Σαν σήμερα – Τα Δεκεμβριανά

Τα “Δεκεμβριανά” είναι γνωστά ως η ένοπλη σύγκρουση ανάμεσα  στις  αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ\ ΕΛΑΣ και στις βρετανικές  κυβερνητικές δυνάμεις. Έλαβαν χώρα στην Αθήνα  ξεκινώντας στις 3 Δεκεμβρίου  του 1944 με την αιματηρή  κατάληξη του συλλαλητηρίου της πλατείας Συντάγματος  και τελείωσαν με την  υπογραφή της Συμφωνία της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου  του 1945. Τα επεισόδια αυτά θεωρήθηκαν προάγγελμα του  Εμφυλίου Πολέμου( 1946- 1949).

Οι συγκρούσεις  προκλήθηκαν εξαετείς της απουσίας εξουσίας που υπήρχε στη χώρα μετά το τέλος της γερμανικής Κατοχής  στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944.  Η ΕΑΜ\ ΕΛΑΣ  είχαν  την αντιστασιακή τους δράση νωπή,  ένα συγκροτημένο στρατιωτικό σώμα  και ένα μεγάλο κομμάτι εξουσίας στα χέρια τους , έτσι οι μικρές  ελληνικές κυβερνητικές δυνάμεις δεν μπόρεσαν να τους αντιμετωπίσουν απουσιάζοντας  σχεδόν  εννέα ολόκληρα χρόνια από την κυβέρνηση. Έτσι οι Βρετανοί σύμμαχοι που ασκούσαν  μεγάλη  επιρροή στην κοινωνία ήταν η  μόνη επιβίωση για δημοκρατία.

Στις  20 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου σχηματίζεται η
“ Κυβέρνηση της Εθνικής Ενότητας”. Ένα από τα πρώτα ζητήματα που είχε να επιλύσει ήταν η κατάργηση των αντιστασιακών οργανώσεων και ο σχηματισμός  ενός  εθνικού στρατού. Η απόφαση αυτή δεν βρίσκει σύμφωνη την αντίπαλη  πλευρά  καθώς  της  αφαιρούσε  τη δυνατότητα να φτιάξει ένα κράτος με τα δικά της πρότυπα και συμφέροντα. Με αυτό τον τρόπο η απόφαση αυτή ναυάγησε  καθώς  ήταν φανερό πως οι δύο πλευρές οδηγούνταν σε σύγκρουση.

Σε μια επεξηγεί δύναμης , το ΕΑΜ οργανώνει το  συλλαλητήριο της πλατείας Συντάγματος  παρά την κυβερνητική απαγόρευση. Υπολογίζεται πως συμμετείχαν πάνω από 100.000 διαδηλωτές, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ο αριθμός ανεβαίνει στους 500.000. Η διαδήλωση κατέληξε βουτηγμένη στο αίμα  καθώς οι συμμετέχοντες  δέχτηκαν  μια βροχή από πυρά των δυνάμεων ασφαλείας χάνοντας έτσι 30 από αυτούς τη ζωή τους  και 148  τραυματίστηκαν  σοβαρά.  Οι υποψίες και οι παράγοντες για αυτό το τραγικό γεγονός  ήταν αρκετοί. Χρόνια όμως αργότερα  το 1958 ο αστυνομικός διευθυντής Αθηνών Άγγελος Εβέρτ σε συνέντευξη του στην εφημερίδα “ Ακρόπολις” θα παραδεχτεί πως ήταν εκείνος που έδωσε την εντολή για την βίαιη αυτή διάλυση λαμβανόμενος διαταγές  λόγω κινδύνου  κατάλυσης του κράτους.

Μετά  την ταφεί των  θυμάτων την επόμενη κιόλας μέρα  υπήρχαν κι άλλες διαδηλώσεις με αποτέλεσμα να υπάρχουν κι άλλοι νεκροί. Το ίδιο βράδυ ο πρωθυπουργός της χώρας Γεώργιος Παπανδρέου  υπέβαλε την παραίτησή του μα μεταπείστηκε από  τους Άγγλους να παραμείνει στην θέση του. Η οργάνωση της ΕΛΑΣ  είχε  πια μεγαλύτερο βάρος  καθώς  έλεγχε σχεδόν όλη την Αθήνα εκτός του κέντρου της  πόλης. Σκοπός της ΕΛΑΣ στη Μάχη της  Αθήνας  ήταν αφοπλίσει όσες αστυνομικές δυνάμεις ώστε να αποδυναμώσει τον αντίπαλο. Οι Βρετανοί μετά από πολλές προσπαθείς και σκληρές μάχες κατάφεραν να εξουδετερώσουν τα στρατεύματα τις ΕΛΑΣ.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Γουίνστον Τσόρτσιλ πίστευε πως το ελληνικό αυτό πρόβλημα μπορούσε να λυθεί μόνο με πολιτικά μέσα και ανήμερα των Χριστουγέννων έρχεται στην Ελλάδα. Στις 30 Δεκεμβρίου ο βασιλιάς μετά από πιέσεις των Βρετανών ορίζει αντιβασιλέα τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Δαμασκηνό και λίγες μέρες αργότερα ακολουθεί η παραίτηση του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου και στις 3 Ιανουαρίου 1945 τον διαδέχτηκε ο Νικόλαος Πλαστήρας.

Στις 5 Ιανουαρίου 1945 οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Αθήνα, λόγω της πίεσης των  κυβερνητικών και βρετανικών δυνάμεων. Στις 11 Ιανουαρίου ο ΕΛΑΣ υπέγραψε ανακωχή με τους Βρετανούς και στις 12 Φεβρουαρίου 1945 έληξαν και τυπικά τα “Δεκεμβριανά”, με τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Το ΕΑΜ είχε ηττηθεί στρατιωτικά και πολιτικά γράφοντας έτσι  ένα από τα πιο μελανά κομμάτια της νεότερης ιστορίας.                                                                         

                                                                                                   Λέξεις: Σοφία Ψυχούλα