Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει.. καλοκαίρι θα μυρίσει!! Είμαστε λοιπόν εδώ, στη μέση της σχολικής χρονιάς, και στην αρχή του νέου έτους! Νέα χρονιά και ίσως και μια καλή ευκαιρία για να βάλουμε νέους στόχους! Εύκολο θα πει κανείς, δύσκολο κάποιος άλλος…
Κατά τη προσωπική μου γνώμη, όλα είναι απλά αν πιστεύετε στον εαυτό σας, αν έχετε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις σας και στις ικανότητές σας, αν δηλαδή έχετε ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ!

Η Αυτοπεποίθηση πρέπει να διαχωριστεί από την Αυτοεκτίμηση ,η οποία αναφέρεται στην συνολική εικόνα που έχετε για τον εαυτό σας , την αξία που νιώθετε ότι έχετε ως άτομα. Η καλή αυτοεκτίμηση έχει περισσότερο να κάνει με μια αίσθηση του ’αξίζω για αυτό που είμαι παρά τις όποιες ατέλειες ή αδυναμίες μου, με αγαπούν γι’ αυτό ακριβώς που είμαι’ . Η αυτοεκτίμηση , άπαξ και εδραιωθεί, μένει σταθερή με το πέρασμα του χρόνου. Αντίθετα, η αυτοπεποίθηση μπορεί να έχει και κάποια μικρά σκαμπανεβάσματα. Εξαρτάται δηλαδή από τις εκάστοτε νίκες ή κατορθώματά σας.
Για να σας κάνω λίγο πιο ξεκάθαρες τις διαφορές ανάμεσα σε αυτές τις 2 έννοιες θα σας δώσω ένα παράδειγμα:
Ο Γιάννης 14 χρονών., είναι παίκτης μπάσκετ σε μια αθλητική ομάδα (εξωσχολική) εδώ και 7 χρόνια και αγαπά πολύ το μπάσκετ. Έχει προσπαθήσει σκληρά και έχει γίνει ένας από τους καλύτερους παίκτες της ομάδας του. Είναι επίσης καλός μαθητής και τα καταφέρνει καλά σχεδόν σε όλα τα μαθήματα, εκτός από τα Μαθηματικά.
Την προηγούμενη εβδομάδα , στον σχολικό αγώνα μπάσκετ, έριξε αρκετές κακές βολές και γύρισε απογοητευμένος σπίτι του… Αν και η Αυτοπεποίθησή του εκείνη την μέρα είχε πέσει στο πάτωμα, ήξερε μέσα του πώς είχε απλώς μια κακή μέρα, καθώς λόγω της ίωσης που τον ταλαιπωρούσε δε μπορούσε να αποδώσει σύμφωνα με τις δυνατότητές του. Ο Γιάννης ξέρει ποιες είναι οι δυνατότητές του, ξέρει πώς μπορεί να είναι ένας από τους καλύτερους παίκτες και στην σχολική ομάδα μπάσκετ (εκτός από την εξωσχολική), όμως μέχρι τώρα απλώς δεν του έχει δοθεί η ευκαιρία να αναδείξει τα ταλέντα του. Έχει πολύ καλή εικόνα για τον εαυτό του γενικά, έχει με άλλα λόγια καλή Αυτοεκτίμηση.
Τα καλά νέα είναι πώς τόσο η αυτοεκτίμηση, όσο και η αυτοπεποίθηση ΧΤΙΖΟΝΤΑΙ. Βέβαια, όπως ίσως μαντεύετε ήδη, η αυτοπεποίθηση ενισχύεται σχετικά πιο εύκολα και γρήγορα. Κι αυτό γιατί η Αυτοεκτίμηση έχει να κάνει , όπως είπαμε, με τη σφαιρική εικόνα που έχει κάποιος για τον εαυτό, για τις δυνατότητές του, αλλά και τις αδυναμίες του. Όσο όμως διανύετε ακόμα το στάδιο της εφηβείας ο Εαυτός σας , η προσωπικότητά σας, οι πεποιθήσεις σας, οι δεξιότητές σας είναι ΥΠΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ , άρα δεν μπορούμε να μιλάμε για μια ολοκληρωμένη εικόνα του εαυτού. Η Αυτοεκτίμησή σας δηλαδή δομείται ενεργά και αυτήν την περίοδο.
Είναι επομένως πιο εύκολο να σας εξηγήσω σε πρώτη φάση πώς θα τονώσετε την αυτοπεποίθησή σας. Κάποιες ιδέες είναι οι ακόλουθες:

• Βάλτε έναν στόχο τη φορά. Προσδιορίστε την ακριβή ημερομηνία που θα ξεκινήσετε για την επίτευξη του στόχου σας , και τα μέσα που πρέπει να επιστρατευθείτε για να το πετύχετε είτε αυτά είναι υλικά είτε συναισθηματικά(πχ. Συναισθηματική στήριξη από γονιό ή φίλο). Για παράδειγμα ‘Θα μάθω να παίζω ταμπουρίνο . Θα ξεκινήσω τον Μάρτιο που θα έχω αγοράσει το ταμπουρίνο και θα έχω βρει τον δάσκαλό μου .’ Μπορείτε να κάνετε μια λίστα με στόχους βραχυπρόθεσμους (βάλτε 2-3 για το επόμενο τρίμηνο ή εξάμηνο) και μια λίστα με μακροπρόθεσμους (για τα επόμενα 2 χρόνια).
• Αποδεχτείτε ότι κάποιες μέρες είναι απλώς ‘κακές’. Είναι οι μέρες που σας φταίνε τα μαλλιά σας, το σώμα σας, κάποιος φίλος σας… Να θυμάστε ότι δε γίνεται να είστε χαρούμενοι κάθε στιγμή… Η ζωή είναι όμορφη ακριβώς γιατί έχει σκαμπανεβάσματα !
• Μάθετε να λέτε ‘ΟΧΙ’. Είναι πολύ σημαντικό να μπορείτε να λέτε ‘ Όχι’ σε ότι δεν σας αρέσει, σας ενοχλεί, σας παραβιάζει. Μη μπείτε στην παγίδα εδώ του πώς θα το πάρουν οι άλλοι. Αν εσείς πείτε σταθερά ΟΧΙ και το υποστηρίξετε, τότε οι άλλοι δεν έχουν παρά να σας σεβαστούν .Κι αν δεν το κάνουν σκεφτείτε αν αξίζουν εν τέλει να είναι στη ζωή σας. (Για παράδειγμα αν ένας φίλος σας προτείνει να κάνετε μαζί κάτι με το οποίο δε συμφωνείτε, δηλώστε ξεκάθαρα ότι διαφωνείτε μαζί του. )
• Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας και σε δραστηριότητες που σας δίνουν ευχαρίστηση. Γράψτε ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα ή μάθετε να μαγειρεύετε ένα ωραίο γλυκό! Δοκιμάστε διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα και ανακαλύψτε τις ικανότητες και τα ταλέντα σας!
• Γίνετε εθελοντές! Μπορείτε για παράδειγμα να βοηθήσετε στη διοργάνωση μια σχολικής γιορτής, να βοηθήσετε στην ταξιθέτηση των βιβλίων στην σχολική βιβλιοθήκη ή την βιβλιοθήκη του δήμου , να κρατάτε το κατοικίδιο του γείτονα όταν λείπει, ακόμα και να κρατάτε συντροφιά στην ηλικιωμένη γιαγιά σας (ναι, ναι καλά καταλάβατε! Ο εθελοντισμός αναφέρεται και σε δράσεις εντός οικογενειακού περιβάλλοντος!) . Συζητείστε με έναν καθηγητή ή τους γονείς σας ιδέες για το που και πώς μπορείτε να προσφέρετε εθελοντική βοήθεια.

Για το τέλος σας παραθέτω μια ιστορία του ψυχολόγου Χ. Μπουκάι, ενός ανθρώπου που μιλά καλύτερα μέσα από τις ιστορίες του. Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο του ‘Να σου πω μια ιστορία’ .
Η αληθινή αξία του δαχτυλιδιού
« Υπάρχει μια παλιά ιστορία για ένα παιδί που πήγε να ζητήσει τη βοήθεια ενός σοφού:
“Ήρθα, δάσκαλε, γιατί νοιώθω τόσο ασήμαντος που δεν έχω όρεξη να κάνω τίποτα. Μου λένε ότι δεν αξίζω τίποτα, ότι δεν κάνω τίποτα σωστά, ότι είμαι αδέξιος και χαζός. Πως μπορώ να βελτιωθώ; Τι μπορώ να κάνω για να με εκτιμήσουν περισσότερο;”
Ο δάσκαλος, χωρίς να τον κοιτάξει, του είπε:
“Πόσο λυπάμαι, αγόρι μου. Δεν μπορώ να σε βοηθήσω γιατί πρώτα πρέπει να λύσω ένα δικό μου πρόβλημα. Μετά, ίσως..” και ύστερα από μια παύση συνέχισε : “Αν θέλεις να με βοηθήσεις εσύ, μπορεί να λύσω γρήγορα το πρόβλημά μου και μετά να μπορέσω να σε βοηθήσω.”
“Ε… μετά χαράς, δάσκαλε” είπε διστακτικά ο νεαρός, νιώθοντας ότι τον υποτιμούσαν για άλλη μια φορά και μετέθεταν τις ανάγκες του.
“Ωραία” συνέχισε ο δάσκαλος. Έβγαλε το δαχτυλίδι που φορούσε στο αριστερό του χέρι και το έδωσε στο αγόρι, λέγοντας :”Πάρε το άλογο που είναι εκεί έξω και τρέξε στην αγορά. Πρέπει να πουλήσω αυτό το δαχτυλίδι για να πληρώσω ένα χρέος. Είναι ανάγκη να πάρεις όσο περισσότερα χρήματα μπορείς για αυτό. Και με κανέναν τρόπο μη δεχτείς λιγότερα από ένα χρυσό φλουρί. Πήγαινε και έλα με το χρυσό φλουρί όσο πιο γρήγορα μπορείς.”
Ο νεαρός πήρε το δαχτυλίδι κι έφυγε. Μόλις έφτασε στην αγορά άρχισε να προσφέρει το δαχτυλίδι στους εμπόρους που το κοίταζαν με κάποιο ενδιαφέρον, ώσπου ο νεαρός έλεγε τι ζητούσε γι’ αυτό.
Όταν το παιδί έλεγε “ένα χρυσό φλουρί” άλλοι γελούσαν, άλλοι του γύριζαν τις πλάτες και μόνο ένας γέροντας φάνηκε αρκετά ευγενικός για να μπει στον κόπο να του εξηγήσει ότι ένα χρυσό φλουρί ήταν πάρα πολύ για ένα δαχτυλίδι. Θέλοντας να βοηθήσει, ένας του πρόσφερε ένα ασημένιο νόμισμα κι ένα μπακιρένιο τάσι, όμως, ο νεαρός είχε οδηγίες να μη δεχτεί λιγότερα από ένα χρυσό φλουρί κι έτσι απέρριψε την προσφορά.
Αφού προσπάθησε να πουλήσει το κόσμημα σε όποιον συνάντησε στο δρόμο του στην αγορά – και σίγουρα θα ήταν πάνω από εκατό άτομα – , παραδέχτηκε την αποτυχία του, καβάλησε το  άλογο και γύρισε πίσω.
Πόσο θα ήθελε ο νεαρός να είχε ένα χρυσό φλουρί για να το δώσει στο δάσκαλο και να τον γλυτώσει από το πρόβλημά του. Έτσι, θα έπαιρνε κι αυτός τη συμβουλή και τη βοήθεια του δασκάλου.
Μπήκε μέσα στην κάμαρη.
“Δάσκαλε” είπε, “λυπάμαι. Είναι αδύνατο να τα καταφέρω. Ίσως να μπορούσα να πάρω δύο ή τρία ασημένια, όμως, νομίζω ότι δεν μπορώ να γελάσω κανέναν για την πραγματική αξία του δαχτυλιδιού.”
“Αυτό που είπες είναι πολύ σημαντικό, νεαρέ μου φίλε” απάντησε χαμογελώντας ο δάσκαλος. “Πρέπει πρώτα να μάθουμε την αληθινή αξία του δαχτυλιδιού. Καβάλησε πάλι το άλογο και πήγαινε στον κοσμηματοπώλη. Ποιος άλλος θα ξέρει καλύτερα; Πες του ότι θέλεις να το πουλήσεις και ρώτησέ τον πόσα μπορεί να πιάσει. Όμως, μην του το πουλήσεις όσα κι αν σου προσφέρει. Γύρισε πίσω με το δαχτυλίδι.”
Ο νεαρός καβάλησε  το άλογο κι έφυγε πάλι.
Ο κοσμηματοπώλης εξέτασε το δαχτυλίδι στο φως του κεριού, το κοίταξε με το φακό, το ζύγισε και μετά είπε στο παιδί:
“Πες στο δάσκαλο, αγόρι μου, ότι αν θέλει να το πουλήσει αμέσως, δεν μπορώ να του δώσω παραπάνω από πενήντα οχτώ χρυσά φλουριά για το δαχτυλίδι του.”
“Πενήντα οχτώ χρυσά;” φώναξε το παιδί.
“Ναι” απάντησε ο κοσμηματοπώλης. “Βέβαια,, με λίγη υπομονή θα μπορούσαμε να βγάλουμε γύρω στα εβδομήντα χρυσά φλουριά, όμως, αν είναι επείγον…”
Ο νεαρός έτρεξε συγκινημένος στο σπίτι του δασκάλου να του πει τα καθέκαστα.
“Κάθισε” του είπε ο δάσκαλος αφού τον άκουσε. “Είσαι κι εσύ σαν αυτό το δαχτυλίδι. ‘Ένα πολύτιμο και μοναδικό κόσμημα. Και σαν τέτοιο, πρέπει να σ’ εκτιμήσει ένας αληθινός ειδικός. Γιατί στη ζωή σου γυρίζεις εδώ κι εκεί ζητώντας να εκτιμήσει ο καθένας την πραγματική σου αξία;”
Και μ’ αυτά τα λόγια, έβαλε πάλι το δαχτυλίδι στο μικρό του δάχτυλο του αριστερού του χεριού. »

Ο μύθος θέλει να μας πει ότι αν εμείς οι ίδιοι δεν πιστεύουμε στον εαυτό μας, στις δεξιότητες και στα ταλέντα μας..αν εμείς οι ίδιοι δεν πιστεύουμε ότι είμαστε μοναδικοί και αξίζουμε για αυτό ακριβώς που είμαστε, τότε δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα πιστέψει κάποιος άλλος ότι αξίζουμε.
Κοιτάξτε τώρα μέσα σας… Έχετε μια υπέροχη μοναδική ψυχή που είναι έτοιμη να λάμψει! Είστε υπέροχοι ακριβώς όπως είστε! Ο Θεός χαμογελούσε όταν γεννηθήκατε! Σας αγαπάνε για αυτό ακριβώς που είστε! Είστε μοναδικοί!!!

Λαζανά Ολυμπιάννα, ψυχολόγος
olypsyc@yahoo.gr

Προτεινόμενη βιβλιογραφία :
*Νένα Γεωργιάδου(2014)Εγώ και η… αυτοπεποίθησή μου. Αθήνα: Οξυγόνο.