Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ

Πρόσφατα, συναντήθηκα με την κυρία Αθανασία, μια γυναίκα Σουφλιώτισσα που συνέδεσε τη ζωή της με την εκτροφή μεταξοσκώληκα. Θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω όλη τη διαδικασία παραγωγής μεταξιού, όπως μου την αφηγήθηκε:

      «Το μετάξι το έφεραν από την Κίνα Βυζαντινοί μοναχοί της εποχής του Ιουστινιανού, κρύβοντάς το μέσα στα κούφια μπαστούνια τους, αφού παρακολούθησαν όλη τη διαδικασία της καλλιέργειάς του.

      Η εκτροφή του μεταξοσκώληκα ονομάζεται σηροτροφία, από τη λέξη «σηρ». Στην εποχή μου κάθε σπίτι εξέτρεφε κουκούλια. Αρχικά γινόταν μια προεργασία στα σπίτια, καθάριζαν και ασβέστωναν τα δωμάτια και τοποθετούσαν ειδικά κατασκευασμένα κρεβάτια, το ένα πάνω στο άλλο σαν συρτάρια. Εκεί άπλωναν τους μεταξοσκώληκες πάνω σε καθαρά σεντόνια. Έπαιρναν σποράκια μεταξοσκώληκα, τα θέρμαιναν σε ειδικούς φούρνους για να βγουν πολύ μικρά σκουληκάκια, τα οποία άπλωναν στα κρεβάτια, πάνω σε ιδιαίτερα ψιλοκομμένα μορεόφυλλα.

      Τάιζαν τους μικρούς μεταξοσκώληκες 4-5 φορές την ημέρα. Την 4^η με 5^η μέρα τα σκουληκάκια άλλαζαν δέρμα και άρχιζαν να μεγαλώνουν. Συνέχιζαν να τα ταΐζουν τέσσερις φορές την ημέρα με ψιλοκομμένα μορεόφυλλα. Κάθε τέσσερις μέρες οι μεταξοσκώληκες άλλαζαν δέρμα και μεγάλωναν εμφανώς. Αυτό συνέβαινε άλλες τρεις φορές (τέσσερις συνολικά). Η τροφή τους πλέον, όσο μεγάλωναν, ήταν ολόκληρα μορεόφυλλα και στη συνέχεια ολόκληρα κλαδιά από μουριά. Σε αυτήν τη φάση, σήκωναν τα κεφαλάκια τους και αναζητούσαν κλαδί για να βγάλουν μετάξι από το στόμα και να αρχίσουν να υφαίνουν γύρω τους

τη μεταξωτή φούσκα, το γνωστό κουκούλι. 2-3 ημέρες διαρκούσε το «κλάδωμα», όπως λεγόταν. Σε 5-6 ημέρες έπρεπε να ξεκλαδώσουν, να αφαιρέσουν, δηλαδή, τις φούσκες από τα κλαδιά, να τις μαζέψουν σε σακιά για να πουληθούν.

      Οι βιοτέχνες που αγόραζαν τα κουκούλια τα έψηναν σε  ειδικούς φούρνους στα εργοστάσια, για να μην μετατραπεί ο μεταξοσκώληκας σε νύμφη, τρυπήσει τη φούσκα και καταστραφεί το μετάξι και τα επεξεργάζονταν βάζοντάς τα σε βραστό νερό για να πάρουν το μετάξι. Γυναίκες εργάτες μάζευαν το μετάξι μέσα από το βραστό νερό με ειδικές ρόκες και αδράχτια και μετά το επεξεργάζονταν στους αργαλειούς και κατασκεύαζαν τα μεταξωτά υφάσματα.  Αργότερα η επεξεργασία γινόταν από εξελιγμένα μηχανήματα και χρησιμοποιήθηκε βαφή για τα μεταξωτά υφάσματα.

       Σήμερα, στα καταστήματα με «Σουφλιώτικα μεταξωτά» μπορεί κανείς να αγοράσει σεμέν, φουλάρια, μπατίκ (μεταξοτυπίες), υφάσματα για φορέματα (μουσελίνες ή σοά σοβάζ), πουκάμισα, καθώς και καλλιτεχνήματα με κουκούλια, όπως κάδρα και κομπολόγια. Ωστόσο, η εκτροφή μεταξοσκώληκα αποτελούσε μία κοπιαστική εργασία χωρίς ιδιαίτερα έσοδα και σταδιακά οι περισσότερες οικογένειες έπαψαν να ασχολούνται. Σήμερα στο Σουφλί Έβρου δραστηριοποιούνται τρεις βασικοί παραγωγοί μεταξωτών.