Για πολλούς από εμάς, ένα σπίτι είναι ένα τετράπλευρο κτίριο σε μόνιμο θεμέλιο. Κάποιοι άνθρωποι όμως, χτίζουν τα σπίτια τους με λάσπη, άλλοι με τούβλα άλλοι με ύφασμα και άλλοι με παγοκολόνες. Τα σπίτια των ανθρώπων είναι φτιαγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες τους ανάλογα με τις συνθήκες στο μέρος που ζουν, τον πολιτισμό και την κουλτούρα τους….

 

Adobe (πλίθινο σπίτι)

 

Το adobe (πλίθα) είναι ένα τούβλο ή δομικό κομμάτι, συνήθως φτιαγμένο στο χέρι, κυρίως από πηλό και άμμο. Μπορεί να περιέχει λάσπη και συχνά προστίθενται σε αυτό υλικά, όπως άχυρο ή άλλες φυσικές ίνες ακόμα και αποξηραμένη κοπριά αγελάδας. Το Adobe τούβλο στεγνώνει στον ήλιο για μεταγενέστερη χρήση. Τα Adobe houses είναι φιλικά προς το περιβάλλον σπίτια που κατασκευάζονται για εξοικονόμηση ενέργειας και έχουν καλή μόνωση. 

 

Ιγκλού

 

Ένα ιγκλού, επίσης γνωστό ως χιονόσπιτο ή καλύβα από χιόνι, είναι ένας τύπος καταφυγίου που χτίζεται από χιόνι. Ορθογώνια κομμάτια παγωμένου χιονιού τοποθετούνται κυκλικά, ώστε η κατασκευή να συγκλίνει και να σχηματίζεται τελικά ένας τέλειος θόλος. Οι σχισμές και τα όποια σημεία επαφής γεμίζονται με χιόνι. Τότε οι Εσκιμώοι ανάβουν μια λάμπα που καίει λίπος φάλαινας, ώστε να αναδίδει πολλή θερμότητα. Αν και τα ιγκλού συνδέονται συχνά με Ινουίτ (Εσκιμώους), παραδοσιακά χρησιμοποιήθηκαν μόνο από τους κατοίκους της Κεντρικής Αρκτικής του Καναδά και της περιοχής Κάαναακ της Γροιλανδίας. Άλλοι Ινουίτ συνήθιζαν να χρησιμοποιούν χιόνι για να μονώσουν τα σπίτια τους, τα οποία ήταν κατασκευασμένα από κόκκαλο και δέρματα φάλαινας. Το χιόνι χρησιμοποιείται επειδή ο αέρας που παγιδεύεται σε αυτό το καθιστά μονωτικό. Στο εξωτερικό, οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι τόσο χαμηλές όσο -45 °C , αλλά στο εσωτερικό, η θερμοκρασία μπορεί να κυμαίνεται από -7 έως 16 °C  όταν θερμαίνεται μόνο από τη θερμότητα του σώματος. Πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι το χιόνι, όσο και αν φαίνεται παράδοξο είναι κακός αγωγός της θερμότητας και του κρύου. Για αυτόν τον λόγο τα ιγκλού θερμαίνονται εύκολα και τους προφυλάσσουν από το κρύο. Αντίθετα ο πάγος είναι πολύ καλός αγωγός και όταν με τον καιρό το χιόνι μετατρέπεται σε πάγο, εγκαταλείπουν τα ιγκλού τους.

 

Κυκλαδίτικο σπίτι

 

Ο όρος κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική αναφέρεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά γνωρίσματα που απαντώνται στα νησιά των Κυκλάδων, στο Αιγαίο Πέλαγος.

Στα χαρακτηριστικά της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής συμπεριλαμβάνονται τα εξής:

1. Η ορθογώνια κάτοψη με επίπεδη στέγη.

2. Συνδυασμός  λευκού και  μπλε χρώματος. Το λευκό χρώμα μειώνει την ηλιακή απορρόφηση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

3. Σπίτια κατά βάση ισόγεια ή διώροφα με πέτρινη εξωτερική σκάλα

4. Στέγη είναι άλλοτε επίπεδη και άλλοτε θολωτή

5. Νοτιοανατολικός προσανατολισμός των κατοικιών, ώστε το σπίτι να «δέχεται» άπλετο φυσικό φως.

6. Τοίχοι  πάχους 60-80εκ., ώστε να διασφαλίζεται η επιθυμητή θερμοκρασία

Γιουρτ

 

Μια παραδοσιακή γιούρτα (από τις τουρκικές γλώσσες) ή γ(κ)ερ (μογγολικά) είναι μια φορητή στρογγυλή σκηνή που καλύπτεται με δέρματα ή τσόχα και χρησιμοποιείται ως κατοικία από διάφορες νομαδικές ομάδες στις στέπες της Κεντρικής Ασίας. Οι παραδοσιακές γιούρτες αποτελούνται από ένα ξύλινο κυκλικό πλαίσιο με κάλυμμα από τσόχα. Η τσόχα είναι φτιαγμένη από μαλλί από κοπάδια προβάτων. Η κατασκευή αποτελείται από πλέγμα από ξύλο ή μπαμπού για τους τοίχους, μια κάσα για πόρτα, δοκάρια και έναν δακτύλιο συμπίεσης, πιθανώς λυγισμένο με ατμό. Η δομή της οροφής είναι συχνά αυτο-υποστηριζόμενη, αλλά οι μεγάλες γιούρτες μπορεί να έχουν εσωτερικούς στύλους, που υποστηρίζουν τον δακτύλιο. Οι σύγχρονες γιούρτες κατασκευάζονται και μόνιμα σε ξύλινη πλατφόρμα. Χρησιμοποιούνται σύγχρονα υλικά όπως ξύλινα ή μεταλλικά πλαίσια, καμβάς ή μουσαμάς, πλεξιγκλάς, συρματόσχοινο. Μια γιούρτα σχεδιάζεται για αποσυναρμολόγηση και τα μέρη μεταφέρονται συμπαγή σε καμήλες ή γιακ για να ξαναχτιστούν σε άλλη τοποθεσία. Η πλήρης κατασκευή διαρκεί περίπου 2 ώρες. Η παραδοσιακή διακόσμηση σε μια γιούρτα βασίζεται κυρίως σε μοτίβα με συγκεκριμένο συμβολισμό. Χρησιμοποιούνται επίσης ευρέως επαναλαμβανόμενα γεωμετρικά σχέδια. Όλα τα σχέδια βρίσκονται όχι μόνο στις γιούρτες, αλλά και σε κεντήματα, έπιπλα, βιβλία, ρούχα, πόρτες και άλλα αντικείμενα.

 

Τίπι

 

Το τίπι είναι μια κωνική σκηνή με πτερύγια καπνού στην κορυφή της  και ιστορικά κατασκευασμένη από δέρματα ζώων ή δερμάτων ή, σε πιο πρόσφατες γενιές, από καμβά τεντωμένο σε ένα πλαίσιο από ξύλινα κοντάρια. Το τίπι είναι ανθεκτικό, παρέχει ζεστασιά και άνεση τον χειμώνα, είναι δροσερό στη ζέστη του καλοκαιριού και μένει στεγνό κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων. Μπορεί να αποσυναρμολογηθεί και να μετεγκατασταθεί γρήγορα σε μια νέα περιοχή. Ιστορικά, αυτή η φορητότητα ήταν σημαντική για τους Ινδιάνους λόγω του νομαδικού τρόπου ζωής τους. Γενικά, τα ανοίγματα της πόρτας  είναι στραμμένα προς τα ανατολικά. Ένα τίπι στηρίζεται σε διασταυρωμένα μεταξύ τους κοντάρια στην κορυφή τραβηγμένα προς τα έξω στα κάτω άκρα, ώστε να σχηματίζεται ένας κώνος. Το πεύκο είναι το προτιμώμενο ξύλο για τα κοντάρια, ενώ το κάλυμμα ήταν  κατασκευασμένο από δέρμα βουβαλιού. Τα περισσότερα τίπι σε ένα χωριό δεν ήταν βαμμένα. Οι ζωγραφισμένες άκρες απεικόνιζαν συχνά αξιόλογες ιστορικές μάχες και συχνά παρουσίαζαν γεωμετρικές απεικονίσεις ουράνιων σωμάτων και σχέδια ζώων.

Δ. Π.