στο καμαρίνι φυσικά γίνεται χαμός κάθε φορά. Καταλαβαίνεις…
Μας έχουν πει αρκετοί ότι η χημεία μας βγαίνει προς τα έξω και χαίρομαι πάρα πολύ για αυτό. Είμαστε πολύ καλή παρέα και πέρα από την παράσταση κι αυτό νομίζω ότι θα μου λείψει πιο πολύ όταν ο “Κύκλος” τελειώσει, ότι δε θα τους βλέπω κάθε Τετάρτη με Κυριακή και δε θα μαζευόμαστε να κάνουμε τις χαζομάρες μας. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει αυτό σε έναν θίασο, που βέβαια είναι και τύχη μερικές φορές. Έτσι, νομίζω πως είμαι πολύ τυχερός που είμαι μέρος όλου αυτού.
Συνέβησαν κωμικά ευτράπελα κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης;
Τώρα με πας πάρα πολύ πίσω. Πραγματικά δε θυμάμαι. Σίγουρα είχαν συμβεί. Είχαμε θέματα με τα σκηνικά, δεν άνοιγαν οι πόρτες για να μπούμε στη σκηνή… Τα πιο αστεία όμως για μένα συμβαίνουν πάνω στη σκηνή. Μας πιάνουν δηλαδή κάτι νευρικά γέλια και δεν μπορούμε να το κρύψουμε. Και πρέπει να το κρύψεις επειδή δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να γελάσεις. Τις προάλλες, ένα από τα παιδιά έπεσε με το θρανίο και είχαμε τρελά γέλια. Δεν ήταν η σκηνή για να γελάσεις, προσπαθώντας όμως να το κρατήσουμε γινόταν όλο και χειρότερο. Το θέμα είναι ότι γελούσαμε όλοι, δε γελούσαν δηλαδή μόνο ένα – δύο άτομα. Οριακά σταμάτησε η παράσταση επειδή το κοινό από κάτω το κατάλαβε.
Πόσο δύσκολη είναι η μεταφορά μιας πασίγνωστης ταινίας σε θεατρική παράσταση;
Είναι ένα μεγάλο ρίσκο που ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, ο οποίος είναι ο σκηνοθέτης της παράστασης, το πήρε και νομίζω έχει πάει καλά, απ’ ότι έχω καταλάβει τουλάχιστον. Έχουμε εισπράξει μια μεγάλη ανταπόκριση από το κόσμο, δεύτερη χρονιά πλέον… Είναι δύσκολο αρκετά. Ειδικά όταν πρέπει να αφαιρέσεις αρκετά πράγματα. Ας πούμε στην ταινία υπάρχουν διάφοροι ρόλοι που κάνουν γρήγορα περάσματα. Στο θέατρο αυτό δε γίνεται, γιατί δεν μπορείς να έχεις έναν άνθρωπο να περνάει μια φορά σε ολόκληρο το έργο για επτά φορές την εβδομάδα. Δε συμφέρει για επαγγελματικούς και για οικονομικούς λόγους. Κάποια πράγματα συγχωνευτήκαν, άλλα απλά εξαφανίστηκαν. Για παράδειγμα, δε βλέπουμε τη μητέρα μου, τον άλλο καθηγητή του σχολείου που κάπως τείνει να είναι με το μέρος του Κίτινγκ… Και έτσι κάποια πράγματα που προσφέρουν στην ταινία, εμείς αναγκαζόμαστε να τα αφαιρέσουμε. Και αυτό έχει επιπτώσεις στη θεατρική μορφή ενός έργου. Βέβαια, το θέατρο δίνει και το ζωντανό στοιχείο που το κάνει ακόμα πιο δυνατό, ειδικά σε κάποιες σκηνές.
Οπότε είναι ρίσκο να μετατρέπεις μια ταινία σε θεατρική παράσταση. Πιστεύω το έχουμε κερδίσει. Έτσι νιώθω.
Ο ηθοποιός ενσωματώνει κάποια στοιχεία της προσωπικότητάς του μέσα στον ρόλο του, ακόμη και αν αυτόν τον έχει υποδυθεί κάποιος άλλος στο παρελθόν, για να τον κάνει “κτήμα” του;
Σίγουρα ο ηθοποιός, ο άνθρωπος που ερμηνεύει έναν ρόλο, δίνει κάτι από τον εαυτό του. Και όσο πιο κοντά είσαι ηλικιακά με το ρόλο τον οποίο υποδύεσαι τον νιώθεις πιο κοντά σου. Εγώ για παράδειγμα είμαι είκοσι επτά χρονών και υποδύομαι τον δεκαεπτάχρονο Νηλ. Έχω ακόμα την αίσθηση του πως ήταν να κάνεις καζούρα, πλάκα με τους φίλους σου… Έχω πρόσφατες αυτές τις εμπειρίες. Και έτσι ασυνείδητα, ή και μερικές φορές συνειδητά, όλα αυτά τα στοιχεία βγαίνουν πάνω στη σκηνή. Είναι κάτι που συμβαίνει. Και να μη θέλεις να γίνει, θα γίνει. Αυτά που πρέπει να κατακτήσεις είναι αυτά που δεν έχεις ζήσει. Στη δική μου περίπτωση, το πλούσιο σχολείο, οι στολές, πρέπει να κάτσεις με συγκεκριμένο τρόπο γιατί η όλη ιστορία διαδραματίζεται το ‘60 και είναι λίγο αυστηρά τα πράγματα… Δεν μπορείς επίσης να μιλήσεις πιο παρορμητικά, να πεις ένα “ρε”, έχει μια άλλη λογοτεχνία μέσα. Έχει γενικά κάποια πολύ διαφορετικά ή ίδια στοιχεία και προσπαθείς να τα συνδυάσεις.
Πάντως, η πλειοψηφία των απόψεων των μαθητών που παρακολούθησαν την παράσταση είναι σίγουρα θετική. Κάποιοι μάλιστα έχουν στην κυριολεξία ξετρελαθεί!
Χαίρομαι που το λες αυτό! Είναι μια παράσταση που αφορά μαθητές, αφορά την ηλικία σου. Και ενώ δεν είναι μια εφηβική παράσταση, δεν είναι επί τούτου για εσάς, σας αφορά επειδή ακριβώς αφορά ανθρώπους που θέλουν να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και δείχνει πόσο κόντρα μπορούν να πάνε σε αυτό. Πιάνει μια μεγάλη γκάμα ανθρώπων, μεγαλύτερους ίσως ανθρώπους που αναρωτιούνται αν εν τέλει έκαναν αυτό που ήθελαν και φυσικά τους νεότερους. Είναι πολύ ωραίο που η μεγαλύτερη ανταπόκριση έρχεται και από τους ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν ακόμη επιλέξει τον δρόμο τους.
Να δώσεις τη μεγάλη μου αγάπη στα παιδιά!
Η συζήτηση μας εξελίχθηκε πάρα πολύ ωραία, γι’ αυτό και θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ηθοποιό Αλέξανδρο Τωμαδάκη που δέχθηκε να μου παραχωρήσει αυτήν την τόσο όμορφη συνέντευξη.
Τσακαλίδης Παύλος
