Γιάννης Κιτσάκης
Σημασία και μόλυνση των υδάτων
Το νερό είναι αναμφίβολα ζωτικής σημασίας ουσία για όλες τις μορφές ζωής, καθώς βρίσκεται παντού στο σώμα μας, όπως έχουν αποκαλύψει οι επιστήμονες. Επίσης, καλύπτει όλον τον πλανήτη μας, του οποίου καλύπτει το 70,9%. Δυστυχώς, το 2022 περίπου 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, παρόλο που θεωρείται θεμελιώδες δικαίωμα από τον ΟΗΕ. Αυτό οφείλεται είτε στην λειψυδρία, η οποία γίνεται εντονότερη με την κλιματική αλλαγή, είτε στην μόλυνση των υδάτων από βιομηχανίες. Οι σημαντικότερες πηγές μόλυνσης είναι τα βιομηχανικά απόβλητα, οι βιομηχανικές διαδικασίες τα αστικά λύματα και οι γεωργικές δραστηριότητες. Η έλλειψη επίγνωσης της ζημιάς που προκαλούν κάνει τους καλλιεργητές να χρησιμοποιούν βλαβερά φυτοφάρμακα που προκαλούν τον ευτροφισμό, δηλαδή την υπερβολική συγκέντρωση οξυγόνου στο νερό, η οποία καθιστά δύσκολη την επιβίωση πανίδας και χλωρίδας της περιοχής, των υδάτινων μαζών. Επιπρόσθετα, μολύνονται και τα υπόγεια ποτάμια από τις γεωργικές δραστηριότητες, καθώς στραγγίζονται τα νερά τους από τα συστήματα άρδευσης των αγρών. Επιπλέον, τα αστικά λύματα με το μικροβιακό τους φορτίο μπορούν να μεταδώσουν διάφορες μολύνσεις στο νερό, οι οποίες μετά θα μεταδοθούν στους πότες του νερού αυτού. Ένας άλλος παράγων ρύπανσης που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στους φυτικούς αλλά και ζωικούς οργανισμούς, κυρίως των λιμνών, είναι η όξινη βροχή. Η όξινη βροχή περιλαμβάνει όξινους διαλυμένους ρύπους οι οποίες την κάνουν να έχει καταστροφικό χαρακτήρα μέχρι και σε ανθρώπινα κτήρια και κατασκευές. Μία άλλη επικίνδυνη πηγή ρύπανσης είναι ο σχηματισμός πετρελαιοκηλίδων, οι οποίες έχουν την ιδιότητα να διασπείρονται και να εξαπλώνονται σε τεράστιες εκτάσεις, καθιστώντας αδύνατη την διαβίωση σε αυτές τις περιοχές. Η ρύπανση των υδάτων περιλαμβάνει τη ρύπανση των επιφανειακών υδάτων και τη ρύπανση των υπογείων υδάτων. Οι πηγές ρύπανσης των υδάτων είναι είτε σημειακές πηγές, είτε μη σημειακές πηγές. Οι σημειακές πηγές έχουν μία αναγνωρίσιμη αιτία της ρύπανσης, όπως μια αποστράγγιση καταιγίδας, μια μονάδα επεξεργασίας λυμάτων ή ένα ρεύμα. Οι μη σημειακές πηγές είναι πιο διάχυτες, όπως η γεωργική απορροή. Οι χημικές ουσίες που καταλήγουν στα ευρωπαϊκά ύδατα προέρχονται από σημειακές πηγές, π.χ. λύματα βιομηχανικών εγκαταστάσεων, και από διάχυτες πηγές, π.χ. απορροή φυτοφαρμάκων από γεωργικές γαίες. Χημικές ουσίες που περιέχονται σε καταναλωτικά και άλλου είδους προϊόντα μπορούν να εισχωρήσουν στα ύδατα ως αποτέλεσμα της απόπλυσης από απροστάτευτους χώρους υγειονομικής ταφής, οι οποίοι συνιστούν επίσης διάχυτη πηγή. Σε περίπτωση που διακυβεύεται η ποιότητα κάποιου υδατικού συστήματος, πρέπει να επιβάλλονται μέτρα ελέγχου των πηγών ρύπανσης αυστηρότερα εκείνων που προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η ρύπανση είναι το αποτέλεσμα της σωρευτικής επίδρασης με την πάροδο του χρόνου. Όλα τα φυτά και οργανισμοί που ζουν ή εκτίθενται σε ρυπασμένα υδατικά συστήματα μπορούν να επηρεαστούν. Οι επιπτώσεις μπορούν να βλάψουν μεμονωμένα είδη και να επηρεάσουν τις φυσικές βιολογικές κοινότητες στις οποίες ανήκουν.
Ιωάννης Παπασωτηρίου, μαθητής του Β2
