ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ
ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ, ΤΟ ΠΙΝΕΛΟ, ΤΟ ΝΥΣΤΕΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΠΑΘΙ
της Αθηνάς Καρυώτη Χατζή και της Κατερίνας Κασίμη
Φιλέλληνας χαρακτηρίζεται εκείνος που τρέφει ιδιαίτερη αγάπη προς τον ελληνικό λαό και τον πολιτισμό του. Ο όρος καθιερώθηκε να χρησιμοποιείται για τον χαρακτηρισμό ξένων που εκδήλωναν αισθήματα φιλίας και υποστήριξη στους Έλληνες κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Το Φιλελληνικό κίνημα αναπτύχθηκε κυρίως σε ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ και βοήθησε σημαντικά ηθικά και υλικά τους Επαναστατημένους Έλληνες. Φιλελληνικές επιτροπές διοργάνωναν εράνους για τη συγκέντρωση ρούχων, χρήματων και τροφίμων.
Άνθρωποι του πνεύματος και των τεχνών, εκτός της χρηματικής τους συνεισφοράς, με τη συγγραφική τους δραστηριότητα και το καλλιτεχνικό τους έργο επηρέασαν την κοινή γνώμη και συνέβαλαν στη δημιουργία ενός κινήματος υποστήριξης της Ελληνικής Επανάστασης.
Ο σπουδαίος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκώ εξέδωσε τη γνωστή συλλογή των «Ανατολικών» ποιημάτων του, ανάμεσα στα οποία βρίσκονται και τα ονομαστά «ελληνικά» ποιήματα του «Κανάρης», το πασίγνωστο «Ελληνόπουλο» εμπνευσμένο από την καταστροφή της Χίου, η «Λαζάρα» και τα «κεφάλια του Σεραγιού».
Ο Αυστριακός Ernst Mangel ήρθε μαζί με τον γιο του, Michael στην Ελλάδα, έλαβε μέρος σε πολλές μάχες
και οργάνωσε την πρώτη ελληνική στρατιωτική μπάντα, για να εμψυχώνει τους στρατιώτες πριν τη μάχη. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε ως αρχιμουσικός στον ελληνικό στρατό. Μετά το τέλος της Επανάστασης έζησε στην Αθήνα, όπως και ο γιος του, Michael, ο οποίος μάλιστα τιμήθηκε με τρία μετάλλια εξαίρετων πράξεων.
Ο Eugene Delacroix αποτύπωσε συγκλονιστικές στιγμές του αγώνα στα έργα του η «Σφαγή της Χίου», η «Ελλάδα που ξεψυχάει πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου» και «Επεισόδιο του ελληνικού αγώνα».
Ο Gioachino Rossini συνέθεσε την «Πολιορκία της Κορίνθου», το μεγαλύτερο σε μέγεθος και επιτυχία φιλελληνικό μουσικό έργο. Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Όπερα του Παρισίου στις 9 Οκτωβρίου 1826, στα γαλλικά με ιδιαίτερη επιτυχία, ενώ τα έσοδα δόθηκαν για την ενίσχυση του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων.
Στην Ελβετία, τα κατορθώματα των Ελλήνων θύμιζαν στους κατοίκους της τον δικό τους αγώνα ανεξαρτησίας κατά τον 18ο αιώνα. Ιδρύθηκαν πολλά φιλελληνικά κομιτάτα, τη δράση των οποίων συντόνιζε ο τραπεζίτης Jean Gabriel Eynard. Ο ίδιος διέθεσε τεράστια ποσά από την προσωπική του περιουσία, για να υποστηρίξει τον αγώνα των Ελλήνων.
Ουσιαστική ήταν και η συμβολή της Γερμανίας στην Επανάσταση, όπου ιδρύθηκαν φιλελληνικά κομιτάτα.Μεταξύ των πρώτων Γερμανών φιλελλήνων ήταν και ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος Α’.
Στρατιωτικοί, γιατροί βρέθηκαν στα πεδία των μαχών και θυσίασαν ακόμη και τη ζωή τους.
Ο Ελβετός ιατρός Louis-AndréGosse (1791 – 1873) προσέφερε τις ιατρικές υπηρεσίες του στους μαχόμενους Έλληνες. Ήταν ένας από τους γιατρούς που μάταια προσπάθησε να σώσει τη ζωή του Καραϊσκάκη μετά τη μάχη του Φαλήρου. Ο Gosse διακινδύνευσε τη ζωή του κατά την επιδημία πανώλης. Προς τα τέλη του 1828 οι οικονομικοί πόροι του έχουν εξαντληθεί και έτσι αναχώρησε από την Ελλάδα το καλοκαίρι του 1829, αλλά συνέχισε να εργάζεται για την εξαγορά και απελευθέρωση Ελλήνων δούλων από τα σκλαβοπάζαρα της Μεσογείου. Το 1838 ο Gosse επισκέφτηκε πάλι με τη σύζυγό του την Ελλάδα και τιμήθηκε από τον βασιλιά Όθωνα με το αριστείο του Αγώνος και τον αργυρό Σταυρό του Σωτήρος.
Ο Gambini Pasquale από την πόλη Corte της Κορσικής, γόνος οικογένειας διακεκριμένων στρατιωτικών, ήρθε στην Ελλάδα, όπου έλαβε μέρος σε μάχες. Πέθανε, αφού πρώτα βασανίσθηκε από τους Τούρκους, στα Πατήσια των Αθηνών, στις 6 Μαΐου 1827.
Ο François Robert διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά την πολιορκία της Ακρόπολης. Ήταν εκπαιδευτής του πεζικού στην Ελλάδα, διοικούσε στο Χαϊδάρι στο Α΄ Τάγμα του Τακτικού Στρατού, το οποίο επέδειξε μεγάλη γενναιότητα και όντας επικεφαλής του τραυματίστηκε, γεγονός που τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το πεδίο της μάχης. Κατάφερε να επιζήσει για τέσσερις ημέρες με τρομερά τραύματα και πέθανε με φρικτούς πόνους.
Ο Διονύσιος Βούρβαχης (ConstantinDenisBourbaki), Κεφαλλονίτης και πολιτογραφημένος Γάλλος, είχε ενεργή δράση στη Φιλελληνική Επιτροπή του Παρισιού και μετά την έξοδο του Μεσολογγίου ήρθε στην Ελλάδα μαζί με άλλους Γάλλους αξιωματικούς.Το έργο του ενίσχυε οικονομικά η Επιτροπή της Κέρκυρας, η οποία επιτελούσε σημαντικό έργο και μάλιστα εξαγόραζε Έλληνες σκλάβους. Στη μάχη στο Καματερό βρήκε τραγικό τέλος, καθώς εκτελέστηκε από τους Τούρκους. Στην Γαλλία τον αποκαλούσαν Καπετάν Γραικό. Σήμερα δρόμοι στην Αθήνα, στην Κεφαλονιά και στο Καματερό φέρουν το όνομά του.
Πηγές
Βιογραφίες Φιλλελήνων , Εταιρεία για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό, https://www.eefshp.org/archeio/viografies-filellinon/
