Συνέντευξη με τη γιαγιά μου για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου
Εργασία της Ναταλίας , Ε1
Ναταλία: Σήμερα γιαγιά θα σου πάρω μία συνέντευξη που έχει σχέση με το Πολυτεχνείο. Πώς θα περιέγραφες τα χρόνια της δικτατορίας; Τι έκανες, τι έβλεπες, τι άκουγες;
Γιαγιά Νίκη: Εγώ στα χρόνια της δικτατορίας ήμουν στο γυμνάσιο. Όταν ξεκίνησε η δικτατορία, ήμουν στην Δ τάξη, στην Α’ λυκείου. Τότε ήταν εξατάξιο το γυμνάσιο. Αυτό που θυμάμαι χαρακτηριστικά είναι ότι από το σχολείο μας άρχισαν να φεύγουν καθηγητές, με αποτέλεσμα να έχουμε έλλειψη από δασκάλους να μας κάνουν μάθημα. Τους έδιωχναν, τους μετακινούσαν στην επαρχία σε ακριτικά σημεία, γιατί ήταν αντίθετοι με τις πεποιθήσεις της δικτατορίας, με αποτέλεσμα να μην έχουμε καθηγητές για διάφορα μαθήματα, όπως Εικαστικά, Μουσική, Γαλλικά. Επίσης, εκείνα τα χρόνια μας μάζευαν από τα σχολεία και μας πήγαιναν στο Καλλιμάρμαρο κι εκεί έρχονταν διάφοροι στρατιωτικοί της Χούντας και μιλούσαν. Εμείς, από αντίδραση, γιατί είχαμε καταλάβει ότι ήταν χουντικοί αυτοί οι άνθρωποι, πηδούσαμε από τον τοίχο και φεύγαμε και πηγαίναμε στο σπίτι με τα πόδια. Αυτό θυμάμαι σαν μαθήτρια.
Ναταλία: Ενδιαφέρον… οπότε κι εσύ έκανες μια αντίδραση!
Γιαγιά: Βέβαια. Αντιδρούσαμε κάθε φορά. Αυτό μας το έκαναν πολύ συχνά. Να μας μαζεύουν εκεί στο Καλλιμάρμαρο.
Ναταλία: Πώς ήταν η ατμόσφαιρα πριν την έναρξη της εξέγερσης;
Γιαγιά: Η ατμόσφαιρα που επικρατούσε μετά από το πραξικόπημα της Χούντας ήταν αγωνίας, φόβου… Φοβούνταν οι άνθρωποι να κυκλοφορούν στον δρόμο, γιατί δεν ήξεραν τι μπορεί να τους συμβεί.
Ναταλία: Λογικό… Τι ήταν αυτό που σε έκανε να αισθανθείς ότι πρέπει να κάνεις κάτι;
Γιαγιά: Η καταπίεση που υπήρχε στον κόσμο, ο αυταρχισμός που υπήρχε γύρω σε όλους… Με τον τρόπο που αυτοί διοικούσαν τον τόπο ένιωθες ότι κάτι πρέπει να γίνει, κάπως πρέπει να διώξουμε αυτή την κατάσταση, και να βρεθούμε σε μια κατάσταση πιο δημοκρατική. Γιατί η Ελλάδα είναι αυτή που γέννησε τη δημοκρατία και εμείς ζούσαμε τον φασισμό εκείνη την εποχή.
Ναταλία: Απ’ ό,τι είπες, επειδή ήσουν μικρή δε συμμετείχες στην εξέγερση των φοιτητών, αλλά ήθελες να γίνει η εξέγερση, έτσι δεν είναι;
Γιαγιά: Βέβαια ήθελα να γίνει η εξέγερση, αλλά δεν υπήρχε τρόπος. Υπήρχε μεγάλη καταπίεση στον κόσμο τότε και μέχρι να αποφασιστεί άργησε…. Πέρασαν επτά χρόνια.
Ναταλία: Από τι ήθελες: από αγάπη για τη δημοκρατία ή από απογοήτευση για τη δικτατορία ή μήπως κάτι άλλο;
Γιαγιά: Από αγάπη για τη δημοκρατία. Λόγω της καταπίεσης που βίωναν οι άνθρωποι τότε με τη δικτατορία, ήθελαν να έρθει η δημοκρατία.
Ναταλία: Η δημοκρατία είναι σημαντικό πράγμα!
Γιαγιά: Βέβαια είναι σημαντικό. Από τα σημαντικότερα! Δεν είχαμε ελευθερία ούτε να μιλήσουμε, ούτε οι δημοσιογράφοι να λένε την άποψή τους. Όλα ήταν ελεγχόμενα. Δε μπορούσαν να λένε οι άνθρωποι αυτά που πίστευαν, γιατί τους συλλαμβάνανε και τους φυλακίζανε ή τους έστελναν στην εξορία σε διάφορα νησιά.
Ναταλία: Άρα, με λίγα λόγια, γενική έλλειψη δημοκρατίας!
Γιαγιά: Γενική έλλειψη δημοκρατίας, ακριβώς.
Ναταλία: Πώς εξασφάλιζες τροφή και άλλα απαραίτητα τότε;
Γιαγιά: Δεν πεινούσαν οι άνθρωποι τότε. Δεν ήταν όπως στην κατοχή του ’40. Υπήρχε μια κάποια άνεση στους ανθρώπους. Μπορούσαν να επιβιώνουν.
Ναταλία: Πώς αντέδρασες όταν κατάλαβες ότι θα γίνει επέμβαση και τι έγινε τελικά εκείνη τη νύχτα;
Γιαγιά: Όταν κατάλαβα ότι θα γινόταν αυτό που έγινε στο Πολυτεχνείο, όταν οι φοιτητές κυρίως άρχισαν να σκέφτονται πώς θα διώξουν τη Χούντα, χάρηκα, όπως χάρηκαν και οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα, διότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τον φασισμό, από τη δικτατορία, από την καταπίεση, από τον αυταρχισμό.
Ναταλία: Σε όλο αυτό ήσουν μόνη σου; Είχες φίλους; Έκανες κάτι;
Γιαγιά: Δε μπορούσα να κάνω κάτι σαν άτομο. Όταν όμως μαζεύτηκαν οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο και οι άνθρωποι που υποστήριξαν τους φοιτητές, ναι, κατεβήκαμε κι εμείς για συμπαράσταση. Δε μπορούσαμε να κάνουμε κάτι περισσότερο.
Ναταλία: Συνέβη κάτι τότε;
Γιαγιά: Τότε ήταν το κέντρο της Αθήνας γεμάτο με χιλιάδες αστυνομικούς, οι οποίοι ήταν έτοιμοι να σε πυροβολήσουν ή να σε χτυπήσουν με τα γκλοπς που κράταγαν. Εμείς κατεβήκαμε στο κέντρο με μια φίλη μου την προηγούμενη μέρα, στις 16 του μηνός το βράδυ, και εκεί χτύπησαν τη φίλη μου με ένα γκλοπ στη μέση της ψηλά κοντά στα πλευρά. Τη χτύπησαν δυνατά. Εμένα δεν πρόλαβαν γιατί έφυγα.
Ναταλία: Πώς πιστεύεις ότι η εξέγερση άλλαξε την Ελλάδα; Τι πιστεύεις ότι πέτυχε και τι όχι;
Γιαγιά: Η εξέγερση έδωσε στους ανθρώπους της εποχής εκείνης, στους νέους κυρίως, τη δύναμη να αντιμετωπίσουν τη Χούντα, να απαιτήσουν δημοκρατία και δικαιοσύνη και να φύγει αυτή η σκληρή κατάσταση για τη χώρα, που την πήγαινε πίσω αντί να την πηγαίνει μπροστά. Κάθε χώρα πρέπει να πηγαίνει μπροστά. Οι χουντικοί ήταν οπισθοδρομικοί. Βεβαίως χάρηκα.
Ναταλία: Πιστεύεις ότι πέτυχαν όλα; Τίποτα δεν απέτυχε από αυτή την εξέγερση;
Γιαγιά: Εκτός από τους νεκρούς του Πολυτεχνείου, τίποτα άλλο δεν ήταν λάθος. Λάθος ήταν το ότι σκότωσαν τους φοιτητές και όσους ανθρώπους συμμετείχαν σε όλο αυτό το εγχείρημα. Γιατί σε αυτό το εγχείρημα δεν ήταν μόνο οι φοιτητές. Ήταν και άνθρωποι που τους βοηθούσαν, που τους έφερναν φάρμακα γιατί ήταν μέσα στο Πολυτεχνείο κλεισμένοι, τους έφερναν φαγητό να φάνε, γενικότερα τους βοηθούσαν και τους συμπαραστέκονταν. Όλοι αυτοί χτυπήθηκαν, άλλοι σκοτώθηκαν, άλλοι τραυματίστηκαν… είχαν ένα τίμημα.
Ναταλία: Πώς ένιωσες μετά από την εξέγερση, όταν έπεσε η Χούντα;
Γιαγιά: Όταν έπεσε η Χούντα, ήμασταν ευτυχισμένοι. Ήμασταν πάρα πολύ χαρούμενοι!
Ναταλία: Είχες κάποιες συγκεκριμένες σκέψεις στο μυαλό σου; Τι θα συνέβαινε για παράδειγμα στο μέλλον;
Γιαγιά: Σκεφτόμουν ότι τώρα οι άνθρωποι θα μπορούσαν να κυκλοφορούν ελεύθερα, να μη φοβούνται, να λένε τις σκέψεις τους ελεύθερα, γιατί ως τότε δεν υπήρχε ελευθερία λόγου, θα μπορούσαν να προοδεύουν, να σπουδάζουν… Οι άνθρωποι, χιλιάδες άνθρωποι που τους είχαν εξορίσει επειδή δεν είχαν τις ίδιες πεποιθήσεις με τους δικτάτορες, θα μπορούσαν επιτέλους να γυρίσουν στα σπίτια τους.
Ναταλία: Ήταν πολύ σκληροί… [οι δικτάτορες]
Γιαγιά: Ναι, πάρα πολύ σκληροί. Και αν κάποιοι δεν ήταν του κόμματός τους του συλλάμβαναν, τους χτυπούσαν, τους κακοποιούσαν, πολλές φορές τους σκότωναν. Και τους στέλνανε σε ξερονήσια, στην εξορία. Όταν έφυγε η Χούντα, γύρισαν οι άνθρωποι στα σπίτια τους και χάρηκαν οι άνθρωποι, τουλάχιστον της Αθήνας.
Ναταλία: Πώς πιστεύεις ότι θα πρέπει να θυμόμαστε την εξέγερση του Πολυτεχνείου;
Γιαγιά: Με πολύ σεβασμό γι’ αυτούς που σκοτώθηκαν και με τη σκέψη ότι δε θα επιτρέψουμε ποτέ ξανά να γίνει δικτατορία στον τόπο μας. Γιατί, όπου υπάρχει δικτατορία, οι άνθρωποι υποφέρουν. Οι δικτάτορες κάνουν αυτό που θέλουν αυτοί, αυτό που τους συμφέρει, ενώ οι άνθρωποι υποφέρουν.
Ναταλία: Ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη.
Γιαγιά: Ελπίζω να σου είπα κάτι που σε ωφέλησε. Κι εσύ μαθαίνεις μ’ αυτόν τον τρόπο ότι πρέπει να ζητάμε τη δημοκρατία, να εργαζόμαστε για τη δημοκρατία και να είμαστε δημοκράτες, όχι μόνο στην κυβέρνηση αλλά και σε όλη μας τη ζωή.
