Η Μονή Ζαρακά ιδρύθηκε πριν το 1236 από το τάγμα των Κιστερκιανών μοναχών που προήλθαν από το Αββαείο Hautecombe της Σαβοΐας. Βρίσκεται στην κοιλάδα της Στυμφαλίας σε μικρή απόσταση βορειοανατολικά από την πόλη της Αρχαίας Στυμφάλου.
Σήμερα από το μοναστικό συγκρότημα διατηρούνται ο πυλώνας και ο ναός ο οποίο ανασκάφηκε το 1928 από τον Α. Ορλάνδο, το 1962 από τον Ε. Στίκα και από το 1993-97 από το Καναδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο.
Ο ναός είναι μία τρίκλιτη βασιλική με τετράγωνο εξωτερικά ιερό βήμα. Η κάλυψή του γινόταν με κτιστά σταυροθόλια με νευρώσεις. Η τοιχοποιία του αποτελείται κυρίως από αρχαίους δόμους σε δεύτερη χρήση προερχόμενους από τα κτίρια της Αρχαίας Στυμφάλου.
Ο γλυπτός διάκοσμος της εκκλησίας (κιονόκρανα, επίκρανα παραστάδων, κλειδιά των θόλων) τεχνοτροπικά βρίσκεται πιο κοντά στον ρωμανικό ρυθμό του 12ου αιώνα απ” ό,τι στον γοτθικό του 13ου αιώνα.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Π., Στ” τάξη
