Ήθη- έθιμα- παραδόσεις για το νερό
Τα πίζηλα(καλικάντζαροι) στον Πόντο ,όπου πίστευαν, ότι το δωδεκαήμερο (από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα) έβγαιναν και έκαναν ζημιές. Οι άνθρωποι για προστατευτούν απέφευγαν να πετούν νερά έξω το βράδυ.
Το Καλαντόνερον, που ονομαζόταν το πρώτο νερό που έπαιρναν τα μεσάνυχτα της Πρωτοχρονιάς από την βρύση, την πηγή ή το πηγάδι. Έπινε όλη η οικογένεια από λίγο και ράντιζαν τα υπάρχοντά τους.
Τα δωδεκαημερίτικα(καλικάντζαροι) που βγαίνουν τα Χριστούγεννα και κάνουν χίλιες δυο αταξίες. Αλλά στη γιορτή των Θεοφανίων με τον αγιασμό των υδάτων εξαφανίζονται.
Η Περπερούνα στον Έβρο. Κάνουν εκκλησιαστική λιτανεία και ντύνουν ένα πολύ φτωχό ή ορφανό κορίτσι (για να το λυπάται ο θεός), με λουλούδια και χλωρά κλαδιά και το γυρίζουν στο χωριό καταβρέχοντάς το και τραγουδούν για να εξουδετερώσουν την ανομβρία.
Η γλιστέρνα .Όταν μια γυναίκα πάει να γεννήσει, ρίχνουν νερό για να γλιστρήσει το μωρό σαν νεράκι. Όταν φεύγει κάποιος ταξίδι, ρίχνουν από πίσω του νερό για να γλιστράει ο δρόμος του σαν νερό.
Το έθιμο του Κλήδονα. Την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού(23/6), οι ανύπανδρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποια ή σε κάποιες από αυτές να φέρουν από το πηγάδι ή την πηγή το “αμίλητο νερό” το οποίο τοποθετούν σε δοχείο που το σκεπάζουν με κόκκινο ύφασμα και το βάζουν στην ταράτσα. Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους. Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.
Το ξεμάτιασμα, που παίρνουμε ένα ποτήρι με νερό και ένα φλιτζάνι με λίγο λάδι. Σταυρώνουμε τον ματιασμένο, κρατώντας στο χέρι το ποτήρι με το νερό, ενώ συγχρόνως λέγοντας προσευχές βάζουμε το δάχτυλό μας μέσα στο φλιτζάνι με το λάδι και τις σταγόνες με το λάδι τις ρίχνουμε στο ποτήρι με το νερό.
Η Πρωτοτρυϊτιά στη Σκόπελο. Η νοικοκυρά πολύ πρωί θα πάει στη βρύση μ’ένα κανάτι να το γεμίσει νερό και θα επιστρέψει σπίτι. Στην είσοδο του σπιτιού θα βάλει κάτω ένα ρόδι το οποίο και θα πατήσει. Με αυτό δηλώνεται το άνοιγμα προφανώς την καλοτυχίας με την πρώτη του νέου έτους. Πριν μπει στο σπίτι θα αναφωνήσει » Καλημέρα σπίτι» Στη συνέχεια εισέρχεται στο σπίτι με πρώτο το δεξί της πόδι και χύνει το νερό στις τέσσερις γωνίες του σπιτιού λέγοντας » Όπως τρέχει το νεράκι έτσι να τρέχει και το καλό στο σπίτι μας» .
Η Μπαρμπαρούσα στην Άρτα. Ένας άνθρωπος ντυνόταν με πρασινάδες από ψάθες, φτέρες,μυρτιές και ότι άλλο διαθέτει η φύση. Μετά τον έδεναν με ένα σχοινί και τον γύριζαν στις γειτονιές του χωριού. Οι χωριανοί τον ακολουθούσαν με κανάτια νερό, τα οποία κατά διαστήματα άδειαζαν επάνω του. Το νερό συμβόλιζε τη βροχή που θα έπεφτε για να ποτίσει τις καλλιέργειες τους.
Η πιπεριά στην Εύβοια, που ντύνουν μια γυναίκα του χωριού «Πιπεριά» και ο γεροντότερος του χωριού φέρνει μια μεγάλη λεκάνη με νερό και πρώτος παίρνει νερό με τη χούφτα του και καταβρέχει τη γυναίκα που είναι ντυμένη «πιπεριά». Στη συνέχεια, κάνουν όλοι το ίδιο, ενώ η «πιπεριά» κάνει υποκλίσεις σε εκείνον που την καταβρέχει.
Η Πρωτοχρονιά που ο νοικοκύρης του σπιτιού πήγαινε κρυφά στη βρύση του χωριού και αφού πλενόταν, έπαιρνε μια πέτρα μικρή και την έπλενε καλά στη βρύση. Μετά έκοβε ένα κλωνάρι από κάποιο οπωροφόρο δέντρο και το έβρεχε κι αυτό και γύριζε στο σπίτι και έβρεχε όλους στο κεφάλι λέγοντας: «σιδεροκέφαλοι, χρόνια πολλά».
Κολκολάρη Αθήνα (Α2), Δάφνης Αλέξανδρος (Α1), Κολλινιάτης Κων/νος (Α2),Καπρούτσος Εφραίμ (Α2)
Σχολιάστε
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.
