Οι γυναίκες, παρά τους αυστηρούς κοινωνικούς περιορισμούς της εποχής που τις ήθελαν να ασχολούνται μόνο με τις δουλειές του σπιτιού και να μην έχουν λόγο για όσα συνέβαιναν στον κόσμο, άφησαν το δικό τους «αποτύπωμα» στην Επανάσταση του 1821. Παρόλο που ο πόλεμος θεωρούνταν ανέκαθεν ανδρική υπόθεση και υπήρχε μία επιφυλακτικότητα από την πλευρά των ανδρών να εμπιστευτούν τις γυναίκες, δεν ήταν λίγες οι ηρωίδες που ξεχώρισαν για το θάρρος τους και στάθηκαν γενναία στο πλευρό των ανδρών. Μεγαλωμένες στη σκληρή εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας έσπευσαν να συμβάλουν στην εξέγερση και χωρίς δεύτερη σκέψη να αγωνιστούν αψηφώντας τον πανίσχυρο οθωμανικό στρατό. Αν και οι περισσότερες γυναίκες βοήθησαν στην τροφοδοσία των στρατευμάτων, αλλά κυρίως στη διάσωση των παιδιών τους και τη στήριξη των σπιτιών τους κατά την απουσία των ανδρών, υπήρξαν και αρκετές που είτε πήραν στα χέρια τους τα όπλα και βρέθηκαν στην «πρώτη γραμμή» σε μάχες τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα είτε χρησιμοποίησαν την επιρροή τους και τον πλούτο τους ως γυναίκες εύπορων οικογενειών, για να προωθήσουν μυστικά τους σκοπούς των Ελλήνων.
Παρόλο που είναι περιορισμένες οι ιστορικές πηγές που αναφέρονται στον ρόλο των γυναικών στην Επανάσταση του 1821, γνωρίζουμε αρκετά για την προσφορά τους και τα ηρωικά τους κατορθώματα. Και ποιος δε γνωρίζει τη Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, την καπετάνισσα από την Ύδρα, που έδωσε όλη της την περιουσία για να συντηρήσει και να εξοπλίσει τα ελληνικά πολεμικά καράβια. Ή τη γοητευτική και μορφωμένη Μαντώ Μαυρογένους, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας από τη Μύκονο, που διέθεσε τεράστια οικονομικά ποσά για να στηρίξει τον Αγώνα, πήρε μέρος η ίδια σε πολεμικές επιχειρήσεις, ενώ με τη μόρφωση και τις γνωριμίες της προσπάθησε να κάνει γνωστό τον αγώνα των Ελλήνων στους φιλελληνικούς κύκλους στέλνοντας επιστολές σε κυρίες της αστικής ευρωπαϊκής κοινωνίας. Αλλά και τη Μόσχω Τζαβέλα, την καπετάνισσα από το Σούλι, που αντιστάθηκε γενναία μαζί με 400 περίπου Σουλιώτισσες απέναντι στον ισχυρό στρατό του Αλή Πασά αναγκάζοντάς τον σε υποχώρηση.
Υπήρξαν, όμως, και άλλες γυναίκες που ξεχώρισαν για τη δράση τους χωρίς να είναι σήμερα σε όλους μας ιδιαίτερα γνωστές. Η Σπαρτιάτισσα Σταυριάνα Σάββαινα, η Θρακιώτισσα Δόμνα Βισβίζη, η Χαρίκλεια Δασκαλάκη από την Κρήτη, η Κωνσταντία Ζαχαριά από τον Μωριά, η Πανωραία Βοζίκη από τη Μάνη, η Μαρία Καρατάσου από τη Βέροια, η Πασχαλιά Μαρούσια από τη Νάουσα, η Ασήμω Γκούρα, η Μανώλαινα Μπινιάρη, η Ελένη Λιαροπούλου, η Ελισάβετ Υψηλάντη, η Μαριγώ Ζαραφοπούλα είναι κάποια παραδείγματα γυναικών που ξεχώρισαν για την αγωνιστικότητά τους και την έμπρακτη συμβολή τους στον Αγώνα.
Εκτός, όμως, από τις γυναίκες των οποίων τα ονόματα γνωρίζουμε, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο, υπήρξαν και χιλιάδες άλλες ανώνυμες που συμμετείχαν με διάφορους τρόπους στην Επανάσταση. Υποστήριξαν τον αγώνα των αντρών χτίζοντας οχυρώματα, μεταφέροντας όπλα, πολεμοφόδια, φαγητό και νερό, φρόντιζαν τους τραυματίες, περιέθαλπαν τα ορφανά και τους πρόσφυγες και συγκέντρωναν χρηματικούς και υλικούς πόρους για την Επανάσταση. Αλλά και ως άμαχος πληθυσμός ήρθαν αντιμέτωπες με την πείνα, την αιχμαλωσία, τη σκλαβιά, τον θάνατο.
Αν και μετά την Επανάσταση, η συμβολή των γυναικών δεν αναγνωρίστηκε από το τότε ελληνικό κράτος και πολλές κατέληξαν να ζουν ξεχασμένες και πάμφτωχες, ωστόσο το σίγουρο είναι πως χωρίς αυτές η χώρα μας ίσως να μην ήταν η ίδια!
πηγές: el.wikipedia.org., www.ege.gr, protothema.gr, in,gr
Ελισιάνα & Ιφιγένεια
