Έθιμα του Πάσχα στην Αλευρού Λακωνίας

Το ορεινό χωριό Αλευρού είναι κτισμένο στη βορειοανατολική πλευρά του Ταϋγέτου, σε υψόμετρο 602 μέτρων, και απέχει 23 χιλιόμετρα βόρεια της Σπάρτης. Η Αλευρού γειτονεύει με τα χωριά Καστόρι, Περιβόλια και Γεωργίτσι.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα πένθους, απόλυτης αργίας και νηστείας. Παλαιότερα στην Αλευρού, τη μέρα αυτή έριχναν λίγη καπνιά από το τζάκι σε ένα ποτήρι με ξύδι και έπιναν τρεις γουλιές, κανείς δεν κάρφωνε και γενικά απέφευγαν να κάνουν οποιαδήποτε εργασία. Επίσης δεν έτρωγαν τίποτα γλυκό και το φαγητό τους συνήθως ήταν λίγες φακές χωρίς λάδι.

Πριν από το μεσημέρι, υπό τον πένθιμο ήχο της καμπάνας, γίνεται στην εκκλησία η τελετή της Αποκαθήλωσης του Κυρίου. Μετά οι γυναίκες του χωριού στολίζουν το κουβούκλιο του Επιταφίου με ανοιξιάτικα άνθη και τοποθετούν από κάτω ένα πανέρι με φρούτα. Το βράδυ γίνεται η περιφορά του Επιταφίου. Στην πομπή που σχηματίζεται μπροστά πηγαίνουν ο Σταυρός και τα Εξαπτέρυγα, ακολουθεί ο Επιτάφιος, μετά ο ιερέας με τους ψάλτες και πιο πίσω ακολουθεί ο κόσμος κρατώντας στα χέρια του αναμμένα κεριά. Όσοι πιστοί δεν μπορούν να ακολουθήσουν, βγαίνουν στο κατώφλι του σπιτιού τους και όταν ο Επιτάφιος πλησιάσει, ανάβουν κεριά και καίνε πάνω σε ένα κεραμίδι κάρβουνα με μοσχολίβανο. Όταν ο καιρός το επιτρέπει ή περιφορά γίνεται στα γραφικά δρομάκια του χωριού. Τέλος, έξω από την είσοδο του ναού, οι άντρες κρατούν το κουβούκλιο του Επιταφίου, ώστε οι πιστοί να σκύψουν και περνώντας από κάτω να μπουν στην εκκλησία. Ακολουθεί και ο Επιτάφιος και, αφού τελειώσει η λειτουργία, μοιράζονται σε όλους μικρά κομμάτια από τα φρούτα.

Την επόμενη μέρα τα άνθη του Επιταφίου τοποθετούνται σε ένα πανέρι και μοιράζονται στις γυναίκες του χωριού. Τα άνθη αυτά τα κρατούν στο εικονοστάσι ως φυλαχτό και αν κάποιος αρρωστήσει, βάζουν στα κάρβουνα μερικά από τα «σταυρολούλουδα» και τον λιβανίζουν.

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί στην εκκλησία τελείται η Ακολουθία της Πρώτης Ανάστασης και στις 12:00 το μεσημέρι αρχίζουν να χτυπούν χαρμόσυνα οι καμπάνες. Τότε στο χωριό πραγματοποιείται το έθιμο των τουφεκιών. Νέοι από την Αλευρού και από τα διπλανά χωριά στέκονται στην πλατεία, πίσω από το ιερό της εκκλησίας και ρίχνουν με τα τουφέκια τους στον αέρα.

Την Κυριακή του Πάσχα στην Αλευρού, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα, το σούβλισμα του αρνιού την ημέρα αυτή δεν αποτελεί μέρος της παράδοσης. Οι κάτοικοι το μεσημέρι της Λαμπρής συνηθίζουν να τρώνε πάλι την πατροπαράδοτη μαγειρίτσα ή κρέας μαγειρευτό κι αυτό γιατί μετά την πολυήμερη νηστεία το στομάχι τους είναι εξαντλημένο.

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, φορώντας τα γιορτινά τους και κρατώντας τις αναστάσιμες λαμπάδες τους, πηγαίνουν στην εκκλησία όπου τελείται η Λειτουργία της Αγάπης. Παλαιότερα μετά το σχόλασμα της εκκλησίας ακολουθούσε μεγάλο γλέντι στην πλατεία του χωριού.

Τη Δευτέρα του Πάσχα οι κάτοικοι της Αλευρούς από πολύ νωρίς το πρωί ανάβουν τους φούρνους τους και προετοιμάζουν το φαγητό τους. Την Δευτέρα του Πάσχα συνηθίζεται να ψήνουν στον φούρνο ένα ολόκληρο κατσικάκι με πατάτες, ενώ πολλές φορές ψήνουν ξεχωριστά το κεφαλάκι του ζώου με φρέσκα σπαράγγια. Για να δώσουν δε περισσότερη γεύση στα φαγητά τους, συμπληρώνουν φρέσκια ρίγανη και λίγο τοματοπελτέ. Αφού φουρνίσουν τα ταψιά τους, παίρνουν πάλι τις αναστάσιμες λαμπάδες και φεύγουν για την Θεία Λειτουργία, όπου την ημέρα αυτή τελείται στον ναό του κοιμητηρίου, τον Άγιο Ταξιάρχη. Τα παλαιότερα χρόνια μετά το σχόλασμα της εκκλησίας, ο κόσμος μαζευόταν στα αλώνια όπου όλοι μαζί γλεντούσαν με τραγούδια, χορό, μεζέδες και άφθονο κρασί.

Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, αφού επέστρεφαν από την εκκλησία, κρέμαγαν την κουλούρα στο κέρατο του βοδιού τους και περίμεναν πότε αυτό θα την τινάξει από το κεφάλι του. Αν μετά το τίναγμα η κουλούρα έπεφτε στο πάτωμα με την όψη προς τα επάνω, έλεγαν ότι η σοδειά της νέας χρονιάς θα ήταν καλή. Το μεσημέρι συνήθιζαν να τρώνε το παραδοσιακό φαγητό της πρωτοχρονιάς, πού ήταν κοτόσουπα αυγολέμονο και μάλιστα από κότα μιας … κάποιας ηλικίας ώστε να βγάλει και αρκετό ζωμό. Για να γλυκάνουν δε τον νέο χρόνο και όλη την οικογένεια, έφτιαχναν λαλαγγίδες (τηγανίτες).

 

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης