Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) είναι η χρήση ψηφιακής τεχνολογίας για τη δημιουργία συστημάτων ικανών να εκτελούν καθήκοντα που θεωρείται συνήθως ότι απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη.
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι νέα τεχνολογία. Ορισμένες τεχνολογίες ΤΝ υπάρχουν εδώ και δεκαετίες, αλλά η πρόοδος στην ισχύ των υπολογιστών και η διαθεσιμότητα μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων και νέου λογισμικού έχουν οδηγήσει σε μεγάλα άλματα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Η ανθρώπινη σκέψη
Ας γυρίσουμε στην αρχική σκέψη για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Ο άνθρωπος σκέφτηκε να φτιάξει μηχανές που θα σκέφτονται όπως ο ίδιος. Ανθρώπινα. Θέλησε δηλαδή να κατασκευάσει, να αναπαράξει τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Ανεξάρτητα από το πού θα φτάσει η εξέλιξη της τεχνολογίας, το πόσο ισχυροί θα γίνουν οι υπολογιστές και πόσο έξυπνες θα γίνουν οι μηχανές αναζήτησης κλπ., ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει το πλεονέκτημα να μπορεί να συνδυάζει στην σκέψη και την ψυχή του ανθρώπου. Αυτό σημαίνει ότι η ανθρώπινη σκέψη δεν είναι μόνον υπολογισμοί και λογικά συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτούς. Η ανθρώπινη σκέψη διαποτίζεται από το συναίσθημα και ενέχει την αξιολόγησή του. Επίσης ο άνθρωπος μπορεί να υπολογίζει και την Ηθική.
Η ΤΝ χρησιμοποιείται ήδη σε πολλές καθημερινές εφαρμογές, όπως:
- εικονικοί βοηθοί
- ιατρικές διαγνώσεις
- αυτόματες μεταφράσεις
- εργαλεία πλοήγησης
- έλεγχος ποιότητας στην παραγωγή
- πρόβλεψη φυσικών καταστροφών
Η ΤΝ μπορεί να συμβάλει σε μια πιο καινοτόμα, αποδοτική, βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία, βελτιώνοντας παράλληλα την ασφάλεια, την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη των πολιτών. Στηρίζει επίσης την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Ενώ υποστηρίζει την ανάπτυξη τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης, η ΕΕ αναγνωρίζει τους δυνητικούς κινδύνους και ενθαρρύνει μια δεοντολογική και ανθρωποκεντρική προσέγγιση της τεχνολογίας αυτής.
Η πράξη της ΕΕ για την ΤΝ
Η ΕΕ είναι ο πρώτος νομοθέτης στον κόσμο που επιχειρεί να ρυθμίσει νομοθετικά την τεχνητή νοημοσύνη. Καθώς πρόκειται για την πρώτη νομοθετική πρόταση αυτού του είδους, μπορεί να αποτελέσει παγκόσμιο πρότυπο για τη ρύθμιση της ΤΝ σε άλλες δικαιοδοσίες, όπως ακριβώς συνέβη με τον ΓΚΠΔ (γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων), όσον αφορά την προστασία δεδομένων, προωθώντας στην παγκόσμια σκηνή την ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη ρύθμιση της τεχνολογίας.
Με τον καθορισμό αυτών των προτύπων, η ΕΕ επιθυμεί να προετοιμάσει το έδαφος για μια παγκόσμια προσέγγιση όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα είναι:
ü δεοντολογική
ü ασφαλής
ü αξιόπιστη
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζητά για την τεχνητή νοημοσύνη
Τον Οκτώβριο του 2020 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε για την ψηφιακή μετάβαση.
Όσον αφορά την ΤΝ, οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ κάλεσαν την Επιτροπή:
να προτείνει τρόπους για την αύξηση των ευρωπαϊκών και των εθνικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην έρευνα, την καινοτομία και την ανάπτυξη στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης
να εξασφαλίσει καλύτερο συντονισμό και περισσότερα δίκτυα και συνέργειες μεταξύ των ευρωπαϊκών ερευνητικών κέντρων με βάση την αριστεία
να παράσχει σαφή, αντικειμενικό ορισμό των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου
Τον Απρίλιο του 2021 η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση κανονισμού για την εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη (πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη) και ένα συντονισμένο σχέδιο που περιλαμβάνει σύνολο κοινών δράσεων για την Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Αυτή η δέσμη κανόνων αποσκοπεί να βελτιώσει την εμπιστοσύνη στην τεχνητή νοημοσύνη και να προωθήσει την ανάπτυξη και την επικαιροποίηση της τεχνολογίας ΤΝ.
Το Συμβούλιο συζήτησε την προτεινόμενη πράξη τον Οκτώβριο του 2021, τονίζοντας, αφενός, τα σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη που μπορεί να αποφέρει η τεχνητή νοημοσύνη σε ευρύ φάσμα τομέων και, αφετέρου, την ανάγκη προστασίας της ιδιωτικής ζωής και κατοχύρωσης της ασφάλειας και της προστασίας.
Το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του σχετικά με τους νέους κανόνες για την τεχνητή νοημοσύνη στις 6 Δεκεμβρίου 2022. Το Συμβούλιο επιθυμεί μια ασφαλή, νόμιμη και αξιόπιστη ΤΝ που σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Στις 9 Δεκεμβρίου 2023, μετά από τριήμερες μαραθώνιες συνομιλίες, το Συμβούλιο και οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πράξη για την ΤΝ.
βίντεο
Από τη δεκαετία του 1940, όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά ένα κύκλωμα συνδεδεμένων τεχνητών νευρώνων έως σήμερα που η τελευταία λέξη της τεχνολογίας είναι ο συνδυασμός υπολογιστικών πράξεων τέτοιων που να μιμούνται την ανθρώπινη σκέψη.
Η ακμή της δεκαετίας του 1950
Η συζήτηση για την κατασκευή μηχανών που σκέφτονται έφτασε στην ακμή της τη δεκαετία του 1950, με πρωτοπόρο των μαθηματικό Άλαν Τού ρινγκ. Ο άνθρωπος πίσω από την μηχανή και την σκέψη με τα οποία έσπασε τον κώδικα ENIGMA των Γερμανών, θεωρείται ότι είναι και ο πατέρας της θεωρίας του υπολογισμού και ο προπάτορας της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ). Η ΤΝ θεμελιώθηκε τυπικά ως πεδίο στη συνάντηση ορισμένων επιφανών Αμερικανών επιστημόνων, το 1956 μεταξύ των οποίων ήταν οι Τζον Μακάρθι, Μάρβιν Μίνσκυ, Κλοντ Σάνον κλπ. Η ΤΝ είναι κλάδος της πληροφορικής που ασχολείται με τη σχεδίαση και την υλοποίηση υπολογιστικών συστημάτων που μιμούνται στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς, κάτι που σημαίνει ότι έχουν μία στοιχειώδη ευφυΐα: Δηλαδή μαθαίνουν, προσαρμόζονται, βγάζουν συμπεράσματα, κατανοούν τα συμφραζόμενα και λύνουν προβλήματα. Ο Τζον Μακάρθι όρισε τον τομέα αυτόν ως «επιστήμη και μεθοδολογία της δημιουργίας νοημόνων μηχανών». Στην πραγματικότητα σήμερα δεν συζητούμε για μηχανές, αλλά για εφαρμογές που λειτουργούν σε υπολογιστές σε τηλέφωνα, σε αυτοκίνητα, σχεδόν παντού.
ENIGMA. Πηγή: UNSPLASH
Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί πεδίο στο οποίο τέμνονται πολλές επιστήμες, από την πληροφορική και την ψυχολογία, ως την φιλοσοφία, την νευρολογία, και την γλωσσολογία. Στόχος όλων αυτών είναι να φτιάξουν μηχανές, που με τη χρήση ευφυών λογισμικών θα έχουν όσο γίνεται πιο πολλά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης σκέψης, του ανθρώπινου εγκέφαλου.
Η ΤΝ αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα. Η τεχνητή νοημοσύνη καθιστά τις μηχανές ικανές να ‘κατανοούν’ το περιβάλλον τους, να επιλύουν προβλήματα και να δρουν προς την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου. Η μηχανή όμως, ο υπολογιστής, για να τα κάνει αυτά, παίρνει κάποια δεδομένα. Κάποτε αυτά τα προμήθευε στην μηχανή ο άνθρωπος, Τώρα μπορεί η μηχανή να τα παίρνει μόνη της, για παράδειγμα με αισθητήρες ή με κάμερες. Τα επεξεργάζεται και βγάζει συμπέρασμα. Η ιστορία έχει δείξει ότι η τεχνολογία έχει ένα χαρακτηριστικό. Δεν σταματά ποτέ. Γνωρίζει κάποιες εποχές με αλματώδη πρόοδο και κάποιες περιόδους ανάπαυσης. Αλλά πάντα προχωρεί μπροστά.
Η ουσία είναι ότι ο άνθρωπος σκέφτηκε να φτιάξει μηχανές που θα σκέφτονται. Θα σκέφτονται άραγε αντί γι’ αυτόν ή καλύτερα από αυτόν. Εφόσον οι μηχανές κάνουν γρηγορότερα υπολογισμούς από τον άνθρωπο, μπορούν πράγματι με την σύγκριση πάρα πολλών δεδομένων να βγάλουν ασφαλέστερα συμπεράσματα και σε μικρότερο χρόνο από όσο θα χρειάζεται ο άνθρωπος. Οι μηχανές επεξεργάζονται απίστευτα μεγάλο αριθμό δεδομένων πια. και σε απίστευτα μικρό χρόνο.
Ένα παράδειγμα του τι μπορεί να γίνει και πού έχει φτάσει η ΤΝ είναι μια εφαρμογή που θα σου δίνει οδηγίες για το πώς να συμπεριφερθείς και τι να πεις, σε ένα ραντεβού. Είτε είναι το «πρώτο ραντεβού» είτε είναι ένα επαγγελματικό ραντεβού. Ήδη οι εφαρμογές γνωριμιών χρησιμοποιούν αλγόριθμους για να προτείνουν ταίρι και να βελτιώσουν την εμπειρία των χρηστών τους. Η εξέλιξη της τεχνολογίας όμως μπορεί κάποια στιγμή να επιτρέπει ανάλυση της πραγματικότητας την ώρα που αυτή γεννιέται. Όταν δηλαδή είναι σε εξέλιξη το ραντεβού, η εφαρμογή θα μπορεί να κάνει εκτίμηση και ανάλυση των δεδομένων (παλμοί, ομιλία, ιδρώτας, άγχος, ευχαρίστηση και ικανοποίηση του χρήστη) και αμέσως να υπαγορεύει στον χρήστη πώς να συμπεριφερθεί.
Η ΤΝ, στην εφαρμογή Midjourney, επέτρεψε πρόσφατα σε έναν οικοδόμο στις ΗΠΑ να γεμίσει τον κόσμο με φωτογραφίες του Πάπα Φραγκίσκου να φοράει ένα υπερμοντέρνο φουσκωτό (καπιτονέ) μπουφάν. Θα μπορούσε να τον δείχνει να παίζει μπάλα ή να βρίζει. Η Midjourney ανταποκρίνεται σε εντολές και δημιουργεί εικόνες αφού πρώτα επεξεργαστεί δισεκατομμύρια σχετικές εικόνες στο Ίντερνετ. Ο χρήστης μπορεί να φτιάξει όποια εικόνα θέλει.
ChatGPT. Πηγή: UNSPLASH
