Του Σωτήρη Φούντα
Το πρόσφατο περιστατικό στη Γλυφάδα όπου μια 14χρονη δέχθηκε επίθεση από ομάδα συνομήλικων κοριτσιών, δυστυχώς δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά μέρος μιας ανησυχητικής τάσης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια σε ολόκληρη τη χώρα. Οι αναφορές για καυγάδες, βίαιες συμπλοκές και επιθέσεις σε δημόσιους χώρους πληθαίνουν, με τους ειδικούς να εκφράζουν φόβους για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της νεολαίας και της κοινωνίας μας!
Αρχικά, εφηβική βία αποτελεί σοβαρό πρόβλημα που επηρεάζει άμεσα την κοινωνική συνοχή και τις ανθρώπινες σχέσεις. Όταν οι έφηβοι
στρέφονται στη βία για να εκφράσουν θυμό ή απογοήτευση, δημιουργούν κλίμα φόβου και ανασφάλειας στις κοινότητες των συνομηλίκων τους και στα σχολεία. Η αύξηση των περιστατικών εφηβικής βίας επηρεάζει τόσο τους μαθητές τους όσο και τις οικογένειες, που ανησυχούν για την ασφάλεια των παιδιών τους, μειώνοντας έτσι την αίσθηση εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης.
Αξιοσημείωτες επίσης είναι οι ψυχολογικές συνέπειες της εφηβικής βίας. Θύτες και θύματα μπορεί να αναπτύξουν ψυχικά τραύματα, άγχος ή και κατάθλιψη. Επομένως, επηρεάζεται ο κάθε έφηβος και οδηγείται σε μια προβληματική και αντικοινωνική συμπεριφορά με το σχολικό περιβάλλον γίνεται συχνά δυσλειτουργικό, καθώς οι μαθητές διστάζουν να εμπιστευτούν τους εκπαιδευτικούς ή τους συμμαθητές τους.
Η βία των νέων είναι ένα πολυδιάστατο πρόβλημα, που μπορεί να προκύψει από διάφορους παράγοντες. Η έλλειψη κατάλληλων προτύπων και καθοδήγησης, η ανεπαρκής επικοινωνία με τους γονείς, η βία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης καθώς και η επίδραση τους στην εφηβική ψυχολογία, είναι μερικοί από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση αυτής της συμπεριφοράς. Επομένως, όταν οι νέοι βλέπουν τη βία να προβάλλεται ως μέσο επιβολής και αποδοχής, η συμπεριφορά αυτή μπορεί να τους φανεί επιθυμητή!
Παράλληλα, η βία μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο «επικοινωνίας» των νέων που νιώθουν αόρατοι ή παρεξηγημένοι από την κοινωνία. Το άγχος της καθημερινότητας και οι συνεχείς απαιτήσεις για επιτυχία και αποδοχή, συνιστούν μερικούς από τους αγχωτικούς παράγοντες που επιβαρύνουν τους νέους περισσότερο. Η έλλειψη δραστηριοτήτων και δομών που προωθούν την ψυχική υγεία και την καλλιέργεια θετικών σχέσεων μεγαλώνει το πρόβλημα.
Συμπερασματικά, ελληνική κοινωνία χρειάζεται άμεσα λύσεις για να αντιμετωπίσει αυτό το φαινόμενο. Το σχολείο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της βίας, παρέχοντας προγράμματα που ενθαρρύνουν τη συνεργασία και την επίλυση συγκρούσεων με ειρηνικό τρόπο. Μαθήματα που βοηθούν τους μαθητές να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους μπορούν να συμβάλλουν επιπλέον στη μείωση της επιθετικότητας. Παράλληλα, είναι αναγκαία η ενίσχυση της οικογενειακής στήριξης, ώστε οι γονείς να κατανοούν καλύτερα τις ανάγκες και τις ανησυχίες των παιδιών τους. Τέλος, οι τοπικές κοινότητες και οι δήμοι θα μπορούσαν να δημιουργήσουν χώρους όπου οι νέοι μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα και να διοχετεύουν την
ενέργειά τους δημιουργικά. Δραστηριότητες όπως αθλητικά προγράμματα, μουσικά συγκροτήματα, ή εθελοντισμός, μειώνουν την πιθανότητα οι νέοι να καταφύγουν στη βία για να «αντιδράσουν».
Η βία λοιπόν δεν είναι ποτέ η απάντηση. Το ερώτημα που πρέπει να θέσουμε όλοι μας είναι πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο όπου οι νέοι θα βρίσκουν νόημα, ελπίδα και αλληλεγγύη χωρίς να νιώθουν την ανάγκη να αντιδράσουν με οργή και βία…
