Φανταστείτε το άγχος σαν ένα μικρό πράσινο τερατάκι μέσα σας. Είναι ένα πλάσμα φιλικό και ήρεμο. Μοναδικός λόγος ύπαρξής του να σας κινητοποιήσει και να σας προετοιμάσει να αντιμετωπίσετε μια δυσκολία. Θα μπορούσε να ονομαστεί και ‘δημιουργικό’ άγχος. Είναι αυτό που το πρωί σας λέει ότι πρέπει να βιαστείτε για να μην αργήσετε στο σχολείο, είναι αυτό που σας λέει επίσης πως πρέπει να μελετήσετε για την αυριανή μέρα στο σχολείο για να μην βρεθείτε εκτεθειμένοι αν σας εξετάσει ο καθηγητής σας. Ως εδώ καλά! Έλα όμως που πολύ συχνά αυτό το πλασματάκι που λέγεται ‘άγχος’ σας ταλαιπωρεί. Σας κάνει να νιώθετε δυσάρεστα, σας φέρνει πονοκέφαλο, ανακάτεμα στο στομάχι, ταχυκαρδία, τάση για εμετό, κάνει τα χέρια σας να ιδρώνουν ή να τρέμουν, και καμιά φορά φέρνει και αυτήν την άτιμη ‘κρίση πανικού’(που έχει κάποια από αυτά τα συμπτώματα μαζί)! Όταν αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται πολύ συχνά, είναι σε μεγάλη ένταση, και κυρίως σας δυσκολεύουν και σας κάνουν να δυσλειτουργείτε στην καθημερινότητά σας, τότε λέμε πως το ‘άγχος’ είναι παθολογικό. ‘Παθολογικό’ –όρος που χρησιμοποιούμε συχνά εμείς οι ψυχολόγοι- είναι οτιδήποτε παρεκκλίνει από το υγιές, από το φυσιολογικό.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε μόνοι σας ήδη αν και πόσο δυσκολεύεστε στην καθημερινότητά σας εξαιτίας του άγχους. Για παράδειγμα κάποιος που έχει πονοκέφαλο και τρέμουν τα χέρια του όταν σηκώνεται στον πίνακα ή όταν γράφει ένα τεστ, είναι καλό να παρατηρήσει πότε συμβαίνει αυτό. Συμβαίνει μια φορά το μήνα; Μια φορά την εβδομάδα ή παραπάνω; Επίσης είναι καλό να εστιάσετε και στην ένταση των σωματικών εκδηλώσεων του άγχους (δηλ. αν μιλάμε για κάποιον που υποφέρει από πονοκέφαλο δείτε πόση ώρα κρατάει ο πονοκέφαλος). Αυτό είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να ακολουθήσετε, να  έρθετε σε πολύ καλή επαφή με τον εαυτό σας και φυσικά με το σώμα σας!

Στη συνέχεια σας προτείνω μερικούς τρόπους για να αντιμετωπίσετε το τέρας – ‘άγχος’!

Επειδή οι σκέψεις μας επηρεάζουν συχνά το σώμα μας, είναι πολύ εύκολο όταν κάνουμε αρνητικές σκέψεις (πχ. σήμερα δεν θα γράψω τίποτα στο τεστ) να μεταδώσουμε αυτό το ‘μήνυμα’ στο σώμα μας. Το σώμα μπορεί να το ‘μεταφράσει’ σε ίδρωμα των χεριών και στομαχόπονο. Άρα προσπαθήστε να σκέφτεστε, όσο γίνεται, θετικά και αισιόδοξα. Επειδή αγχωθήκατε και αποτύχατε στο τεστ της προηγούμενης εβδομάδας, στο εν λόγω παράδειγμα, δε σημαίνει ότι θα αποτύχετε και στο σημερινό!

Ένας άλλος ενδεδειγμένος τρόπος για να ‘ξεμπλοκάρετε’ είναι να πιάσετε ένα χαρτί και ένα στυλό και να συμπληρώσετε τη φράση : ‘Όταν νιώθω άγχος χαλαρώνω……’. Εδώ καταγράφετε τα πράγματα που σας βοηθούν να αποφορτιστείτε όταν κυριεύεστε από αισθήματα απόγνωσης και πανικού. Προσπαθήστε να γράψετε οτιδήποτε είναι σημαντικό για εσάς και σας προσφέρει χαρά, ευεξία και αίσθημα χαλάρωσης. Θα μπορούσε να είναι ‘Κάνω βόλτα στην εξοχή’ ή ‘Ασχολούμαι με το αγαπημένο μου σπορ’ ή ‘Βάζω μουσική και χορεύω’ ή ακόμα ‘Παίρνω βαθιές αναπνοές, κάνω μια νοητική εικόνα μιας όμορφης στιγμής για μένα(πχ. όταν παίζω μπάσκετ) και συνεχίζω’. Το τελευταίο σας το προτείνω κυρίως στις περιπτώσεις που έχετε πολύ περιορισμένο χρόνο και χώρο για να χαλαρώσετε, κάτι που συμβαίνει συχνά και στο σχολείο!

Αυτές και πολλές άλλες πρακτικές συμβουλές μπορείτε να βρείτε και στο βιβλίο της Deborah M.Plummer ‘Αλλαγές, άγχος, αγωνίες’, με το οποίο δουλέψαμε πέρσι και το οποίο σας συνιστώ ανεπιφύλακτα. Μιλώντας όμως για άγχος το πιο σημαντικό κρύβεται αλλού! Θεωρώ πως είναι χρήσιμο να μιλάτε για ότι σας απασχολεί και να το ανταλλάσετε με συμμαθητές, φίλους, καθηγητές και ακόμα περισσότερο με τους γονείς σας! Θα σας φανεί ίσως παράξενο αλλά οι γονείς μπορούν να γίνουν πολύτιμοι σύμμαχοι και συμπαραστάτες σας, σε αυτό το κρίσιμο στάδιο στο οποίο βρίσκεστε, με τις τόσες πολλές και πολυσύνθετες αλλαγές, την εφηβεία. Μην ξεχνάτε πως έχουν περάσει και αυτοί από τη ηλικία σας , έστω πολλά χρόνια πριν(!), και κάτι ξέρουν. Μιλήστε τους για ότι σας δυσκολεύει, είμαι σίγουρη πως θα βρουν χρόνο να σας ακούσουν, τουλάχιστον οι περισσότεροι από αυτούς!

Θυμηθείτε, τέλος, πως το άγχος είναι παρόν μόνο για να σας υπενθυμίσει να φροντίζετε τον εαυτό σας, και όχι… για να σας πνίξει!

Καλή επιτυχία! Ολυμπιάννα

olypsyc@yahoo.gr