The Voice of Young

                 ΣΤΗ ΣΥΧΓΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

 

Οι νέοι  από τη φύση τους είναι αντιδραστικοί απέναντι σε οτιδήποτε διαφέρει από τη γνώμη τους. Κυρίως αυτές τις αντιδράσεις  τις στρέφουν προς τους γονείς τους ή και μεταξύ τους  , συνήθως σε καθημερινές τους συζητήσεις.  Όμως έχουν υπάρξει αρκετές στιγμές στην ιστορία της ανθρωπότητας στις οποίες αυτή η «αντιδραστικότητα» των νέων έχει υπάρξει καθοριστική για σημαντικά γεγονότα και πολιτικές αποφάσεις , είτε σε κρατικό είτε σε διεθνές επίπεδο .

 

Τέτοιου είδους παραδείγματα είναι :

 

 

Σκιαδικά

Πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο, η πρωτοβουλία των φοιτητών για δράση αναπτύσσεται στην Ελλάδα, τον Μάη του 1859, και υπό την πρωθυπουργία του Αθανάσιου Μιαούλη, με τα λεγόμενα «Σκιαδικά», που αποτελούν μία από τις πρώτες αναφορές για πανεπιστημιακό άσυλο. Έμειναν στην ιστορία, ως επεισόδια που ξέσπασαν ανάμεσα στη χωροφυλακή και τους μαθητές και σπουδαστές της Αθήνας. Στο αίτημα του τότε υπουργού Εξωτερικών, Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή, να στηριχθεί η εγχώρια παραγωγή έναντι της εισαγόμενης, με την προτίμηση ψάθινων καπέλων από τη Σίφνο, πολλοί φοιτητές αρχίζουν να ανταποκρίνονται.

 

Σύντομα, τα σιφνέικα σκιάδια γίνονται μόδα στους κύκλους των σπουδαστών, μέχρι τη στιγμή που οι εισαγωγείς καπέλων στέλνουν υπαλλήλους τους στο Πεδίο του Άρεως με κουρελιασμένα σκιάδια, προκειμένου να διακωμωδήσουν τους μαθητές. Η Χωροφυλακή, με το μέρος των υπαλλήλων, ξυλοφορτώνει μαθητές και προχωράει σε τρεις συλλήψεις. Τελικά, τα πνεύματα ηρέμησαν, όταν ο φρούραρχος Αθηνών διέλυσε με τα όπλα τους συγκεντρωμένους, απολύθηκε ο διευθυντής της Αστυνομίας και αφέθηκαν ελεύθεροι οι συλληφθέντες φοιτητές.

 

Ευαγγελικά – Ορεστειακά

Τα «Ευαγγελικά» είναι τα αιματηρά επεισόδια που σημειώθηκαν στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου 1901, με αφορμή τη δημοσίευση των Ευαγγελίων στη Δημοτική γλώσσα, από την εφημερίδα «Ακρόπολις». Εκείνοι που άρχισαν να κατεβαίνουν στο δρόμο ήταν φοιτητές, δάσκαλοι, παπάδες, βουλευτές. Οι χωροφύλακες, χάνοντας πάλι τον έλεγχο, πυροβολούν και αρχίζουν να μετρώνται θύματα. H εφημερίδα Ακρόπολις διέκοψε τη δημοσίευση του Ευαγγελίου και στο φύλλο της 7ης Νοεμβρίου ζήτησε συγγνώμη από τους φοιτητές. Η συμπλοκή, όντας σφοδρή, προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης του Γεώργιου Θεοτόκη .

 

Τον ίδιο χρόνο και ως συνέχεια των «Ευαγγελικών», ξεσπούν τα «»Ορεστειακά», υπό την πρωθυπουργία του Δημήτριου Ράλλη, τα οποία αναφέρονται σε σφοδρές συγκρούσεις, μεταξύ φοιτητών και αστυνομίας, με αφορμή πάλι, γλωσσικά θέματα. Ο αγώνας έγινε το Νοέμβρη του 1903, για την προάσπιση της αρχαίας παράδοσης, με αφορμή την παράσταση της «Ορέστειας» του Αισχύλου, μεταφρασμένης στη Δημοτική. Κάποιοι στρατιώτες πυροβόλησαν κατά του πλήθους, με αποτέλεσμα να φονευτούν δύο πολίτες και να τραυματιστούν επτά.

 

Το κίνημα του 1960 στις ΗΠΑ

Κατά τη δεκαετία του ’60 και στα πλαίσια της υποχώρησης του Μακαρθισμού και της άμβλυνσης του ψυχροπολεμικού κλίματος, ξεσπά στις Η.Π.Α. μια πρωτόγνωρα δυναμική φοιτητική εξέγερση ενάντια στο ισχύον status, σύμπτωμα της ιδιαίτερης πολιτικής συγκυρίας -αμερικανικής και διεθνούς- και απότοκο των κοινωνικών, πολιτικών, διανοητικών και ιδεολογικών επανατοποθετήσεων που συντελούνται ως παρακολούθημά της. Το φοιτητικό κίνημα, που μαζί με την ειρηνική επανάσταση για τη διεύρυνση και κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων και το αντιπολεμικό κίνημα με αφορμή τον πόλεμο του Βιετνάμ αποτέλεσαν τους τρεις μεγάλους πολιτικούς αγώνες οι οποίοι σημάδεψαν τη μεταπολεμική αμερικανική ιστορία, απαιτούσε τον επαναπροσανατολισμό των Πανεπιστημίων και τον επαναπροσδιορισμό της δομής, των στόχων και του ρόλου τους, αμφισβητούσε έμπρακτα την αμερικανική καπιταλιστική πραγματικότητα, διεκδικούσε τη δημιουργία μιας δίκαιης και γνήσια δημοκρατικής κοινωνίας, γέννησε ελπίδες για μια πνευματική, κοινωνική και πολιτική ανάταση και έληξε άδοξα παραμένοντας νοσταλγική ανάμνηση και πικρή εμπειρία.

 

 

 

Μάης του ’68

 Ο όρος Μάης του ’68 (γνωστός και ως Γαλλικός Μάης) περιγράφει την πολιτική και κοινωνική αναταραχή που ξέσπασε στη Γαλλία κατά τη διάρκεια των μηνών Μαΐου-Ιουνίου του 1968. Τα γεγονότα ξεκίνησαν από κινητοποιήσεις των Γάλλων μαθητών και φοιτητών, επεκτάθηκαν με γενική απεργία των Γάλλων εργατών και τελικά οδήγησαν σε πολιτική και κοινωνική κρίση, που άρχισε να παίρνει διαστάσεις επανάστασης και οδήγησε στη διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη εκλογών από τον τότε πρόεδρο Σαρλ Ντε Γκωλ.

 

 

Μερικοί φιλόσοφοι και ιστορικοί έχουν υποστηρίξει ότι η εξέγερση ήταν το πιο σημαντικό επαναστατικό γεγονός του 20ού αιώνα, επειδή δεν πραγματοποιήθηκε από μεμονωμένο πλήθος, όπως οι εργαζόμενοι ή οι φυλετικές μειονότητες, αλλά ήταν μια παλλαϊκή εξέγερση, άνευ φυλετικών, πολιτιστικών, ηλικιακών και κοινωνικών διακρίσεων.

 

Άρχισε ως σειρά απεργιών και καταλήψεων, που ξέσπασαν σε διάφορα πανεπιστήμια και γυμνάσια στο Παρίσι, μετά από τη διαμάχη με τους διοικητές των πανεπιστημίων και την αστυνομία. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης του Σαρλ Ντε Γκωλ να λύσει τις απεργίες με τη δράση της αστυνομίας κατάφεραν μόνο να οξύνουν την κατάσταση περαιτέρω, οδηγώντας σε οδομαχίες με την αστυνομία στο Καρτιέ Λατέν. Ακολούθησε γενική απεργία από τους σπουδαστές και απεργίες σε όλη τη Γαλλία από δέκα εκατομμύρια Γάλλους εργαζομένους, κατά προσέγγιση δύο τρίτα του γαλλικού εργατικού δυναμικού. Κατά συνέπεια, ο Σαρλ Ντε Γκωλ διέλυσε την Εθνοσυνέλευση και προκήρυξε νέες κοινοβουλευτικές εκλογές για τις 23 Ιουνίου 1968.

 

Η κυβέρνηση βρέθηκε υπό κατάρρευση, αλλά ο επαναστατικός αναβρασμός έπαψε να υπάρχει σχεδόν τόσο γρήγορα όσο προέκυψε. Οι εργαζόμενοι επέστρεψαν στις εργασίες τους, ωθημένοι από την Γενική Συνομοσπονδία Εργατών και το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, που είχε καταδικάσει την εξέγερση και δεν συμμετείχε. Όταν τελικά πραγματοποιήθηκαν εκλογές τον Ιούνιο, το κόμμα του Ντε Γκωλ προέκυψε ακόμα ισχυρότερο από πριν.

 

Τα γεγονότα μπορεί να κατέληξαν σε πολιτική αποτυχία, αλλά είχαν τεράστιες κοινωνικές συνέπειες: μπορεί να μη διήρκεσαν ένα μήνα, αλλά ο όρος Μάης του ’68 έγινε συνώνυμο με την αλλαγή των κοινωνικών αξιών. Στη Γαλλία, θεωρείται ως σημείο-σταθμός στην αμφισβήτηση του κατεστημένου (θρησκεία, πατριωτισμός, σεβασμός στην εξουσία) και για τη μετάβαση από το συντηρητισμό στις φιλελεύθερες ιδέες (ισότητα, ανθρώπινα δικαιώματα, σεξουαλική απελευθέρωση)[εκκρεμεί παραπομπή]. Στην Ευρώπη, αποτέλεσαν έμπνευση για παρόμοιους κοινωνικούς αγώνες αλλά και αφορμή για ρήξη ορισμένων κομματιών του σοσιαλιστικού κινήματος με τα παραδοσιακά κομμουνιστικά κόμματα.

 

Ο Μάης του ’68 δεν ήταν μια μεμονωμένη «γαλλική υπόθεση». Αντίθετα, υπήρξαν διαμαρτυρίες φοιτητών σε όλο τον κόσμο.

 

Τα γεγονότα προηγήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν ο Πρόεδρος Λίντον Τζόνσον αποσύρθηκε από την προεδρική εκστρατεία το Μάρτιο του 1968, λόγω της αυξανόμενης λαϊκής διαμαρτυρίας. Ακολούθησε στις 4 Απριλίου η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και η φοιτητική κατάληψη και το κλείσιμο του Πανεπιστημίου Κολούμπια στις 23 Απριλίου.

 

Στο Μεξικό, τη νύχτα της 2ης Οκτωβρίου 1968, μια πορεία σπουδαστών τελείωσε μέσα σε έναν καταιγισμό σφαιρών στην Plaza de las Tres Culturas στο Tlatelolco, στην Πόλη του Μεξικού, δέκα μέρες πριν τους Ολυμπιακούς του 1968.

 

Τα φοιτητικά κινήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία ήταν απομονωμένα από την εργατική τάξη, αλλά στην Ιταλία και στην Αργεντινή και οι εργαζόμενοι ένωσαν τις δυνάμεις τους στις προσπάθειες να δημιουργηθεί μια ριζικά διαφορετική κοινωνία.

 

Στο Βέλγιο, φοιτητές από το φλαμανδικό πανεπιστήμιο Katholieke Universiteit Leuven διαμαρτυρήθηκαν ενάντια στην επιβολή της γαλλικής γλώσσας στο πανεπιστήμιο, κάτι που οδήηγησε στη δημιουργία ξεχωριστού γαλλόφωνου πανεπιστημίου (Université catholique de Louvain).

 

Στην Ανατολική Ευρώπη, φοιτητές στην Πολωνία και στη Γιουγκοσλαβία διαμαρτυρήθηκαν εναντίον της περιστολής της ελευθερίας του λόγου από το κομμουνιστικό καθεστώς.

 

Πολλοί φοιτητές επίσης ασχολήθηκαν με τα ζητήματα του «Τρίτου Κόσμου». Δημιουργήθηκαν σοσιαλιστικά κινήματα με αναφορές στην Κούβα, το Βιετνάμ και την Κίνα, αναδεικνύοντας προσωπικότητες όπως ο Φιντέλ Κάστρο, ο Τσε Γκεβάρα και ο Μάο Τσε Τουνγκ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΝΕΑΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ

Υπάρχουν κάποια ευρωπαϊκά κινήματα που συνέβαλαν στην διαμόρφωση της ιστορίας, δραστηριοποίησαν τους νέους κάνοντας τους ενεργούς πολίτες με όραμα για μια καλύτερη κοινωνία. Μερικά από αυτά ήταν:

1.Το κίνημα των χίπις στα τέλη των 60s βασίστηκε στην ιδέα της απόρριψης κοινωνικά αποδεκτών τρόπων συμπεριφοράς και σε μια μορφή ευγενούς αναρχίας. Γυμνισμός, μεταχειρισμένα ρούχα σε συνδυασμό με παλιές στρατιωτικές στολές και έθνικ φορέματα. Η μουσική ήταν έντονα επηρεασμένη από τη folk και περιλάμβανε πολιτικά μηνύματα που υποστήριζαν την ειρήνη και την αγάπη.

 

 

 

 

 

2.

Ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά νεανικά κινήματα που συγκλόνισαν τον κόσμο ήταν η εξέγερση του πολυτεχνείου.   Η Ελλάδα βρισκόταν από τις 21 Απριλίου 1967 υπό τη δικτατορική διακυβέρνηση του στρατού, καθεστώς που είχε καταργήσει τις ατομικές ελευθερίες, είχε διαλύσει τα πολιτικά κόμματα και είχε εξορίσει, φυλακίσει και βασανίσει πολιτικούς Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μαζική και δυναμική εκδήλωση της λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών που έλαβε μέρος στην ελληνική επικράτεια τον Νοέμβριο του 1973. Η εξέγερση ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου με κατάληψη του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθηνών από φοιτητές και σπουδαστές και η οποία κλιμακώθηκε σε αντιχουντική εξέγερση, καταλήγοντας σε αιματοχυσία επαναφορά σε ισχύ του σχετικού στρατιωτικού νόμου που απαγόρευε τις συγκεντρώσεις και την κυκλοφορία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, και πολίτες με κριτήριο τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

 

3. Ένα άλλο κίνημα την δεκαετία του ’60 ήταν οι λεγόμενοι teddy boys. Νέοι που αμφισβητούσαν τα πάντα και τους πάντες. Μέσα από αυτό το κίνημα ήθελαν να περάσουν τις δικές τους ιδέες για ένα καλύτερο κράτος.   Οι teddy boys εμπνεύστηκαν το look τους από τους εξέχοντες καλλιτέχνες του ’50 οι οποίοι έπαιζαν ένα καινούριο είδος μουσικής-το rock’n’roll. Είχαν τη φήμη πως ήταν βίαιοι, προκαλούσαν φασαρίες, αντιμάχονταν τις αρχές και ξήλωναν καθίσματα σε συναυλίες.

4. Δανδήδες και φλαπερς

Δεν είναι ξεκάθαρο αν στη δεκαετία του ’20 η μόδα επηρέασε τη μουσική ή αν συνέβη το αντίστροφο. Το σίγουρο είναι πως οι νέοι άρχισαν να παίρνουν μεγαλύτερα ρίσκο όσον αφορά στον τρόπο που ντύνονταν και την ίδια στιγμή η μουσική έγινε πιο έντονη ενώ οι χοροί σχεδόν ακροβατικοί. Οι γυναίκες κάπνιζαν δημόσια, έπιναν, μπορούσαν να διατηρούν σχέσεις όχι ιδιαίτερα δεσμευτικές και επιθυμούσαν να ντύνονται σύμφωνα με την μόδα. Οι δανδήδες από την άλλη είχαν εμμονή με κάθε τι εξωτικό και πιο συγκεκριμένα με τη μόδα που συνδύαζε αφρικανικά και ανατολίτικα στοιχεία, ακόμα και αναφορές στον πολιτισμό των Αζτέκων..Αυτό το κίνημα σαν να λέγαμε αποτέλεσε αιτία για να ξεφύγουν οι  γυναίκες από τα πρότυπα της τότε κοινωνίας και να ανεξαρτητοποιηθούν.

Το κίνημα του μοντερνισμού στα τέλη του ’50 και τις αρχές του ’60 ήταν σε μεγάλο βαθμό επηρεασμένο από την ιταλική μόδα. Η αύξηση της νεαρής εργασίας έφερε ανάλογη αύξηση στην νεαρή κατανάλωση. Οι συγκεντρώσεις των ομοϊδεατών στα καφέ και στα κλαμπ ανέδειξαν μια καινούρια, καθώς πρέπει μόδα και μια εμμονή με R&B μπάντες της Αμερικής και βρετανικά συγκροτήματα επηρεασμένα από αυτές όπως οι Small Faces και οι The Who: τρίκουμπο σακάκι, μοχέρ κοστούμια, στρατιωτικά parka παλτά, μπλούζες Fred Perry, μπότες Hush Puppies και Vespa. Τα κορίτσια κάπρι παντελόνια και μακριές βλεφαρίδες.

 

 

 

5. Skinheads

Στα μέσα της δεκαετίας του εξήντα η μόδα ήταν έντονα απηρεασμένη από τη ska μουσική. Το κίνημα των skinhead επηρεάστηκε από το στυλ των τζαμαικανών rude boys και ενδυματολογικά περιελάμβανε: παντελόνια σωλήνες, καρό πουκάμισα, άσπρα t-shirt, τιράντες, cherry red doc martens. To look υιοθετήθηκε αργότερα από φασιστικές και ρατσιστικές ομάδες στα τέλη του ’70. Σήμερα έχει επανέλθει σαν ένα είδος “στολής” για αρκετά μέλη της γκέι κοινότητας.

 

6.Glam Rock

Ενώ η Αμερική σαγηνευόταν από το R&B στα τέλη του εβδομήντα, η Αγγλία έπαιρνε μέρος σε ένα μουσικό και οπτικό πείραμα. Το glam rock ήταν ένα θεατρικό, sexperimental δημιούργημα με ψηλές πλατφόρμες, φανταχτερό make up και κομμάτια που δοκίμασαν τις αντοχές πολλών γονέων.

 

 

7.Punk

 

Στο τελος του ’70 το punk άλλαξε τα πάντα. Οι ακριβές δημιουργίες της Vivienne Westwood και του Malcom McLaren γέννησαν μια DIY επανάσταση που επέτρεψε σε μια ολόκληρη γενιά να εκφραστεί μέσω αυτοσχέδια κομμένων και βαμμένων μαλλιών, καλλιτεχνικά σκισμένων t-shirt, κοσμημάτων από παραμάνες, λουριά σκύλων και μεταχειρισμένων παντελονιών. Φωτοτυπημένα, διπλωμένα στο χέρι εξώφυλλα δίσκων και πόστερ που διαφήμιζαν μπάντες δημιουργικών ατόμων τα οποία πολλές φορές δεν είχαν καν διαλέξει μουσικό όργανο.

 

 

8. Goth

Παρόλο που οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης υποκουλτούρας ποικίλουν, το γκοθ είναι περισσότερο συνδεδεμένο με την εφηβική επανάσταση και το περιθώριο, μια πιο σκοτεινή εναλλακτική του punk. Τα δυο είδη ενώθηκαν στα τέλη του εβδομήντα με τους Damned του Dave Vanian και τους Bauhaus να φέρνουν τα χλωμά μάγουλα και τους μαύρους μανδύες στην σκηνή. Eyeliner και νεο-βικτωριανό στυλ πάντα σε μαύρο.

 

 

 

 

9. New Romantics

Οι new romantics ήταν ένας ενδυματολογικός γάμος μεταξύ του νεοκλασσικού και του glam rock. Καθιερώθηκε στα τέλη του ’70 και εξελίχθηκε κατά τη δεκαετία του ’80. Τα Scary Monsters του Bowie γοήτευσαν τη γενιά του punk και σχεδιαστές όπως η Sue Clowes και η Vivienne Westwood φόρεσαν φουσκωτές φούστες, balloon μανίκια και έντονα μοτίβα. Το Blitz Club του Λονδίνου έγινε συνώνυμο με τον πειραματισμό πάνω στην ανδρόγυνη, ελεύθερη σεξουαλικότητα και με το new wave. rave, τα παπούτσια αθλητικά και η σφυρίχτρα απέκτησε καινούριο status.